بازگشت ناظران شوراى اتحاديه اروپا از چچن

مى گويند يك دروغ موجب گفتن ده دروغ ديگر مى شود. روسيه تا كنون بارها روسيه اعلام كرده كه جنگ در جمهورى چچن خاتمه يافته و همين هفته گذشته بود كه استانيسلاو ايلياسوف، وزير مسئول روسيه در چچن اعلام كرد كه شرايط زندگى در اين منطقه امن شده و به اين ترتيب از ده ها هزار پناهنده ى چچنى كه در جمهورى همسايه اينگوش زندگى مى كنند خواست تا ابتداى ماه مارس سال جارى ميلادى به سرزمين خود بازگردند.
اما حقيقت اين است كه جنگ در اين منطقه به هيچ وجه پايان نيافته است و امن بودن منطقه هم دروغى بيش نيست. همين چند روز پيش بود كه يازده سرباز روسى در يك درگيرى با شورشيان چچن به قتل رسيدند. هنوز سربازان ارتش خصوصى رئيس جمهورِ باصطلاح منتخب چچن، احمد قديروف، به هر كجا كه قدم مى گذارند، ترس و وحشت را حاكم مى سازند.

همه روزه در چچن بسيارى گروگان گرفته مى شوند، بسيارى ماه ها بدون هيچ رد پايى مفقود مى گردند، بسيارى به قتل مى رسند و مورد تجاوز جنسى قرار مى گيرند. بودجه اى كه روسيه براى بازسازى چچن مى پردازد، به جيب افسران فاسد و رشوه خوار ارتش روسيه در اين منطقه سرازير مى شود و از بازسازى هيچ خبرى نيست. پس در چنين شرايطي، بازگردان ده ها هزار پناهنده چچنى از جمهورى اينگوش به چچن، عملى ست نسنجيده و نابخردانه. بايد گفت كه در صورت بازگشت آنها به سرزمين مادرى شا،ن احتمال بروز يك تراژى بعيد به نظر نمى رسد.

درست در چنين شرايط بغرنجى ست كه شوراى اتحاديه اروپا مى خواهد كاركنان خود را از اين منطقه فراخواند. دليل اين كار، عدم امنيت در منطقه ذكر شده است. سازمان امنيت و همكارى اروپا هم قبل از اين، كاركنان خود را از منطقه قفقاز فراخوانده بود. گفتنى ست كه خبرنگاران غربى به هيچ وجه نمى توانند در اين منطقه حضور يابند و بدون مانع به تحقيق امور وخبر رسانى بپردازند. روسيه اعلام كرده است كه هيچ نهادى در منطقه نمى تواند براى حفظ جان خبرنگارانى كه به چچن مى روند، تضمينى بدهد.

واقعيت اين است كه مقامات اين كشور نمى خواهد خبرنگاران غربى به اين منطقه رفته و از وقايع دردناكى كه در آنجا به وقوع مى پيوندد، خبرى بفرستند. روسيه نمى خواهد خبر نقض حقوق بشر در چچن به رسانه هاى گروهى جهان راه يابد. البته نبايد ناديده گرفت كه تروريست هاى چچنى هم در اين كه مسئولان نهادهاى بين المللى از اين منطقه عقب نشينى مى كنند، سهيم هستند، اما فقط مردم عادى بايد تقاص اين اعمال نابخردانه را بپردازند. و تنها همين هايند كه رنج مى برند و هيچ كس توجهى به آنها نمى كند. نه روسيه، نه سازمان امنيت و همكارى اروپا و نه شوراى اتحاديه اروپا كه تا كنون خدمات قابل توجهى به آنها مى كرد. حال ديگر روسيه هر كارى كه دلش بخواهد مى كند و ديگر هيچ نهاد جهانى در منطقه نيست كه به داد مردم چچن برسد.

قرار است در چند روز آينده كالين پاول، وزير امور خارجه آمريكا به مسكو برود و در مورد بحران چچن هم با مسئولان روسيه به گفتگو بپردازد. اما حتى خوشبينان سياسى نيز حدس نمى زنند كه بعد از پايان گفتگوها بحران چچن تقليل يابد. مسكو نگران برپايى پايگاه هاى نظامى آمريكا در كشورهاى وابسته به روسيه در منطقه قفقاز است و با نماينده آمريكا از جمله در اين مورد گفتگو مى كند، اما اين گفتگوها هم از درد و رنج پناهندگان چچنى نمى كاهد.