بازیهای جام جهانی؛ آغازی تلخ برای ایران

�نتقادها و موجب نارضایتی گسترده‌ای میان کارشناسان و دوستداران فوتبال شده است.

روزنامه‌های ورزشی و صفحات ورزش دیگر روزنامه‌ها ديروز با عناوین دلخوش کننده‌ای منتشر شده بودند؛ قرار بود ديشب شاهد «درخشش ستارگان پارس» [خبر ورزشی] باشیم، و روزنامه «نود» از قول علی دایی وعده داده «مکزیک مقابل ما زجر خواهد کشید».

به رغم این خوشبینی‌ها در تهران از آن شور و هیجانی که از دیگر کشورهای شرکت‌کننده در جام جهانی روایت می‌شود خبری نیست. خیابانها و میدانها نقشی از جام جهانی بر چهره ندارند و اگر اینجا و آنجا چیزی این بزرگترین رویداد ورزشی جهان را به یاد بیاورد هم قد و اندازه‌ی این حادثه‌ی بزرگ نیست.

برنامه‌های رادیو و تلویزیون که می‌توانند بیشترین سهم را در افزایش شور و هیجان در میان مردم داشته باشند گزارش‌های پرمحتوا در مورد وضعیت تیم ایران و دیگر تیمها کمتر نشان می‌دهند. البته صدا و سیما قرار است تمام بازی‌ها را زنده پخش کند.

برنامه‌ریزی‌ها نیز در ارتباط با این بازی‌ها نقص‌های فراوانی را عیان می‌کند. دعواهای بالاترین مدیران وزرش کشور، یعنی رئیس سازمان تربیت بدنی علی آبادی و رئیس فدراسیون فوتبال دادکان، تا آخرین لحظات حضور تیم ملی در ایران نیز ادامه داشت و به مطبوعات راه می‌یافت.

آنچه می‌توانست به شور و هیجان مردم ییفزاید نمایش بازیها در مکان‌های عمومی بود. از هفته‌ها پیش سازمان فرهنگی هنری شهرداری وعده داده بود که بازیهای ایران در سه میدان بزرگ شهر (۷ تیر، ونک و تجریش) و در بعضی پارک‌ها از تلویزیونهای بزرگ به نمایش گذاشته می‌شود.

حتا نیروهای انتظامی اعلام کرده بودند درصورت صعود ایران به مرحله‌ی بعدی نه تنها جلوی شادی و پایکوبی مردم را نمی‌گیرند که خود نیز در این شادمانی شرکت خواهند کرد. اما به نظر می‌رسد مسئولان مربوط چندان از شور و هیجان بیش از اندازه مردم دل خوشی نداشته باشند.

مدتی پیش اعلام شد که نمایش بازی‌ها در میدان‌های شهر باعث اختلال در رفت و آمد و ایجاد ازدحام خواهد شد و بازی‌ها تنها در پارک‌ها به نمایش درخواهد آمد. گرچه نامناسب بودن پر رفت و آمدترین میدان‌های شهر برای این منظور، از همان ابتدا بر همه آشکار بود معلوم نیست که چرا مسئولان این قدر دیر متوجه‌ی این موضوع شدند.

در روزهای گذشته گرچه خبر دقیقی در مورد نمایش بازی‌ها و محل آنها به شهروندان داده نشد، بر هم خوردن آن نیز تا چند ساعت قبل از بازی‌ها رسما اعلام نشد. تنها ساعتی پیش از آغاز بازی ایران و مکزیک خبرگزاری ایسنا گزارش داد که به علت مخالفت «مقامات ذیصلاح» نمایش بازیها از تلویزیون‌های شهری منتفی شده است.

این تلویزیون‌ها اکنون به نمایش تبلیغ کالاهای مصرفی مشغولند و البته گاهی این تبلیغ‌ها به نوعی با جام جهانی نیز ارتباط دارند. به این ترتیب از ساعتی پیش از آغاز مسابقه خیابانهای تهران خلوت‌ترین ساعت خود را پشت سر گذاشتند.

با پایان نیمه‌ی اول و تساوی یک بر یک از گوشه و کنار صدای ترقه و فشفه‌هایی به گوش می‌رسید که خبر می‌داد اگر حتا نتیجه همین بماند تهران شبی پر هیاهو را در پیش خواهد داشت. اما با ختم بازی هیچ کس به خیابانها نریخت و باز سکوت بود که بر شهر حکم می‌راند.

پس از پایان یافتن بازی در خیابان‌ها تنها عده‌ای معدود به چشم می‌خوردند که از خانه‌ی دوستان به منزل خود باز می‌گشتند؛ چهره‌ها افسرده، خلق‌ها تنگ و بی‌حوصله. هیچ کس حوصله‌ی پاسخ به پرسشی در مورد بازی را ندارد. تک و توکی هم که دهان باز می‌کنند تنها به سرمربی، دروازه‌بان، مدافعان و یکی دو بازیکن دیگر بد و بیراه می‌گویند.

با وجود جو امیدوارکننده‌ای که در مورد توان تیم ملی ایران به وجود آمده بود همه به پیروی از مسئولان انتظار «شگفتی سازی» داشتند. پیش از بازی دادکان و علی‌آبادی در یکی از معدود مورادی که در ماههای اخیر هم‌نظر بودند، هر دو بر پیروزی تیم ایران پافشاری می‌کردند.

