برای صلح، هیچ‌وقت دیر نیست!
۱۳۸۶ تیر ۲۶, سه‌شنبه
"خیلی کم و خیلی دیر"، این یک واکنش ناگهانی در برابر پیشنهادهای رئیس جمهور آمریکا، جرج بوش است که می‌خواهد گفتگوهای صلح در خاورمیانه، دوباره از سر گرفته شوند.
آدم ولی نباید با این پیشنهادها چنین مختصر و کم‌اعتنا برخورد کند. به این خاطر که گام‌های کوچک هم می‌توانند انسان را به هدف نزدیک کنند و چون طبیعی‌است که برای تدوین یک پیمان صلح، هیچ‌وقت نمی‌‌تواند دیر باشد و هیچ‌وقت نباید دیر باشد؛ نه تنها در خاورمیانه، بلکه در سراسر جهان هم.
با این حال شک به این مجاز است که آیا ایده‌هایی که بوش یک باره از آستینش درآورده، واقعاً به صلح در منطقه خاورمیانه می‌انجامند یا می‌توانند بیانجامند.
این دیگر کاملا روشن است که ابتکار رئیس جمهور آمریکا، هم از انگیزه‌های شخصی ناشی می‌شود و هم از نگرانی برای آینده‌ی منطقه‌ی خاورمیانه. بوش منازعه‌ی بین اسرائیل و فلسطین را خیلی وقت بود که به حال خود رها کرده و به جای آن خود را "مشغول" سایر بخش‌های این منطقه‌ی بزرگ کرده بود. پی‌‌‌‌آمدهای این "مشغولیت" بر کسی پوشبده نیست: جنگ عراق شهرت نه چندان خوب ایالات متحده‌ی آمریکا را در جهان عرب، به‌کلی خدشه‌دار کرد. برای این که حداقل تا حدودی این شهرت خدشه‌دار شده ترمیم شود، باید مشاوران رئیس جمهور آمریکا در گوشش زمزمه کرده‌باشند که برای حفظ آبرویش بد نیست که بتواند در پایان دوره‌ی ریاست جمهوریش، شکست در عراق را با موفقیت در فلسطین جبران کند.
امکان موفقیت امروز ظاهراً بیشتر از چند ماه پیش به‌نظر می‌رسد: شکاف بین "حماسِ" و "الفتح" برای فلسطینی‌ها در کرانه‌ی غربی رود اردن به برپایی دولتی منتهی شد که عباس آن را تشکیل داد، یعنی دولتی که هم اسرائیل و هم غرب می‌توانند، با آن معامله و گفتگو کنند. زیرا این دولت، بر خلاف دولت "حماس" متعهد به رعایت صلح در نوار غزه است. عباس باید پشتیبانی شود. در این مورد همه در دارالسلام، واشنگتن و بروکسل توافق نظر دارند. فقط اشکال در این جاست که تا به‌حال میزان این حمایت‌ها معلوم نشده‌است.
به همین دلیل اهود المرت، نخست‌وزیر اسرائیل روز دوشنبه برای صدمین بار با عباس ملاقات کرد و قول داد که ۲۵۰ زندانی فلسطینی را آزاد خواهد کرد. این‌ها در حال حاضر یک چهلم فلسطینی‌هایی هستند که در زندان‌های اسرائیل به سر می‌برند. المرت هم‌چنین اعلام کرد که شماری از مبارزان "الفتح" را، اگر اسلحه‌های خود را تحویل دهند، در آینده تعقیب نخواهد کرد. این حرکت نیز، اقدام کوچکی است که به زحمت، وضعیت صلح بین فلسطینی‌ها را تقویت می‌کند. به ویژه این حرکت در نوار غزه که شرایط زندگی در آن روز به روز بدتر می‌شود، اصلا کارگر نیست. هم‌چنین پرداخت مالیات‌هایی که اسرائیل خیلی وقت پیش می‌بایست تصفیه کند، به این هدف نمی‌‌انجامد. قول بوش برای پرداخت ۱۹۰ میلیون دلار به عباس یا به دولت کرانه‌ی غربی رود اردن هم، کاری برای صلح فلسطین از پیش نخواهد برد.
در عوض، این اعلام بوش می‌تواند مهم باشد که در پاییز امسال یک کنفرانس بین‌المللی صلح خاورمیانه، به ریاست آمریکا برگزار شود. در این کنفرانس، قرار است نه تنها اسرائیل و فلسطین، بلکه هم‌چنین کشورهای همسایه‌ی آن‌ها هم شرکت کنند. (مثلا‌‌‌‌‌‌‌ً سوریه که بوش تا به‌حال از آن به نام یکی از کشورهای متعلق به "محور شرارت" در منطقه نام می‌برد).
جرج بوش، این را که آیا واشنگتن برنامه‌ی ویژه‌ای برای حل بحران خاورمیانه دارد یا نه، هنوز پنهان می‌کند.
پتر فیلیپ (امید)