ايران در هفتهاى كه گذشت: مددخواهى از كشورى كه در آستانه تحريم است؟
۱۳۸۵ آذر ۱۱, شنبهاواخر هفته گذشته، انگلستان، فرانسه و آلمان، عاقبت، پيش نويس قطعنامه تازهاى را براى طرح در شوراى امنيت آماده كردند. اين هفته، خبرگزارىها گزارش دادند كه ظاهرا اين متن توانسته است نظر آمريكا و روسيه را تامين كند. علت اصلى بىنتيجه ماندن تلاشهاى پيشين ۵ عضو دائمى شوراى امنيت و آلمان، تضاد ديدگاه سياستمداران واشنگتن و مسكو بود. در حالى كه آمريكا مجازاتهاى پيش بينى شده در طرح پيشين را كافى نمىدانست، روسيه، نظر به تخفيف مجازاتها داشت.
جزئيات متن جديد، هنوز فاش نشده است، اما منابع آگاه اعلام كردند كه پيش نويس از نيروگاه بوشهر كه قرار است با كمك روسها راه اندازى شود نامى نمىبرد و حتى نوع سلاحها و امكانات فنىاى را كه نبايد در اختيار ايران قرار گيرد محدودتر مىكند. اما با اين كه به گمان محمد البرادعى تحريم ايران و كره شمالى به تنهائى كارساز نخواهد بود، امكان توافق شوراى امنيت سازمان ملل متحد، بيشتر شده و اين احتمال وجود دارد كه به زودى محدوده تحريمها مشخص و اعلام شود.
در اين اوضاع و احوال، آنچه اين هفته توجه مراكز خبرى را جلب كرد، از يك سو نامه محمود احمدىنژاد به مردم آمريكا و از سوى ديگر پيشنهاد جمهورى اسلامى ايران به دولت الجزاير براى همكارىهاى اتمى بود. احمدىنژاد، در نامه خود ضمن اعلام همدردى با سربازان جوان آمريكائى كه نمىدانند چرا بايد در عراق بجنگند، از مردم آمريكا خواست كه با صرف ميلياردها دلار از مالياتشان در عراق مخالفت كنند. وزارت خارجه آمريكا، اين نامه را يك ترفند تبليغاتى دانست، اما آنچه احمدىنژاد بيان كرده، همان است كه مخالفان آمريكائى جنگ از مدتها پيش مىگويند و به اين دليل مىتواند توجه آنان را جلب كند.
شكست سياستهاى آمريكا در عراق و افغانستان سبب شده است كه رهبران جمهورى اسلامى در مبارزه تبليغاتى فى مابين، برگ برنده را در دست داشته باشند. درست در شرايطى كه مقدمات تحريم ايران فراهم مىشود، تعداد سياستمداران آمريكائى كه از دخالت دادن ايران و سوريه در حل مشكلات عراق جانبدارى مىكنند، افزوده شده و كاخ سفيد واشنگتن به خاطر پرهيز از اين امر تحت فشار قرار گرفته است. هنگامى كه جورج بوش در اردن با نخست وزير عراق به مذاكره نشسته بود، نيويورك تايمز در سرمقالهاش نوشت: ”نخست وزير عراق بايد به جورج بوش بفهماند كه مذاكرهاى كه فقط با متحدان آمريكا انجام بگيرد، جلوى دخالتهاى سوريه و ايران را در عراق نخواهد گرفت”.
سرمقاله نيويورك تايمز، بر اين گمان كهنه تاكيد مىورزيد كه ايران براى بستن دست و پاى آمريكا و متحدانش به آشفتگى اوضاع عراق كمك مىكند. در عين حال هشدارى بود به جورج بوش كه به دام رهبران كشورهاى عرب متحد با آمريكا نيفتد. رهبران اردن و عربستان سعودى معتقدند آمريكا تنها از طريق تقويت عراقىهاى اهل تسنن و افزايش نقش آنها در قدرت مىتواند اوضاع عراق را آرام كند.
در كنار اين روند، آنچه اين هفته در عرصه تلاشهاى اتمى ايران سروصداى تازهترى به راه انداخت، پيشنهادى بود كه جمهورى اسلامى براى همكارى اتمى به شكيب خليل وزير انرژى الجزاير داد. روزنامه الجزايرى ”ليبرته” در اين مورد نوشت: ”وقتى ايران خود با مجازاتهاى بينالمللى فاصله چندانى ندارد، آدمى مثل احمدى نژاد به الجزاير پيشنهاد همكارى مىدهد، بايد پرسيد تهران واقعا چه مىخواهد؟ الجزاير اجازه استفاده از ذخاير اورانيوم خود را دارد، اما ما مىدانيم كه اين امر چقدر حساس است”.
هفته آينده احتمالا شاهد انتشار نتايج تحقيقات كميسيون جيمز بكر و تصميم شوراى امنيت در برابر برنامه اتمى ايران خواهيم بود.