برخورد قانونی با والدینی که مانع تحصیل فرزندان میشوند
۱۳۹۵ خرداد ۸, شنبهعلی باقرزاده، معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان نهضت سوادآموزی میگوید مطابق قانون حمایت از کودک، با ۷۰۰ نفر از والدینی که جلوی تحصیل بچههایشان را گرفته بودند، برخورد شده است.
او توضیح داده که برخورد با والدین خاطی به شکایت نیانجامیده بلکه موانع حضور دانشآموز در مدرسه با مداخله سیستم قضایی برطرف شده و نیازی به مجازات اولیای او نبوده است.
باقر زاده گفته است همان طور که اذیت و آزار و شکنجه کودکان جرم است، ممانعت از تحصیل هم جرم است: «در این زمینه آموزش و پرورش مسئولیت دارد این مسائل را اعلام و قوه قضاییه هم رسیدگی کند.»
مجازات کسانی که جلوی تحصیل بچههای خود را میگیرند، سه ماه و یک روز تا شش ماه حبس یا یک میلیون تومان جزایی نقدی تعیین شده است. این مجازات در ماده ۴ قانون حمایت از کودک و نوجوان پیشبینی شده که در سال ۱۳۸۱ تصویب شد و هرگونه صدمه، اذیت، آزار و شکنجه جسمی و روحی کودک و نادیده گرفتن عمدی سلامی و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل آنها را ممنوع عنوان میکند.
باقرزاده در باره ثبتنام کودکان مهاجر و پناهنده که فاقد اوراق هویتی هستند گفته است که بدون احراز هویت، چنین کاری میسر نیست اما اگر اوراق بیاورند «آموزش را حق اساسی شهروندان چه ایرانی و چه غیرایرانی میدانیم.»
وظیفه دولت در آمر آموزش و تامین حقوق کودک
اما بهمن كشاورز، رئیس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران در باره حق تحصیل به اصل ۳۰ قانون اساسی اشاره کرده و میگوید: :«دولت موظف است وسايل آموزش و پرورش رايگان را برای همه ملت تا پايان دوره متوسطه فراهم سازد و وسايل تحصيلات عالی تا سرحد خودكفايی كشور بهطور رايگان گسترش دهد.»
این حقوقدان تاکید کرده که همه افرا د زیر ۱۸ سال تحت پوشش قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوبه ۱۳۸۱ قرار دارند و بین ایرانی و غیرایرانی حاضر در کشورتفاوتی نیست.
به گزارش شهروند و مطابق آماری که علی زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش در سال ۱۳۹۴ ارائه کرده، ۳۵هزار نفر در دوره دبستان و ۱۸۰ هزار نفر در دوره اول متوسطه به دلیل ممانعت والدین از تحصیل باز ماندهاند.
معاون وزیر آموزش و پرورش اشارهای به این واقعیت نکرده که ممانعت والدین از تحصیل فرزندانشان عمدتا دلیل اقتصادی دارد. در خانوادههای محروم ، فرزندان نقش نانآور دارند و عموماً برای مشاغل کاذب یا دستفروشی به خیابانفرستاده میشوند.
فقر و توسعه نیافتگی
سکه محرومیت از تحصیل روی دیگری نیز دارد و آن وقتی است که صدها هزار کودک و نوجوان به ویژه در نقاط توسعه نیافته ایران به دلیل گستردگی فقر و کمبود فضای آموزشی، از چرخه آموزش بیرون میافتند.
در زمستان ۱۳۹۴، رسانههای داخلی ایران از وجود ۹۰هزار نفر در خوزستان، ۱۵۰هزار نفر در سیستان و بلوچستان و ۱۴ هزار نفر بازمانده از تحصیل در هرمزگان خبر دادند.
مرکز پژوهشهای مجلس در یکی از گزارشهای خود اعلام کرده که سه میلیون و ۲۰۰هزار کودک در ایران در سال تحصیلی ۱۳۹۳- ۱۳۹۴ از تحصیل باز مانده یا ترک تحصیل کردهاند.
این آمار به ویژه در استانهای جنوبی و مرزی ایران بالاتر میرود و در همه جا تعداد دختران محروم از تحصیل نیز از پسران بیشتر است.