بازتاب "کارزار گردآوری یک میلیون امضاء" در رسانه‌های آلمانی‌زبان
۱۳۸۶ تیر ۲۹, جمعه
"جنبش زنان ایران" با گردآوری یک میلیون امضاء برآنست که راه دستیابی به تساوی حقوقی برای زنان را در ایران هموار سازد. در این راستا، در ماه‌های اخیر، شمار زیادی از فعالین حقوق زن دستگیر و به بازجویی کشیده شده‌اند. با وجود این، کارزار "یک میلیون امضاء علیه عدم تساوی زن ومرد در برابر قانون" هم‌چنان ادامه دارد. دامنه‌ی انعکاس این حرکت اجتماعی، تنها به روزنامه‌ها و سایت‌های اینترنتی داخل ایران محدود نمی‌شود. در آلمان رسانه‌های معتبری چون "رادیو آلمان"،(Deutschladnfunk) "رادیوی شمال آلمان"، (NDR)، مجله‌ی زنانه‌ی "اما"، (Emma) ، زود دویچه تسایتونگ، (Süddeutsche Zeitung) دی ولت،(Die Welt) ، تاگس تسایتونگ (Tageszeitung) و روزنامه‌ی استاندارد (Standard)، چاپ اطریش نیز در گزارش‌های مفصلی، به جنبه‌های مختلف این کارزار پرداخته‌اند. به بازتاب این حرکت روشنگرانه در دو رسانه‌‌ی آلمان که از نظر مضمونی برای دیگر مقاله‌ها نمونه‌وارند، نگاهی بیندازیم:
شیرین عبادی: اصلاح قانون"ناممکن" نیست
اولین مطلبی که بررسی می‌کنیم، برنامه‌ی رادیویی‌ای است که روز ۱۴ ژوئیه در "صدای آلمان" پخش شده است. این مطلب که مجموعه‌ای از خبر، تفسیر، مصاحبه و تحلیل است، پس از شرح چگونگی شروع این کارزار، ابتدا به ریشه‌های تاریخی ـ مذهبی عدم تساوی زن و مرد در برابر قانون می‌پردازد. نویسنده‌ی این مقاله، "الیزابت کیندرلن"، سپس به مواد قانونی‌ای که در "قوانین مدنی و جزایی ایران" به این اجحاف رسمیت بخشیده‌اند، اشاره می‌کند و طی گفتگوهایی با زنانی که حق‌شان از این لحاظ پایمال شده، نکات مهم آن‌ها را توضیح می‌دهد.
گفتگویی با شیرین عبادی، درباره‌ی پیش‌زمینه‌ی قانونی این کارزار، بخش دیگر این برنامه‌ی رادیویی را در برمیگیرد. عبادی با استناد به قانون اساسی ایران، گردآوری امضاء به قصد اصلاح قانون را "ناممکن" نمی‌داند. این برنامه‌ی رادیویی که "زنان ایران در حال پیشروی" نام دارد، سپس گشتی در صفحات اینترنتی فعالان زن می‌زند و از جمله بخشی از فراخوان نوشین احمدی خراسانی را عنوان می‌کند: «ما بالاخره باید از نقش قربانی بودن بیرون بیائیم. ما به جای این که کاری کنیم که دلسوزی غربی‌ها را برانگیزیم، باید به یک حرکت بزرگ اجتماعی تبدیل شویم؛ حرکتی که با آگاهی خواست‌هایی را مطرح می‌کند و آن‌ها را هم به اجرا در می‌آورد.»
"الیزابت کیندرلن" در ادامه‌ی مقاله‌ی خود، به شرایط سیاسی دوران خاتمی و تغییرات اجتماعی‌ای که در این دوران رخ داده، می‌پردازد و پس از برشماری شاخص‌های سیاسی وضعیت دوره‌ی احمدی‌نژاد، سیر محدود کردن آزادی‌های فردی و اجتماعی را در این دوره به روشنی نشان می‌دهد. او در پایان نتیجه می‌گیرد که: "به این ترتیب مسئله‌ی زنان به مسئله‌ی روز سیاسی و موضوع مورد بحث احزاب تبدیل شده است و دیگر به سادگی نمی‌تواند به پس‌زمینه رانده شود. با این حال مدتی طول خواهد کشید که این آگاهی و قصد مقاومت زنان، به جسارت همگانی بیانجامد."
آغاز روشنگری اسلامی؟
روزنامه‌ی تاگس تسایتونگ، چاپ برلین در مقاله‌ای با عنوان "زنان جسور تهران"، ابتدا به جایگاه جنبش زنان در جامعه‌ی ایران پرداخته و به این نتیجه رسیده است که "جنبش زنان در حال حاضر، زنده‌ترین نیروی جامعه‌ی مدنی ایران است و پشتیبانی از مبارزه علیه تبعیض جنسی، مدت‌هاست که تنها در شهرهای بزرگ صورت نمی‌گیرد." بررسی شکل‌گیری این جنبش، آغاز و روند گسترش آن، بخش دیگر این مقاله را در برمیگیرد. در این نوشته سپس، به موضوع حضور نمایندگان این جنبش در جوامع بین‌المللی اشاره می‌شود که نه تنها گروه‌های "مستقل"، بلکه هیئت‌های ارسالی از سوی دولت جمهوری اسلامی را هم شامل می‌گردد. بحث در باره‌ی "شریعت" و چگونگی تفسیر و توضیح آن، بخش دیگر مقاله‌ی این روزنامه است که به این نتیجه منتهی می‌شود: "تفسیر قوانین اسلامی، دیگر در انحصار گروه خاصی نیست. بحث درباره‌ی اعتبار آن‌ها از سوی همه‌ی گروه‌ها دنبال می‌شود."
این مقاله که با پرسش این که "آیا گردآوری یک میلیون امضاء، آغاز روشنگری اسلامی است؟" آغاز می‌شود، تعداد امضاهای جمع‌آوری شده را تا کنون بالغ بر سی صد هزار تا عنوان می‌کند. روزنامه‌ی تاگس تسایتونگ، سپس در بررسی پی‌آمدهای این حرکت اجتماعی می‌نویسد: "این کارزار می‌تواند مثل بهمن، باعث حرکتی عظیم شود. چون وقتی اعتبار بخشی از قانون به بحثی همگانی تبدیل گردد، درِ مناقشه‌ی اصلی درباره‌ی سیستم حقوقی نیز گشوده خواهد شد."