برنامه دويچه وله و شنوندگان / نوزدهم مارس سال ۲۰۰۴ ميلادى

سلام ميكنم به همه دوستان عزيز و شنوندگان گرامى اين برنامه. اميدوارم كه در بحبوحه تدارك مراسم جشن عيد سعيد نوروز امشب هم اونقدر به ما لطف داشته باشين كه، چند دقيقه اى رو به برنامه خودتون اختصاص بدين. به مناسبت فرا رسيدن سال نو و به اميد اينكه همه شما عزيزان و دوستان شنونده با دلى خوش و لبى خندان قدم به سال جديد بذارين، در برنامه امشب ميخواستيم كسانى رو خطاب قرار بديم كه، براى سال نو شادى و شادمانى در زندگى رو، هدف خودشون قرار دادن. شايد ما بتونيم در اين زمينه مشوق كوچكى باشيم براى كسانيكه، با سختيها و مشكلات زندگى، با قدرت، اعتماد به نفس و همچنين با لبخندى برلب، روبرو ميشن.

خندين در واقع، به مثابه يك دوره آرامش براى مغزه. شايد تعجب كنين اگه به عرضتون برسونم كه، در حال حاضر، در آلمان كلوپهاى خنده و يا سمينارهاى آموزشى براى خنديدن، طرفداراى بسيارى دارن. آلمانيها بار ديگه خندين رو كشف كردن. خنديدن مثه عطسه كردن ميمونه، با اين تفاوت مهم كه، ميشه اون رو از ياد برد. نگرانى در اين مورد كه ممكنه ماها يه زمانى، خندين رو فراموش كنيم، باعث ميشه كه، حركت تازه اى بوجود بياد، تا جائى كه حتى، يك روز جهانى خنده، انتخاب شده. صداى ديرآشناى خنده اما، از زندگى و خواست مردم اين دوره و زمونه، برخلاف خواست واقعى اونها خذف شده.

افراد عصبى، در مقايسه با افرادى كه از اعتماد به نفس كافى برخوردارن جور ديگه اى ميخندن. مردم رو ميشه از روى صدا و شيوه خنديدنشون شناسائى كرد. خندين كار ساده ايه. نوزادان در سن چهار ماهگى از اين مهارت برخوردارن اگه مادرشون اونها رو قلقلك بده. بچه هاى يكساله، توانائى درك شوخى رو دارن، مثلآ وقتيكه مادرشون شيشه شير رو به شوخى از دهنشون بيرون ميكشه.

روند جديدى كه در آمريكا رونق پيدا كرده “روانشناسى مثبت” نام داره. تا سالهاى دهه ۴۰ اين آلمانيها بودن كه، در علم روانشناسى، در زمينه استفاده از شوخى و لطيفه، پيشتاز بودن. پس از اين، خنده از لبهاى اونها دور شد و هيچ دانشمند جدى اى اجازه نداشت به اين موضوع بپردازه بدون اينكه، همكارانش به او چپ چپ نگاه كنن. مطالب مربوط به دپرسيون ۱۰ بار بيشتر، كتابخونه هاى دانشگاهها رو پر ميكنن تا موضوع شادمانى.
در دوران قديم، شوخى و شوخى كردن، يكى از ابزارهاى مهم درمان بيمارا بود. اما در حال حاضر هم، شوخى كردن در اصطلاح خريدارهاى فراوونى داره.

در متنهاى روانشناسى از شوخى، به عنوان شاهراهى به درون ضمير نابخود انسان اسم برده ميشه. در نوع هندى يوگاى خنده، افراد به بيان لفظهاى “هاها و هوهو” تشويق ميشن و به اين ترتيب ماهيچه هاى شكم بكار گرفته ميشن و عضلات قفسه سينه انبساط پيدا ميكنن.

خندين به شيوه شيرها يعنى با دهان كاملآ باز، باعث انبساط و بكار گيرى عضلات صورت ميشه. شاگردان كلاسهاى يادگيرى خنده، ميرقصن، اينور و اونور ميجهن، همديگه رو در بغل ميگيرن و لمس ميكنن. به تنهائى خنديدن، كار بسيار دشواريه. كسى نميتونه خودش رو قلقلك بده. اينطور به نظر ميرسه كه، مخچه مانع از اينكار ميشه كه گيرنده هاى مشخصى در بدن تحريك بشن، چرا كه اونها قبلآ از اين حركات باخبر شدن.

كارشناسان متخصص، ۱۲۰۰ موقعيت متفاوت رو ثبت كردن كه، باعث خنده ميشن. كمتر از ۲۰ درصد از خنده ها هستن كه، با موضوعهاى بامزه مرتبط ميشن. آدما از همه بيشتر در مورد اتفاقات پيش پا افتاده ميخندن كه، همه روزه رخ ميدن.

آيا خنديدن مايه سلامتيه؟ بايد بگم كه، خنده، روح و روان رو انبساط ميبخشه. خنديدن، قديمى ترين بخشهاى مغز رو به فعاليت واميداره . به اين ترتيب بخشهاى جديد مغز فعاليتشون رو كاهش ميدن. يك موقعيت آرامش روحى پيش مياد كه ميتونه قوه خاطره كوتاه مدت ما رو پاكيزه كرده و حضور دائم مسائل روزمره رو متوقف كنه. و اين پديده يعنى خنده و يا لبخند، پيش از اين كه در نزد انسانهاى اوليه سخن گفتن معمول بشه، براى ارتباط با همنوعانشون، بكار گرفته ميشده. اين اثبات شده كه، افرادى كه زياد شوخى ميكنن و ميخندن، با فشار روحى كمترى از موقعيتهاى سخت زندگى بيرون ميان. بنابر اين، پيش بسوى سال جديد، با كوله بارى از خنده و شادى و روحيه خوب.

نگين كروئى