ايران در هفتهای كه گذشت: آيا يخ رابطه ايران و آمريكا آب میشود؟
۱۳۸۵ فروردین ۴, جمعهپس از بيست و هفت سال، سرانجام، از هفته گذشته نشانههاى گشايش باب مذاكره ميان تهران و واشنگتن آشكار شد. يك روز پيش از طرح گزارش هستهای ايران در شوراى امنيت، على لاريجانى دبير شوراى عالى امنيت ملى جمهورى اسلامى ايران، آمادگى تهران را براى مذاكره با واشنگتن اعلام كرد. پس از آن، حسين شريعتمدارى نماينده ولى فقيه در كيهان، مذاكره با آمريكائىها را، خيانت به آرمانهاى انقلاب خواند و از على لاريجانى و دولت احمدى نژاد خواست كه در اين زمينه اقدام نكنند، اما اعلام موافقت آيت الله خامنهای نشان داد كه ميان رهبرى و دولت، توافق حاصل شده است.
آيت الله خامنهای مذاكره با آمريكا را، مشروط به آن كه سبب فهماندن ديدگاههاى ايران درباره عراق باشد، مجاز دانست. سياستمداران آمريكائى نيز، اعلام كرده بودند كه اين مذاكرات تنها به بررسى نقش ايران در عراق محدود خواهد شد و مساله اتمى ايران در آن جائى نخواهد داشت. اما وزير خارجه آلمان، در مصاحبهای اظهار نظر كرد كه در اين مذاكرات، برنامه اتمى ايران نيز، به بحث گذاشته خواهد شد. وى گفت كه همتاى انگليسى وى ”جك استراو” نيز، در اين نكته با او هم عقيده است.
در اين خوش بينى، چين، روسيه و بسيارى از محافل سياسى ايرانى نيز سهيماند. گروههاى منتقد دولت در داخل كشور، از زمانى كه خطر تحريم اقتصادى يا حمله نظامى به ايران جدى تر شد، بارها از مسئولان جمهورى اسلامى خواسته بودند كه مشكل را از طريق مذاكره مستقيم با آمريكا حل كنند.
با توجه به اين كه چين و روسيه طرح آمريكا را براى تحريم ايران تاييد نكرده اند، آغاز مذاكرات مستقيم ميان تهران و واشنگتن، دست كم تصميم شوراى امنيت را، مدتى به عقب خواهد انداخت. اين امر، هم با هدفهاى رهبران جمهورى اسلامى انطباق دارد و هم با خواست اكثريت مردم ايران، كه پس از تجربه جنگ هشت ساله با عراق، خواستار درگيرى نظامى ديگرى نيستند.
از سوى ديگر، تجربه نشان داده است كه صاحبان منافع اقتصادى، فارغ از كشمكشهاى سياسى، به داد و ستد با ايران، ادامه میدهند. شبكه اول تلويزيون آلمان، اين هفته فاش كرد كه حدود ۱۰۰ شركت در آلمان به مبادله غيرقانونى اسلحه و تجهيزات نظامى با ايران مشغول هستند. در اين برنامه، همچنين اعلام شد كه در حال حاضر ده پرونده مربوط به فروش تجهيزات نظامى به ايران، از سوى مقامات قضائى آلمان در دست بررسى است. در شش مورد از اين پروندهها، حتى رد پاى فروش تكنولوژى هستهای هم وجود دارد!
و اما در داخل كشور، بازگشائى سفارت دانمارك و آزادى اكبر گنجى، مهمترين خبرهاى هفته بودند. سفارت دانمارك، شش هفته پيش، در پى انتشار كاريكاتورهاى پيامبر اسلام، مورد حملههاى متعدد قرار گرفت و تعطيل شد. روز سه شنبه اين هفته، وزارت خارجه دانمارك اعلام كرد كه سفير اين كشور در ايران، همراه با ساير كارمندان سفارتخانه، راهى تهران شدهاند.
آزادى اكبر گنجى، كه دوران محكوميت خود را از سر گذرانده بود، بى سر و صدا انجام نگرفت. زندانبانان وى، ابتدا اعلام كردند كه گنجى به علت غيبت، روز دهم فروردين آزاد خواهد شد. رفتار زندانبانان، به اين شائبه دامن زده بود كه آنها نمیخواهند گنجى را در ايام ديد و بازديدهاى نوروزى آزاد كنند. اما پيش از فرا رسيدن تعطيلات نوروزى، روزنامه نگار دربند را، با همه وسايلش، به خانه وى فرستادند. چند روز بعد، گنجى به عنوان شهروند افتخارى ايتاليا پذيرفته شد و جايزه قلم طلائى "انجمن جهانی مطبوعات و بنیاد جهانی ناشران" به وى اختصاص يافت.