اکبر رادی، شهابی بلند در شبی تاریک
۱۳۸۶ دی ۸, شنبه
صبح جمعه، هفتم دیماه، جمعی از هنرمندان، اهالی و دوستداران تئاتر و ادبیات مقابل تالار وحدت گردآمدند تا پیکر اکبر رادی (دهم مهرماه ۱۳۱۸ ـ پنجم دیماه ۱۳۶۸) را تا قطعه‌ی هنرمندان گورستان بهشت زهرا همراهی کنند. اکبر رادی پس از حدود یک سال بیماری در نخستین ساعت‌های بامداد پنجم دیماه در بیمارستان پارس درگذشت. علی نصیریان کارگردان و هنرپیشه‌ی بلندآوازه‌ی تئاتر و سینما در این مراسم، اکبر رادی را یکی از ارکان نمایشنامه نویسی مدرن ایران خواند و مرگ او را به دوستدارانش و همه‌ی علاقمندان تئاتر و هنر مدرن تسلیت گفت.
اکبر رادی پس از نوشتن چند داستان کوتاه و انتشار مجموعه‌ای با نام «جاده»، نخستین نمایش‌نامه‌اش را در سن ۲۰ سالگی نوشت. از آن پس رادی نمایشنامه نویس شد و نمایشنامه نویس ماند. اکبر رادی در کنار بهرام بیضایی مطرح‌ترین نویسنده‌ی معاصر است که مهمترین نوشته‌هایش به حوزه‌ی نمایش اختصاص دارد. این دو را همراه با غلامحسین ساعدی سه رکن اصلی تاتر معاصر می‌خوانند؛ گرچه اجرای آثار آنها اغلب با مشکلاتی روبرو بوده و هرگز تداوم و پیوستگی‌ای شایسته‌ی نام و کارشان نداشته است. ایرج راد مدیرعامل خانه‌ی تئاتر ایران در مراسم تشییع جنازه‌ی رادی گفته است «اکبر رادی فقط افتخار تئاتر نیست بلکه افتخار این کشور است و نام او همواره بر جا خواهد ماند.»
تئاتر، در"دوران بی خصلت، بی هویت و بی معنی"
اکبر رادی، که ماه‌ها از سرطان استخوان رنج می‌برد، صبح روزی درگذشت که سالروز تولد بهرام بیضایی بود و یادداشتی از او به این مناسبت در روزنامه‌ی اعتماد منتشر می‌شد. رادی در این یادداشت اشاره‌های تلخی به محدودیت‌هایی دارد که اهالی تئاتر با آن روبرو هستند. او این دوران را «بی‌خصلت، بی‌هویت، و بی‌معنی» و بیضایی را «پا سوخته بیرون صحنه مانده» توصیف می‌کند. رادی در بخش دیگری از این یادداشت ار «عصر بی خصلتی» سخن می‌گوید که در آن «خرده کاسبان، عفاف صحنه ما را جواز کسب خود کرده‌اند.» بهرام بیضایی در یادداشتی که پنج شنبه در همان روزنامه منتشر شد، با اشاره به درگذشت اکبر رادی، روز تولدش را به نمایش ایران تسلیت گفت.
"ایرانی‌ترین نمایش‌نامه‌نویس"
«لبخند باشکوه آقای گیل»، «در مه بخوان»، «آهسته با گل سرخ»، «منجی در صبح نمناک»، و «هاملت با سالاد فصل» از جمله آثار مشهور رادی محسوب می‌شوند و «آهنگهای شکلاتی» یکی از آخرین نوشته‌های اوست که دو سال پیش منتشر شده. آثار اکبر رادی دورن‌مایه‌ای از مسائل اجتماعی دارند و خانه‌ی تئاتر ایران در بیانیه‌‌ای که منتشر کرده او را «ایرانی‌ترین نمایش‌نامه‌نویسی که زندگی ایرانی در آثارش جاری بود» خوانده است. در مراسم صبح جمعه، صدرالدین شجره به نمایندگی از طرف خانواده‌ی اکبر رادی یادداشتی خواند که با جملاتی از او خاتمه می‌یافت. اکبر رادی جایی نوشته است «هنرمند منشور میراث تاریخ است. هنرمند مشعلی است بلند در دست تو که راه از چاه بشناسی و سر به سنگ نکوبی، شهابی است بلند که در شب تاریک از جان مردم جهیده است.»
قرار است شامگاه یکشنبه، از ساعت ۶ تا ۷:۳۰، مجلس یادبود اکبر رادی در مسجد نور برگزار شود.