ایران مخالف حضور آمریکا در نشست آستانه است

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، شامگاه سه‌شنبه (۲۸ دی/ ۱۷ ژانویه) مخالفت ایران با شرکت آمریکا در نشست آستانه را اعلام کرد و گفت: «مخالف حضور آمریکا در نشست آستانه هستیم و دعوتی از آنها نکرده‌ایم».

موضع ظریف به روشنی در تقابل با موضع روسیه و ترکیه است که پیشتر عنوان شده بود که از دولت آتی آمریکا برای شرکت در مذاکرات صلح سوریه دعوت کرده‌اند.

هم‌زمان با ظریف، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز تأکید کرد که به دلیل مخالفت ایران، "هیچ‌گونه دعوت مشترکی" از سوی سه کشور مبتکر مذاکرات (روسیه، ترکیه و ایران) برای حضور آمریکا در مذاکرات صلح سوریه نشده است و "آمریکا در مدیریت و جمع‌بندی نتایج اجلاس آستانه نقشی نخواهد داشت".

شمخانی ضمن تأکید بر حضور "پر رنگ و فعال" ایران در نشست آستانه گفت: «به طور قطع آمریکا در فرآیند گفت‌وگوها و جمع‌بندی نتایج اجلاس آستانه نقشی نخواهد داشت و احتمال دعوت کشور میزبان از آمریکا به عنوان ناظر در اجلاس وجود دارد».

"دعوت تلفنی" روسیه از دولت ترامپ

روز ۱۳ ژانویه "واشنگتن پست" گزارش داده بود که دعوت از دولت دونالد ترامپ برای شرکت در مذاکرات آستانه اواخر ماه دسامبر سال گذشته میلادی در یک گفت‌وگوی تلفنی از سوی سرگئی کیسلیاک، سفیر روسیه در آمریکا، با مایکل فلین مطرح شده است. فلین نامزد ترامپ برای پست مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری آمریکاست.

مارک تونر، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفته بود که دولت اوباما "دعوتی رسمی" برای شرکت در نشست آستانه دریافت نکرده است. او در عین حال افزوده بود که اگر چنین دعوتنامه‌ای به دست دولت کنونی آمریکا برسد "حتما به دولت بعدی توصیه خواهد کرد که در آن مذاکرات شرکت کند."

مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امورخارجه ترکیه نیز همان زمان اعلام کرده بود که از دولت آمریکا برای شرکت در مذاکرات سوریه دعوت به عمل آمده است.

اندک زمانی پس از اظهارات وزیر خارجه ایران در مخالفت با حضور آمریکا در نشست آستانه، جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، دولت آتی این کشور را به شرکت در مذاکرات صلح سوریه در پایتخت قزاقستان ترغیب کرد. کربی همچنین گفت، از گزارش‌هایی درباره دعوت از دولت ترامپ برای شرکت در نشست آستانه مطلع است، اما هم‌زمان تأکید کرد که تصمیم‌گیری در این مورد بر عهده دولت آتی آمریکاست.

شرکت شورشیان برای "مقابله با ایران"

همچنین چند روز پیش خبرگزاری‌ها از آمادگی گروه‌های جنگجوی سوری برای شرکت در مذاکرات قزاقستان خبر داده بودند. محمد علوش اعلام کرده بود که هدایت کمیته مذاکره‌کننده شورشیان سوریه را برعهده خواهد گرفت. او گفته بود که شرکت در این مذاکرات عملا باعث خنثی شدن "نقش جنایتکارانه" جمهوری اسلامی ایران در مسائل سوریه خواهد شد.

علوش که پیش از این ریاست کمیته مذاکره‌کننده شورشیان سوریه در گفت‌وگوهای سازمان ملل متحد در ژنو را نیز برعهده داشت، گفته بود که از طریق مشارکت در نشست آستانه می‌توان از نفوذ جمهوری اسلامی ایران و شبه‌نظامیان وابسته به آن کاست. علوش و کمیته مذاکره‌کننده شورشیان سوریه از حمایت عربستان سعودی برخوردارند.

مذاکرات آتی صلح سوریه به ابتکار روسیه، ترکیه و ایران تدارک دیده شده و قرار است در تاریخ ۲۳ ژانویه (۴ بهمن) در آستانه، پایتخت قزاقستان، آغاز شود. این تاریخ سه روز پس از آغاز کار دونالد ترامپ در کاخ سفید به عنوان رئيس‌جمهوری آمریکاست. در صورت توافق طرفین مذاکرات، دور بعدی گفت‌وگوها زیر چتر حمایتی سازمان ملل و در تاریخ ۸ فوریه سال جاری (۲۰ بهمن) در ژنو سوئیس برگزار خواهد شد.