بند پنج پيمان ناتو كماكان به قوت خود باقى است

حمله به برجهاى تجارت جهانى و ساختمان پنتاگون در سپتامبر ۲۰۰۱ جهان را شوك زده كرد. سه هفته بعد در مقر فرماندهى ناتو و در يك جلسه فوق العاده، فرانك تايلور نماينده ويژه آمريكا اثبات كرد كه سرنخ اين حمله در دست اسامه بن لادن و شبكه القاعده است. پس از آن «جرج رابرتسون» دبير كل ناتو اعلام داشت:«در اين جلسه به اثبات رسيد كه حمله يازدهم سپتامبر به آمريكا از خارج صورت گرفته و به همين دليل بند پنج مصوبات واشنگتن پيمان دفاعى ناتو، بصورت نامحدود فعال ميشود».

اين بند هسته اصلى پيمان ناتو است كه در سال ۱۹۴۹ به امضا رسيد و طبق آن كشورهاى عضواين پيمان موظف هستند تا در صورت حمله به يكى از آنها كمك نظامى برسانند. همان زمان پس از فعال شدن اين بند سئوالات مختلفى در مقابل اعضاى ناتو قرار گرفت. چگونه ميتوان به قدرتمندترين عضو پيمان كمك نظامى رساند و ديگر اينكه اين حمله از سوى يك دولت صورت نگرفته بلكه از سوى يك سازمان تروريستى و يك وظايف يك پيمان نظامى در اين محدوده چيست. در جواب به نخستين سئوال بسرعت از سوى آمريكا خواست كنترل هوائى آمريكاى شمالى توسط هواپيماهاى آواكس مطرح شد كه البته مدت اين ماموريت چند هفته بيشتر نبود. از سوى ديگر در چارچوب ماموريت«تلاش فعالانه » كنترل درياى مديترانه برعهده اعضاى ناتو قرار گرفت. اما آنچه كه تعجب برانگيز است، اينكه، نه در حمله به افغانستان براى سرنگونى طالبان، نه در ماموريت ضد تروريسم «صلح پايدار» و نه در حمله به عراق در هيچ يك از اين موارد بند پنجم پيمان ناتو صدق نكردند.

تا چه هنگام اين بند همچنان صادق خواهد بود، هنوز مشخص نيست، زيرا هيچ كس در پيمان ناتو نمى تواند بگويد كه مبارزه با تروريسم تا چه زمانى به پايان ميرسد. از سوى ديگر قانون مشخصى هم در قرارداد پيمان ناتو براى اينكه چه زمانى اين بند خاتمه مى يابد، وجود ندارد.