ایران اجلاس ادیان جهانی را ترک کرد
۱۳۸۸ تیر ۱۱, پنجشنبهشرکت سران سیاسی و رهبران ادیان از کشورهای اسرائیل، ایران، ترکیه و مصر، توجه محافل سیاسی منطقه را جلب کرد. بویژه دعوت از شیمون پرز به عنوان مهمان افتخاری این نشست و شیخ الازهر از مصر و همچنین مشارکت مشاور محمود احمدینژاد، اهمیت این اجلاسیه را بیشتر کرد.
قزاقستان، ظهور قدرت جدیدی در منطقه
قزاقستان قرار است در سال ۲۰۱۰ رهبری سازمان امنیت و همکاری اروپا را به عهده گیرد. در حال حاضر قزاقستان در میان کشورهای اروپایی و آسیایی نقش ویژهای را عهدهدار شده و قصد دارد، در حل و فصل تنشهای منطقهای نقش فعالتری اتخاذ کند. نورسلطان نظربایف در سخنرانی افتتاحیهی اجلاسیه ادیان جهانی، اوضاع دنیای امروز را بسیار نابسامان توصیف کرد و ابراز داشت که با پیشرفت علم در جهان هنوز بسیاری از مردم در گرسنگی بسر میبرند و روزانه شاهد مرگ بسیاری از مردم در افغانستان و دیگر مناطق جهان هستیم.
قزاقستان: به ایران اورانیوم نمیفروشیم
قزاقستان یکی از صادرکنندگان عمده اورانیوم در جهان است. شیمون پرز در دیداری که با نظربایف داشت، از وی درخواست کرد که به ایران اورانیوم نفروشد. پرز گفت: «حکومت ایران اورانیوم غنیشده را نه برای سوخت اتمی، بلکه برای تولید بمب هستهای با هدف نابودی اسرائیل میخواهد و احمدینژاد به صراحت تهدید کرده که اسرائیل به زودی از نقشه جغرافیا محو خواهد شد». نظربایف در این دیدار، به رئیس جمهوری اسرائیل اطمینان خاطر داد که دولت قزاقستان تاکنون اورانیوم به ایران نفروخته و هرگز به چنین اقدامی دست نخواهد زد.
قزاقستان مخالف اتمی شدن ایران است
قزاقستان از طریق دریای خزر با ایران مرز مشترک دارد. سفر رئیس جمهوری اسرائیل کنجکاوی شدیدی را در جمهوری اسلامی برانگیخت. رئیس جمهوری قزاقستان دردیداربا پرز اعلام کرد که به احمدینژاد گفته است، از پروژه اتمی دست بردارد، زیرا بمب اتمی برای ایران امنیت نمیآورد.
نظربایف همچنین به رئیس جمهوری اسرائیل گفت: «ما هم در قزاقستان، همانند شما در اسرائیل، از اتمی شدن جمهوری اسلامی ایران نگران هستیم. ولی من به شما قول میدهم که دولت ما بیشترین تلاش خود را خواهد کرد که هیچگونه کمک هستهای به ایران نرسد». برخی از کارشناسان گفتهاند که قزاقستان نخستین کشور آسیای میانه است که صراحتا علیه برنامه اتمی ایران موضعگیری کرده است.
«اجلاسیه ادیان تشریفاتی است»
اجلاسیه ادیان در قزاقستان تا چه حد میتواند به کاهش تنشهای منطقهای کمک کند؟ به این سئوال دویچه وله، دالغا خاتین اوغلو، تحلیلگر خبرگزاری ترند نیوز Trendnews و مدیر بخش فارسی این خبرگزاری، که سفر رئیس جمهور اسرائیل به آذربایجان و بهدنبال آن شرکت شیمون پرز در اجلاسیه ادیان را از نزدیک دنبال میکند، چنین پاسخ میدهد: «من فکر میکنم که اجلاسیه جهانی ادیان از لحاظ افکار عمومی مردم کشورهای مسلمان آنچنان تاثیری نخواهد داشت و نمیتوان تفکرمردم را با برگزاری اجلاس ادیان تغییر داد. اجلاس جهانی ادیان بیشتر جنبه تشریفاتی دارد. منتهی بین رهبران ادیان، بین دولتمردان و بین رهبران تشکلها و سازمانها اینگونه اجلاسها نوعی همگرایی و تعهداتی را بوجود میآورد و از این نقطه نظر میتواند مثمر ثمر باشد».
ایران جلسه را ترک کرد
علیرغم شرکت شیمون پرز، رئیس جمهوری اسرائیل، در اجلاسیه ادیان و سخنرانی وی به عنوان مهمان افتخاری، هیئتی از مقامهای ایرانی به ریاست مهدی مصطفوی، مشاور محمود احمدی نژاد، در این اجلاس شرکت کرد. در ترکیب این هیئت، دکتر رسول رسولیپور، رئیس "مرکز گفتوگوی ادیان" و حجتالسلام نواب، رئیس "دانشگاه مذاهب و ادیان"، نیز بودند. اعضای هیئت ایرانی شرکتکننده، در زمان سخنرانی شیمون پرز به عنوان اعتراض جلسه را ترک کردند. شاهدان گزارش میدهند که خبرنگاران خواهان مصاحبه و اظهار نظر در بارهی این واکنش هیئت ایرانی شدند، اما هیچ جوابی دریافت نکردند.
نزدیکی اسرائیل به دولتهای سکولار مسلمان
به نظر دالغا خاتین اغلو، کارشناس خبرگزاری ترند نیوز، همکاری اسرائیل در آینده با دولتهای سکولار مسلمان بیشتر خواهد شد. وی میافزاید: «اسرائیل در آینده با کشورهای میانهرو مسلمان، مثل مصر، ترکیه، آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان، روابط حسنهای خواهد داشت و این پیام را شیمون پرز به مسلمانان داد و چنین پیامی در چنین اجلاسیهای بیسابقه بوده است».
برخی از کارشناسان منطقه میگویند، سیاستهای ایران در قبال اسرائیل، سبب ناخرسندی همسایههای شمالی ایران شده که تصمیم گرفتهاند مناسبات خود را با اسرائیل گسترش دهند و روابط حسنهای با این کشور داشته باشند.
نویسنده: طاهر شیرمحمدی
تحریریه: بهنام باوندپور