صبح دوشنبه زندگی دوباره به حال عادی بازمی‌گردد. روی دکه‌ی روزنامه‌فروشیها تیترهای درشت روزنامه‌ حکایت از «شکست غم‌انگیز»، «مزد ترس»، «ترس برانکو» و «کما»ی تیم ملی ایران می‌دهند. خبرگزاری‌ها نیز در پی‌یافتن علت شکست تیم ایران با کارشناسان گفتگو کرده‌اند.

دکتر احسانی، مدرس فدارسیون تربیت بدنی، باخت ایران را حاصل اشتباهات تاکتیکی مربی تیم می‌داند و معتقد است که این شکست را نباید پای بازیکنان نوشت. او به ایسنا می‌گوید «چند بازيكن ما در نيمه دوم حتى توانايى راه رفتن را هم نداشتند كه برانكو حتى جرات تعويض آنها را نيز نداشت.» ظاهرا منظور از ترس برانکو ایوانکوویج سرمربی تیم ملی ایران از تعویض برخی بازیکنان، حضور کم‌نقش و ضعیف علی دایی است که در بعضی از مطبوعات و به وسیله کارشناسان سخت مورد انتقاد قرار گرفته است.

مسعود اقبالی از مربیان فوتبال کشور، با اشاره به کندی و عدم آمادگی علی دایی می‌گوید «تيم ملى فوتبال ايران عملا با ده بازيكن به مصاف حريف رفته بود.»

او که ضعف دروازه‌بان و عدم آمادگی تیم و ناکارآمدی تاکتیک‌های مربی را نیز در باخت ایران سهیم می‌داند مثلث دادکان، برانکو و دایی را علت اصلی شکست تیم ایران عنوان کرده و می‌افزاید «اميدواريم مسوولين با توجه به اين باخت دل ۷۰ ميليون ايرانى را با نظارت بر مثلث برانكو، دادكان و دايى كه دلايل اصلى اين شكست هستند، شاد كنند.»

در حالی که بسیاری لبه‌ی تیز حمله را متوجه برانکو و به ویژه تاکتیک‌های او، یعنی عقب نشینی در نیمه‌ی دوم و تعویض‌ها، به ویژه عدم تعویض علی دایی کرده‌اند، بسیاری نیز شکست ایران را در وهله‌ی اول حاصل اشتباهات فردی می‌دانند.

برانکو ایوانکوویج در کنفرانس مطبوعاتی پس از بازی، بیشترین سهم در شکست را متوجه بازیکنان خود می‌داند. او که معتقد است «از برهانی و معدنچی انتظارات بیشتری» داشته با اشاره به مصدومیت‌هایی که بر بازی علی کریمی و هاشمیان تاثیری منفی داشته، می‌افزاید که مهدوی‌کیا نیز به همین دلیل «نتوانست عملکرد قابل قبولی داشته باشد» [خبرگزاری مهر]

برانکو حتا عقب نشینی تیم ایران در نیمه دوم را نیز به شرایط بازی وابسته می‌داند و می‌گوید «من اصرار داشتم که در نیمه دوم نیز بازیکنان تهاجمی بازی کنند.» علی دایی نیز معتقد است «ما بد بازى نكرديم؛ اما، دو اشتباه كرديم كه موجب به ثمر رسيدن دو گل شد.» حضور و عدم تعویض علی دایی مهاجم ۳۷ ساله‌ی تیم ملی مدتهاست که مورد انتقاد قرار می‌گیرد.

این انتقادها فقط با پایان بازی آغاز نشده است. در حین بازی، فردوسی پور گزارشگر مسابقه پس از گذشتن توپی از بالای سر دایی می‌گوید اگر چند سال پیش بود دایی این توپ را با سر می‌زد. در ستون دیدگاه روزنامه ایران ورزشی که باخت ایران را «مزد ترس» خوانده، با اشاره به این که در نیمه‌ی دوم ۳۰ دقیقه توپ به پای علی دایی نخورد می‌پرسد چرا او تعویض نشد؟

روز یکشنبه یکی از روزنامه‌های ورزشی زیر عنوان «برانکو مکزیک را بهتر از ایران می‌شناسد» خبر از حضور ماموری داد که شش ماه تمام تیم مکزیک را سایه به سایه تعقیب کرده تا اطلاعات مورد نظر برانکو در مورد این تیم را برایش فراهم کند.

به نوشته‌ی این روزنامه از قول مامور برانکو، پرسوويچ، می‌نویسد «برانکو ايوانکوويچ‌ که‌ برخلاف‌ لاولپه‌ به‌ سحر و جادو اعتقاد ندارد بازى‌ امروز را با شناخت‌ کامل‌ از حريفش‌ آغاز مى‌کند و به‌ اين‌ ترتيب‌ مى‌تواند بخشى‌ از کاستى‌هاى‌ تيم‌ ايران‌ را جبران‌ نمايد.» [خبر ورزشی، یکشنبه ۲۱ خرداد]

گرچه برانکو علت ناتوانی تیم ایران برای جبران کاستی‌هایش را اشتباهات و ضعف‌های فردی بازیکنان عنوان کرده، کم نیستند کارشناسانی که اعتقاد دارند با توجه به بازی نیمه ی اول تیم ایران و توانایی‌های بالقوه‌ی بازیکنان این تیم هنوز همه‌ی امیدها از میان نرفته و باید با تحلیل کارشناسانه‌ی اشتباه‌ها و ضعفها، با آمادگی بیشتری به مصاف پرتقال و آنگولا رفت. جام جهانی گرچه برای ایران تلخ آغاز شد هنوز به پایان نرسیده است.

بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران