برنامه اتمى ايران در فرداى پس از اجلاس وين

مايكل آدلر، مفسر و تحليلگر اين خبرگزارى در اينباره نوشته است كه جمهورى اسلامى ايران به احتمال قوى تا پايان انتخابات رياست جمهورى آمريكا، در روز دوم ماه نوامبر، فرصت خواهد داشت تا نسبت به پيشنهادهاى سه كشور اروپايى فرانسه، آلمان و بريتانيا اتخاذ سياست كند.

راهكار ايران در قبال سياست مطرح شده از سوى اين سه كشور اروپايى واپسين شانس جمهورى اسلامى ايران براى جلوگيرى از ارجاع مساله به شوراى امنيت سازمان ملل و تحريم اين كشور خواهد بود. از آن گذشته گفته شده است كه هرگاه جمهورى اسلامى ايران از غنى سازى اورانيوم كاملا چشم پوشى كند، ميتواند از كشورهاى صنعتى تكنولوژى هسته‌اى دريافت دارد.

عضويت ايران در سازمان تجارت جهانى و همچنين پيشبرد سياست اروپا در قبال برنامه اتمى جمهورى اسلامى ايران بدون حمايت و تاييد ايالات متحده آمريكا ممكن و ميسر نخواهد بود. بايد خاطر نشان ساخت كه سه كشور بريتانيا، آلمان و فرانسه در جريان ملاقات خود با مسئولان جمهورى اسلامى به اين كشور پيشنهاد كردند كه در صورت خاتمه بخشيدن به برنامه غنى سازى اورانيوم ميتواند از تكنولوژى هسته‌اى پيشرفته بهره گرفته و حتى اروپا يك رآكتور آب سبك نيز در اختيار ايران قرار خواهد داد.

نخستين موضع رهبران و دولتمردان جمهورى اسلامى ايران در برابر اين پيشنهاد گسترده اروپا مثبت بود و ايران تصريح كرد كه خواستار تداوم گفتگو با كشورهاى اروپايى است. Gary Samore فرستاده بريتانيا در اجلاس ديروز وين به خبرنگاران گفت كه مذاكرات ديروز آغاز پايان بازى است و نه پايان بازى.

تحليلگران بر اين باورند كه جمهورى اسلامى مايل است تا پايان انتخابات رياست جمهورى آمريكا به گفتگوهاى مقدماتى ادامه دهد و آنگاه مواضع صريح خود را اعلام دارد. در صورت پيروزى جان كرى در انتخابات روز دوم نوامبر به نظر ميرسد كه ايران سياست اتلاف وقت خود را ادامه خواهد داد و در ژانويه سال ۲۰۰۵ و پس از شروع رسمى كار جان كرى نسبت به برنامه اتمى خود اعلام موضع خواهد كرد.

نكته جالب توجه در ارتباط با گفتگوهاى ديروز بين مسئولان ايران و سه كشور بريتانيا، آلمان و فرانسه همانا نكته‌اى است كه ديويد آلبرايت، يكى بازرسان پيشين آژانس بين المللى انرژى اتمى بر زبان آورده است. وى گفته است كه پيشنهاد اروپا حق ايران را براى استفاده صلح آميز از انرژى هسته‌اى به رسميت ميشناسد. هرگاه جمهورى اسلامى ايران با اين پيشنهاد اروپا مخالفت ورزد، آنگاه ترديدى نميبايست داشت كه اين كشور در راستاى توليد بمب اتمى و جنگ افزارهاى هسته‌اى گام بر ميدارد.