بایرویت: پایتخت اپرای واگنری
۱۳۹۰ مرداد ۱۲, چهارشنبه
شهر بایرویت در جنوب شرقی آلمان، برای صدمین بار میزبان جشنواره اپرای ریشارد واگنر است. جشنواره روز دوشنبه (۲۵ ژوئیه) گشایش یافت. در مراسم افتتاح گروهی از برجسته‌ترین چهره‌های سیاست و فرهنگ آلمان و اروپا حضور داشتند.
جشنواره امسال با اجرای تازه‌ای از اپرای "تانهویزر" شروع شد به کارگردانی سباستیان باومگارتن. نوآوری‌های این کارگردان نسبتا جوان در اجرای اپرای واگنر تحسین فراوان برانگیخت، اما اعتراض مخالفان را نیز به دنبال داشت. بسیاری از طرفداران واگنر اجراهای این آهنگساز بزرگ را به شکل اصیل و کلاسیک آن می‌پسندند.
این جشنواره مهم بین‌المللی در سال ۱۸۷۶ میلادی توسط آهنگساز بزرگ ریشارد واگنر (۱۸۱۳ – ۱۸۸۳) پایه‌گذاری شد، که پدر اپرای ملی آلمان شناخته می‌شود. او به اپرا چونان رسانه‌ای نیرومند می‌نگریست که می‌توانست در آگاهی ملی نقشی برجسته ایفا کند. به همین دلیل اعتقاد داشت که اپرا باید بسان آموزشکده‌ای پویا به روی تمام مردم باز باشد.
ریشارد واگنر با بهره‌گیری از میراث موسیقی رومانتیک آلمان، به ویژه با الهام از انقلابی که لودویگ وان بتهوون در موسیقی کلاسیک پدید آورده بود، هنر اپرا را بر پایه‌ای تازه و مستقل استوار ساخت و به آن رنگ و بوی ملی داد.
در اپرای واگنر درونمایه‌های تاریخی و اسطوره‌ای ژرمنی نقشی برجسته دارند. خود آهنگساز از گرایش های تند ناسیونالیستی دور نبود و به همین خاطر موسیقی او همواره نزد راست‌گرایان ارج و مقامی ویژه داشته است. گفته‌اند که آدولف هیتلر، پیشوای آلمان نازی، سخت به آثار ریشارد واگنر علاقه‌مند بود.
یک اپرای پرشکوه
سالن اپرای بایرویت ۱۹۰۰ نفر گنجایش دارد و با لوسترها و پرده‌ها و صندلی‌های زیبا و راحت، یکی از بزرگترین و مجلل‌ترین سالنهای جهان است. صحنه اپرا نیز با دستگاه‌ها و ماشین‌‌های مجهز، متنوع‌ترین شگردها و تکنیک‌های اپرایی را امکان‌پذیر می‌سازد.
اپراهای واگنر عظیم و پرشکوه هستند و با ارکستری بزرگ همراه می‌شوند. دکور صحنه پرمایه و چشمگیر است. هر اپرا برنامه‌ای پرشکوه است که با تلاش بیش از صد تکنیسین و کارشناس و هنرمند شکل می‌گیرد. اجرای هر اثر، به خاطر طولانی بودن اپراها، معمولا از ساعت ۴ بعد از ظهر شروع می‌شود.
مهمترین اثر این آهنگساز، یعنی سیکل اپرایی "حلقه نیبلونگ" خود شامل ۴ اپرای بزرگ است که اجرای آنها بیش از ۱۵ ساعت به طول می‌انجامد. در بسیاری از اپراها، نه ورسیون کامل هر اثر، بلکه تنها فرازهای مهم آن برای اجرا گزیده می‌شود.
از دیرباز اجرای برنامه در بایرویت و همکاری با جشنواره‌ی اپرا، آرزوی هر نوازنده ارکستر و هر خواننده‌ای بوده است. طبیعی است خوانندگان و هنرمندانی که با سبک "واگنری" انس و الفت دارند، بیشتر به بایرویت رفت و آمد می‌کنند.
ورود به اپرای بایرویت و تماشای اجراها از نزدیک، برای هنردوستان به آسانی قابل حصول نیست. با این که بلیت اجراها قیمت بالایی دارد، معمولا تمام بلیت‌ها از مدتها پیش به فروش می‌رود. اپرادوستان گاه سالها برای به دست آوردن یک بلیت انتظار می‌کشند، تا شاید روزی بخت به آنها روی کند و به سالن اپرا وارد شوند.
اما امسال برای دیدن و شنیدن اپراهای واگنر، ورود به جشنواره ضروری نیست. بایرویت در ابتکاری تازه و با بهره‌برداری از صفحه بزرگ، برخی از آثار واگنر را روی پرده بزرگ تلویزیون نمایش می‌دهد. علاقه‌مندان می‌توانند برخی از آثار جشنواره را در میدان مرکزی بایرویت روی پرده‌ای به بزرگی ۱۸۰ متر مربع تماشا کنند. نوای اپرا از ۸۶ بلندگو پخش می‌شود. به علاوه کانال فرهنگی "آرته" نیز برخی از آثار آهنگساز بزرگ را به صورت زنده پخش می‌کند.
به استقبال ۲۰۰ سالگی واگنر
در بایرویت نوادگان موسیقیدان بزرگ از خانواده ریشارد واگنر، مدیریت جشنواره را به عهده دارند. در جشنواره امسال تا روز ۲۸ اوت، ۴ اپرای دیگر واگنر توسط کارگردانان گوناگون به روی صحنه خواهد رفت: لوهنگرین، "خوانندگان استاد"، "تریستان و ایزولده" و پارسیفال.
سال ۲۰۱۳ برای جشنواره بایرویت سالی پراهمیت است، زیرا ۲۰۰ سال از تولد و ۱۳۰ سال از مرگ ریشارد واگنر خواهد گذشت. جشنواره تصمیم دارد سیکل بزرگ اپرایی "حلقه نیبلونگ" را به اجرا بگذارد. دوستداران اپرا از هماکنون خود را برای تماشای اجراهایی هیجان‌انگیز آماده می‌کنند.
AA/AJ