ایران؛ مشکلات اقتصادی و چالشهای سیاسی
۱۳۸۶ دی ۲, یکشنبهدر پی سخنان هفتهی گذشتهی رئیس دولت نهم محمود احمدینژاد، و واکنش روز جمعهی هاشمی رفسنجانی اکنون نوبت به سخنگوی دولت، غلامحسین الهام رسیده تا گناه مشکلات اقتصادی را بار دیگر به گردن دولتهای هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی بیندازد.
دولت نهم همواره ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور را سیاستهای نادرست دولتهای قبلی عنوان کرده است. انتقاد به دولتهای هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی جزیی از اغلب تلاشهایی است که مسئولان دولت کنونی برای توضیح و توجیه معضلات جامعه انجام میدهند. محمود احمدینژاد، رئیس جمهور، که هفتهی گذشته، ۲۵ آذر، برای ارایهی توضیحاتی در مورد افزایش قیمتها و تورم در یک برنامهی زندهی تلویزیونی حاضر شده بود مشكلات ساختاري اقتصادي كشور را یکی از عوامل وضع موجود عنوان کرد. در مقابل، دو رئیس جمهور پیشین هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی، و نزدیکان آنها نیز در هر فرصتی به دفاع از دولتهای خود میپردازند و برنامههای دولت نهم را عامل اصلی وضعیت نابسامان اقتصاد کشور قلمداد میکنند.
انگیزههای انتقادات و توصیهها
هاشمی رفسنجانی ظهر جمعه، ۳۰ آذر، در خطبههای نماز عید قربان صریحتر از پیش بحث تورم و گرانی را پیش کشید و توصیه کرد «از بيان آمارهاي نادرست پرهیز و واقعيتها به مردم بيان شود.» رفسنجانی میافزاید، قبلا از ورود به این مسئله اجتناب میکرده تا کار به وسیلهی کارشناسان دنبال شود اما این بحث امروز دیگر عمومی شده. او بالارفتن بهای نفت را با اواخر دوران شاه مقایسه کرد، و اظهار داشت، اختصاص درآمدهای نفتی به واردات که ممکن است در کوتاه مدت مردم را راضی کند سیاستی نادرست است که رکود تولید را به دنبال خواهد داشت. سخنان رئیس مجلس خبرگان و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، یک روز بعد با واکنش سخنگوی دولت غلامحسین الهام روبرو شد. او صبح شنبه در نشست مطبوعاتی هفتگی خود با اشارهی تلویحی به دوران رفسنجانی، سیاستهای آن زمان را تورمزا خواند و افزود مردم آن الگو را نمیپسندند و به آن رای مخالف و منفی دادهاند.
برخی از ناظران سخنان رفسنجانی را که بازتابی گسترده در رسانههای داخل و خارج داشت، بیارتباط با نزدیک شدن انتخابات هشتمین دورهی مجلس، ۲۴ اسفند، نمیدانند، گرچه انتقاد به افزایش تورم حتا از سوی نزدیکترین و با نفوذترین حامیان دولت نیز ابراز میشود. روز شنبه محمدرضا باهنر، نایب رئیس مجلس گفته است «اگر اقدامات عاجلی برای مهار تورم صورت نگیرد در پایان سال مردم باید تورم با درصد بالایی را تجربه کنند.» باهنر در مورد توضیحات تلویزیونی رئیس دولت در مورد تورم و گرانی اظهار داشت «این مصاحبه دارای نکات مثبت و قابل تقدیر و همچنین دارای نکاتی بود که نقدهایی بر آن وارد است.»
واکنشهای تند دولت
با این همه نقدهایی که از سوی رقیبان انتخاباتی به گزارش رئیس جمهور و سیاستهای اقتصادی دولت میشود، اغلب با واکنشهای تندی روبرو است. سخنگوی دولت با اشاره به این که در دوران رفسنجانی تورم به ۵۰ درصد رسید و متوسط میزان آن ۲۵ درصد بود ادعا میکند «اگر در اين شرايط از آن روش استفاده ميكرديم شاهد تورم بالاي ۱۰۰ درصد بوديم.» غلامحسین الهام میافزاید «ملت ايران نبايد از يك سوراخ چند بار گزيده شود.» باهنر که پیشتر، سخنان حمایت آمیزش از توضیحات رئیس جمهور با انتقادهای تندی از سوی نمایندگانی از همهی فراکسیونها روبرو شد، معتقد است، از آنجا که مجلس و دولت در یک مجموعه با نام اصولگرایی تعریف میشوند، نباید یکدیگر را تضعیف کنند. او میافزاید «پیام سخنان ما باید به گونهای باشد که افکار عمومی احساس اختلاف نکند.»