به سلامتی قهرمان مستی که جایزه گرفت

پشت صحنه‌ی محل برگزاری چهل‌وچهارمین جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم کارلوویواری از نداهای "به سلامتی، به سلامتی، تبریک، تبریک!" پر بود. مخاطب این نداها، کارگردان آلمانی، آندرئاس درزن (Andreas Dresen) بود که تازه‌ترین فیلم سینمایی‌اش با عنوان "ویسکی با ودکا" جایزه‌ی بهترین کارگردانی این جشنواره را به خود اختصاص داد. نداهای "به سلامتی، به سلامتی"، که با تأکید ویژه‌ای ادا می‌شد، در گوش این کارگردان و اعضای تیمش، طنین خاصی هم داشت. چون در فیلم "ویسکی با ودکا"، همان‌طور که از عنوان فیلم برمی‌آید، همه‌ی رابطه‌ها پیرامون مایع خطرناکی به نام "الکل" دور می‌زند.

قهرمان الکلی

به‌ویژه قهرمان اصلی فیلم، اتو کولبرگ (Otto Kullberg) که در فیلم هنرپیشه‌ی کارآمدی است، با این مسئله به شدت درگیر است. نقش اتو کولبرگ را هنرپیشه‌ی توانای سینمای آلمان، هنری هوبشن (Henry Hübchen) بازی می‌کند. او دائم در حال کلنجار رفتن با خود برای تقلیل حد مصرف نوشابه‌های الکلی است. از آن‌جا که در این کشمکش موفقیتی نصیب اتو نمی‌شود، نظم و مقررات فیلم‌برداری را به‌هم می‌زند، دیرتر از موعد مقرر سر صحنه‌حاضر می‌شود و گه‌گاه متونی که حفظ کرده، از یاد می‌‌برد. ناگفته پیداست که این رفتار به مذاق تهیه‌کننده‌ی فیلم خوش نمی‌آید و از کارگردان می‌خواهد، فیلم را با دو هنرپیشه و دو بار فیلم‌برداری کند. این استدلال که هزینه‌ی فیلم هم دوبرابر می‌شود، تهیه‌کننده را از تصمیمش باز نمی‌دارد: او می‌خواهد به کولبرگ نشان دهد که او، این هنرپیشه‌ی بی‌نظیر که می‌پندارد، بدلی ندارد، دریابد که "جانشین‌پذیر" است.

رابطه‌ی عشقی سه‌سویه

مضمون اصلی فیلم "ویسکی با ودکا" بر پایه‌ی رقابت بین این دو هنرپیشه استوار است؛ رقابتی که در زمان حال اتفاق می‌افتد، ولی به فیلمی که در فیلم ساخته می‌شود، هم ربط پیدا می‌کند. دستمایه‌ی اصلی این فیلم رابطه‌ی عاشقانه‌ی یک مرد مسن با دختر جوانی است که تصادفاً دختر معشوقه‌ی او نیز هست. این رابطه‌ی سه‌جانبه در متن سال‌‌های دهه‌ی پنجاه در آلمان پس از جنگ تصویر می‌شود که لایه‌ی دوم فیلم "ویسکی با ودکا" را می‌سازد.

ُبعد سوم

ُبعد دیگر این فیلم چندسویه و چندلایه، نشان دادن روابط پشت صحنه‌ی هنرپیشه‌ها با یکدیگر و با تهیه‌کننده و به‌طور کلی دست‌اندرکاران فیلم و سینماست که خود به‌خود کنجکاوی‌برانگیز است. آندرئاس درزن کوشیده‌است که این مناسبات را با شوخ‌طبعی و سبک‌دستی خاصی به نمایش در آورد. جایزه‌ی بهترین کارگردانی جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم کارلوویواری تأئیدی بر این امر است که این کارگردان چیره‌دست، از عهده‌ی این مهم به خوبی برآمده است.

از میان فیلم‌های بی‌شماری که این کارگردان ۴۶ ساله از آغاز فعالیت‌های سینمایی خود، یعنی از سال ۱۹۹۰ ساخته‌، دو فیلم اخیرش با عنوان‌های "تعطیلات تابستانی روی بالکن" و "آسمان نهم" هم که در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۸ ساخته شده‌اند، به‌ویژه به موفقیت‌های چشم‌گیری نائل آمده‌اند و چندین جایزه‌ی جشنواره‌های معتبر بین‌المللی را به خود اختصاص داده‌اند.

سهم ایران

جایزه‌ی ویژه‌ی هیئت داوران این جشنواره که از سوم تا یازدهم ژوئیه (دوازدهم تا بیستم تیر ماه) در جمهوری چک برگزار شد، به فیلمساز جوان ایرانی، عبدالرضا کاهانی، برای فیلم ارزشمندش با عنوان "بیست"، تعلق گرفت. کاهانی روز شنبه، بیستم تیرماه، هنگام دریافت جایزه، از حاضران در سالن خواست، برای ادای احترام به مبارزه‌ی مردم ایران از جای برخیزند.

در این فستیوال، فیلم سینمایی "درباره الی"، ساخته‌ی اصغر فرهادی نیز در بخش "افق‌ها" به نمایش درآمد. نیکی کریمی، بازیگر مشهور سینمای ایران نیز یکی از داوران این جشنواره بود.