ايران در هفتهاى كه گذشت: غنىسازى اورانيوم و نرمش اروپا
۱۳۸۵ مهر ۸, شنبهخاوير سولانا مسئول روابط خارجى اتحاديه اروپا و على لاريجانى دبير شوراى عالى امنيت ملى جمهورى اسلامى ايران، روز پنجشنبه اين هفته، بار ديگر در برلين به مذاكره نشستند. در پايان، هر دو طرف در گفت و گو با خبرنگاران نتايج اين مذاكرات را مثبت ارزيابى كردند. سولانا بعدا گفت: ”پيشرفتهائى حاصل شده، اما از تغيير اساسى نمىتوان سخن گفت”. اين دو مقام، قرار است روز پنجشنبه آينده، به مذاكرات خود ادامه دهند. تاكنون، هيچيك از طرفين حاضر نشده اند درباره جزئيات مذاكرات خود توضيحى بدهند. اما مجموعه اطلاعاتى كه در اين هفته منتشر شد، نشان مىدهد كه هنوز پيچيدگىهائى وجود دارد.
از يك سو، هفته نامه اشپيگل نوشت كه آلمان، فرانسه و انگلستان حاضر شدهاند حتى اگر ايران برنامه غنىسازى اورانيوم را تعليق نكند، به پاى ميز مذاكره برگردند. اين در حالى است كه آمريكا همچنان تعليق برنامه غنى سازى را پيش شرط از سرگيرى مذاكرات مىداند. از سوى ديگر، خبرگزارىهاى آلمان و فرانسه به نقل از وزيرخارجه آلمان نقل كردند كه غرب حاضر نيست پيشنهاد تازهاى را تسليم ايران كند. اين امر نشان مىدهد كه ايران خواستار انجام اصلاحاتى در بسته پيشنهادى غرب شده است. وزير خارجه آلمان گفت: ”ما، در بسته پيشنهادى براى همكارىهاى گسترده با ايران اعلام آمادگى كردهايم. به اين دليل، جائى براى بهتر كردن پيشنهاد نيست. تهران بايد ثابت كند كه فقط قصد بهره بردارى صلح آميز از انرژى هستهاى را دارد. در عين حال، وقت براى بازگشت بر سر ميز مذاكره نامحدود نيست”.
در اين شرايط، رئيس جمهورى اسلامى ايران، در مصاحبه با هفته نامه دى ولت ضمن اعلام آمادگى براى مذاكره با آمريكا گفت: ”ما اعتقاد داريم كه گفت و گو بسيار بهتر از تهديد و برخورد است”. وى در عين حال، رفتار سياستمداران آمريكا را خودپسندانه دانست و گفت: ”اگر آن ها رفتارشان را عوض كنند، ما حاضر خواهيم بود درباره همه چيز مذاكره كنيم”.
احمدىنژاد، چند روز پس از انجام اين مصاحبه، در اجتماع گروهى از مردم كرج، لحن ديگرى به كار گرفت و گفت: ”آن ها به ما گفتند برنامه هاى اتمى خود را فقط يك روز تعطيل كنيد. ما گفتيم نه. آنها گفتند: برنامه هاتان را يك روز به بهانه اشكال فنى تعطيل كنيد. گفتيم: وقتى هيچ اشكالى وجود ندارد، چرا دروغ بگوئيم”؟ خبرگزارى آلمان در گزارش اين اجتماع، از اظهارات احمدى نژاد چنين نتيجه گرفت كه ايران حاضر نيست حتى براى يك روز، برنامه غنىسازى اورانيوم خود را تعطيل كند. به اين ترتيب، بعيد نيست كه جمهورى اسلامى موفق شود بار ديگر ميان اروپا و آمريكا شكاف بياندازد.
از بحثهاى مربوط به برنامه هستهاى كه بگذريم، اين هفته، انفجار خط لوله گاز ايران– تركيه در نزديكى مرز بازرگان، نگاهها را متوجه حساسيتهائى كرد كه در مناسبات ميان ايران و تركيه ايجاد شده است. يك ماه پيش، يك خط لوله نفت در استان مرزى آغرى تركيه به انفجار كشيده شد و دولت تركيه چريكهاى كرد را مسئول آن معرفى كرد. ارتش تركيه، از ماه ها پيش، در مرز عراق مستقر شده و بيم آن مىرود كه براى سركوب كردهاى مسلح وارد شمال عراق شود. سفير جمهورى اسلامى در آنكارا، مدتى پيش اعلام كرد كه ايران مخالفتى با لشگر كشى تركيه به عراق نخواهد داشت. اين در حالى است كه منابع امنيتى تركيه معتقدند بخشى از افراد مسلح حزب كارگران كردستان نيز به خاك ايران پناه برده اند.
و اما خبر ديگرى كه در طول هفته گذشته تصويرى متفاوت از ايران امروز در اختيار افكار عمومى گذاشت، سفر پرهزينه فضائى انوشه انصارى و بازگشت وى به زمين بود. انوشه، كه عضو يك خانواده مولتى ميليونر ايرانى مقيم آمريكا است، براى انجام اين سفر فضائى ۱۶ ميليون يورو پرداخت. وى در جريان فضانوردى كوتاه مدت خود، به سفارش سازمان فضانوردى اروپا، آزمايشات پزشكى متعددى انجام داد و صدها عكس از كره زمين گرفت.