بلاهای زمینی و آسمانی در شمال ایران
۱۳۸۷ مهر ۱۱, پنجشنبه
به دنبال اعلام روز چهارشنبه، دهم مهرماه، به عنوان عید فطر، و تعطیلی تمام مدرسه‌های ایران در روز پنجشنبه، بسیاری از ساکنان تهران راهی شهرهای شمالی کشور شدند. از عصر سه شنبه صدها هزار خودرو پایتخت را ترک کردند تا شلوغ‌ترین و آلوده‌ترین شهر ایران کمی نفس بکشد. همزمان با دود ، سر و صدا و ازدحامی که از تهران به شهرها و جاده‌های شمال منتقل شده، استان مازندران از اول هفته با توفانی شدید و کم‌سابقه نیز روبرو بوده است. در حالی که ناپایداری‌های جوی در مازندران خسارت‌های سنگینی به بار آورده، باد تند و بارانی که همچنان ادامه دارد مسافران را در استان گیلان نیز غافلگیر کرده است.
از صبح یکشنبه، هشتم مهرماه باد شدیدی در استان مازندران وزیدن گرفت که تا شامگاه در بسیاری از شهرها و روستاها به توفانی کم‌سابقه تبدیل شد. سرعت این توفان که با بارش شدید باران و سیل همراه بود، در برخی از کانون‌های آن، مانند اطراف شهر ساری بیش از ۱۱۰ کیلومتر در ساعت گزارش شده است. این حادثه جان لااقل چهار نفر را گرفته و بیش از ۳۵۰۰ خانه را تخریب کرده است. ستاد حوادث غیرمترقبه‌ی استان مازندران در برآوردهای اولیه‌ی خود میزان تقریبی خسارت‌ها را حدود ۲۵ میلیارد تومان اعلام کرد. با توجه به آسیب دیدن بیش از ۸۷۰ هکتار زمین کشاورزی و تاسیسات زیربنایی برق و آب و تلفن، انتظار می‌رود میزان واقعی خسارت‌ها بسیار بیشتر باشد.
طوفان و بسته‌شدن فرودگاه
توفان یکشنبه شب در پی ناارامی‌های جوی‌یی رخ داد که از هفته‌ی پایانی شهریور ماه آغاز شد. آن زمان نیز بارندگی، سیل و باد شدید خسارت‌های زیادی به اغلب شهرها و روستاهای مازندران وارد کرد و به غرق شدن چهار لنج و آسیب دیدن بسیاری از قایق‌ها و خانه‌های ساحلی انجامید. بيشترين خسارت توفان اخیر را مردم شهرهای گلوگاه، بهشهر، نكا، ساری، جويبار، قائمشهر و بابلسر متحمل شده‌اند. بارش شدید باران همچنین قطع آب و برق و بسته‌شدن گذرگاه‌های روستایی بسیاری از مناطق، و آبگرفتگی در شهرها را به دنبال داشته است. سرعت باد در شهرهای آسیب دیده بین ۸۰ تا ۱۱۳ کیلومتر بود و خرابی‌های حاصل از آن در مرکز استان باعث بسته شدن دو روزه‌ی فرودگاه ساری شد. سازمان هواشناسی پیش بینی می‌کند بارش‌های پراکنده با کاهش سرعت باد به ۵۰ تا ۷۰ کیلومتر در ساعت در برخی از شهرهای مرکزی مازندران تا روز جمعه ادامه خواهد داشت.
بارندگی‌های پاییزی در روزهای تعطیل، مسافران استان گیلان را نیز غافلگیر کرد. این استان از اواخر شهریور ماه با بارش شدید باران و بادهای تندی روبرو شد که خسارت‌های زیادی به بار آورد. به رغم وضعیت نامطلوب آب و هوای استان‌های شمالی، از عصر سه شنبه سیل مسافر به سوی این مناطق سرازیر شد و تا صبح دیروز ادامه یافت. دو محور هراز و چالوس، و جاده‌ی قزوین به رشت در این مدت شاهد ترافیک سنگینی بوده‌اند. همايون شريفی جانشين فرمانده پليس راه استان تهران، سه شنبه شب طول راه‌بندان در جاده‌های هراز و چالوس را پنج کیلومتر اعلام کرد. او در گفتگو با ایرنا پیش بینی کرد که میزان سفرها از این دو مسیر از صبح چهارشنبه افزایش یابد. این پیش‌بینی تقریبا درست از آب درآمد و مسیرهای یادشده روز گذشته شاهد راه‌بندانی سنگین‌تر بودند.
تعطیلات و انسدادهای همیشگی
هجوم به شهرهای شمالی در تمام روزهای تعطیل اتفاق می‌افتد. واقعیت این است که حتا اگر بسیاری از مسافران احتمالی به دلیل وضع نامساعد آب و هوا در خانه بمانند از تهران ۱۲ میلیونی که نیمی از خودروهای کشور را در خود جا داده، همیشه آنقدر مسافر عازم شمال می‌شوند که محورهای منتهی به این شهرها تقریبا بسته شود. پلیس راه نیز این را به خوبی می‌داند و جاده‌های اصلی را با آغاز تعطیلات به سمت شهرهای شمالی و در پایان آن به سوی تهران یکطرفه می‌کند. هجوم صدها‌‌هزار مسافر به شهرهای شمالی، از سویی به اقتصاد این مناطق رونق می‌بخشد، از سوی دیگر مشکلات فراوانی به وجود می‌آورد که بسته شدن موقت راه‌ها و ازدحام بخشی از آن‌هاست.
شاید حضور پر شمار مسافران در استان‌های شمالی بی‌شباهت به بارش‌های شدید نباشد. هر دو آبادانی و ویرانی را توامان به شمال کشور می‌آورند و هر دو با افزایش بی‌توجهی به حفاظت از محیط زیست و عدم بهبود و گسترش زیرساخت‌های لازم، قدرت تخریب‌شان از نقشی که در آبادانی بازی می‌کنند پیشی می‌گیرد. به رغم سهمیه‌بندی بنزین، حجم مسافران نوروزی امسال به طور متوسط ۲۰ درصد افزایش داشت و تنها استان مازندران در هفته‌ی اول نوروز شاهد جابه‌جایی بیش از یک و نیم میلیون مسافر بود. ساکنان تهران، در روزهای تعطیل اغلب برای طی کردن مسیری ۱۵۰ کیلومتری به سمت شمال، بیش از شش ساعت در ماشین هستند. افزون بر این، تخریب جنگل‌ها و مرتع‌ها باعث شده بارندگی‌های معمولی نیز در استان‌های شمالی سیلاب‌های ویرانگری به دنبال داشته باشند.