1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

برنامه آتى سازمان NASA

۱۳۸۵ آبان ۲, سه‌شنبه

روياى سكونت در سيارات ديگر روياى چندان دورى به نظر نمى‌رسد. اين سوال كه مى‌شود يا نمى‌شود ديگر مطرح نيست بلكه بايد پرسيد كى و چگونه؟ آنهم از سازمان هوا و فضانوردى آمريكا، ناسا. مايك گريفين Mike Griffin رئيس ناسا در گفتگو با دويچه‌وله برنامه‌هاى اين سازمان را موفق‌تر از آنچه انتظار مى‌‌رفت توصيف مى‌كند.

https://p.dw.com/p/A6UF
عکس: NASA/KSC

البته ناسا قسمت عمده‌اى از برنامه‌هاى خود را تا سال ۲۰۱۰ ميلادى متوقف كرده است، تصميمى كه دو سال پيش و بعد از بازگشت ناموفق سفينه كلمبيا به زمين و كشته شدن هفت سرنشين آن اتخاذ شد. با وجود اين گريفين در مورد اينكه آيا بهتر نبود به جاى توقف، پروژه ادامه پيدا مى‌كرد مى‌گويد: ”نه، اين تصميم كه برنامه شاتل‌ها را تا سال ۲۰۱۰ متوقف كنيم تصميم درستى بود. ما مى‌خواهيم كه ضريب ايمنى سفينه‌ها را بالا بريم. البته براى ما هم سخت بود كه برنامه را متوقف كنيم. اين ماشينها واقعأ پيچيده هستند. ولى خوب باور اين مسئله هم براى ما سخت بود كه چقدر تضمين ايمنى پرتاب و بازگشت اين ماشينها مشكل است. اما با وجود اين با كمك اين سفينه‌ها ايستگاه بين‌المللى فضايى را تكميل خواهيم كرد. براى ما مهم است كه اين پروژه را به اتمام برسانيم. بعد از پايان اين عمليات شاتل‌ها از دور خارج مى‌شوند.“

البته توقف برنامه تصميم سازمان ناسا نبوده است. اين سازمان يك ارگان دولتى است و توقف پروژه تصميمى است كه كاخ سفيد اتخاذ كرده است. بعد از بازگشت ناموفق سفينه كلمبيا و كشته شدن فضانوردان سرنشين آن، جورج بوش اعلام كرد كه آمريكا پرتاب شاتل‌ها را تا سال ۲۰۱۰ متوقف خواهد كرد.

گريفين اشاره مى‌كند: ”متوقف نگه داشتن شاتل‌ها بسيار گران تمام مى‌شود. ما بايد اين سفينه‌ها را طورى نگهدارى كنيم كه قابل پرتاب باقى بمانند. ناوگان هوايى در حال حاضر بيست و پنج ساله است. با توقف برنامه، در سال ۲۰۱۰ با ناوگانى روبه‌رو خواهيم بود كه سى‌سال پيش طراحى شده، تعمير هر كدام از قطعات سفينه‌ واقعأ سخت است. در عين حال مهمترين نكته اينجاست كه طرح كلى شاتل‌ها طرح ايمنى نيست.“

اگر زمان استارت اتفاق پيش‌بينى نشده‌اى رخ دهد هيچ راه گريزى براى فضانوردان باقى نمى‌ماند. رئيس قبلى سازمان ناسا معتقد بود كه طرح شاتل‌ها به بن‌بست خورده است و ادامه پروژه عاقلانه نيست. اين اظهار نظر تند نه تنها با واكنش كارمندان سازمان ناسا روبه‌رو شد بلكه در محافل عمومى آمريكا و سطح بين‌المللى هم قابل پذيرش نبود.

مايك گريفين اظهار نظر ريس سابق ناسا را اينطور تشريح مى‌كند: ” آمریکا شاتل‌ها را به گونه‌اى طراحى كرده است كه به مدار زمین محدودند. سفینه ها در اصل در موقعیتی نیستند که از مدار زمین خارج شوند. البته من هم معتقدم که آینده ما در ماه و یا سياراتى مانند سياره بهرام تحقق پیدا مى‌کند، سیاراتی که در نزدیکی زمین قرار دارند. ما باید بتوانيم روی تمامی منظومه شمسی كار کنیم. براى تحقق اين هدف ایستگاه فضایی بین‌المللی پایگاه مهمی است. اما اینکه سفينه‌ها تنها روی مدار زمین باقی بمانند فکر می‌کنم اشتباه بود، اشتباهى که ناسا سعی می‌کند آنرا جبران کند.“

شاتل‌ها يا وسيله‌هاى حمل نقل فضايى، فضاپيماهاى هستند كه طرح اوليه آنها را ورنر فون براون، نابغه آلمانى ارائه كرد. فون براون نابغه طراحى موشك كه پس از جنگ جهانى دوم به امريكا مهاجرت كرد، طرح موشك‌هاى بالدارى را ارائه كرد كه بعدها تبديل به طرح فضاپيماهايى شد كه مى‌توانستند از جو خارج شوند و در مدار زمين قرار گيرند. البته طرح اوليه براون توسط ده‌ها دانشمند ديگر تكميل و تبديل به وسيله حمل ونقل فضايى‌اى به نام شاتل‌ شد كه امروزه سازمان ناسا در اختيار دارد. اما شاتل‌ها از مدار زمين خارج نمى‌شوند. ناسا پس از تکمیل پایگاه فضایی بین المللی شاتل‌ها را از دور خارج خواهد كرد. برنامه بعدى سفر به ماه است. براى تحقیق بیشتر بر روی این سیاره نياز به فضاپيماهايى است كه بتوانند در مسير زمين تا ماه رفت و آمد كنند. اين پروژه يك پروژه بين‌المللى است. البته از زمانی که متحدان اروپایی آمريكا مانند آلمان و فرانسه در جنگ عراق شرکت نکردند روابط امریکا و دوستان اروپایی‌اش کمی تیره شده است. اینطور به نظر مى‌رسد که کاخ سفید تمایل چندانی به همکاری بيشتر با متحدان اروپایی‌اش ندارد.

گريفين مى‌گويد: ” من فکر می‌کنم این برداشت اشتباه است. ما خیلی روشن اعلام کردیم که برنامه بازگشت به ماه يك برنامه بین المللی است. البته ما که نمى‌توانیم براى بقيه تعيین تکلیف کنیم! ما مى‌توانيم فرصت همکاری را فراهم کنیم و این کار را هم مى‌کنیم ولی کسی نمى‌تواند بگوید كدام كشور رهبری پروژه را بر عهده خواهد داشت و یا تاسیسات زیربنايی و یا انرژی مورد نياز چطور تأمين خواهند شد و یا وقتی روی ماه فرود بیاییم چه تجهیزاتی مورد نیازند. ما در حال طراحی فضاپيماهاى هستيم که ما را به ماه ببرند و برگرداند. ولی حتی در این باره فکر هم نکردیم که پس از طراحی سفينه‌ها، چه کسی ساخت آنها را برعهده خواهد گرفت و یا در كدام كشور ساخته خواهند شد. امیدواریم که پروژه در سطح بین‌المللی اجرا شود و دوستان ما در تهیه تاسیسات زیربنايی همکاری کنند. اینکه امریکا نیازی به همکاری بین‌المللی ندارد اشتباه است. در انتها مسلم است كه یک كشور باید هدایت پروژه را بر عهده بگیرد، البته آمریکا با بیشترین تجربه تنها کشوری است که از عهده هدایت این طرح برخواهد آمد.“