ايران در هفتهاى كه گذشت: صفبندىهاى تازه براى مقابله با بحران بزرگ
۱۳۸۵ بهمن ۷, شنبهجمهورى اسلامى ايران، اين هفته در نامناسبترين شرايط بينالمللى از ورود ۳۸ بازرس آژانس بينالمللى انرژى اتمى جلوگيرى كرد. يك روز پس از انتشار اين خبر، غلامحسين الهام سخنگوى دولت اعلام كرد كه كشورش مشكلى با آژانس بينالمللى ندارد، اما اين اظهارات نتوانست محافل سياسى جهان را آرام كند. سخنگوى وزارت خارجه آمريكا اين اقدام را نشانه ديگرى بر بىتوجهى ايران نسبت به جامعه جهانى خواند و آژانس خواستار لغو ممنوعيت ورود بازرسان خود شد.
اقدام جمهورى اسلامى، در واقع واكنشى بود نسبت به تصميم ۲۷ كشور عضو اتحاديه اروپا براى تحريم ايران. وزراى خارجه اين كشورها، در آغاز هفته، بر سر جلوگيرى از صدور تجهيزات مرتبط با فن آورى هستهاى و موشكى و انسداد حسابهاى بانكى نظاميان برجسته و فعالان برنامههاى هستهاى ايران به توافق نهائى دست يافتند.
در اين اوضاع حساس، جورج بوش رئيس جمهور آمريكا در نطق سالانه خود نسبت به تلاش شيعيان تحت حمايت ايران براى تسلط بر خاورميانه ابراز نگرانى كرد. دو روز پس از سخنرانى بوش، خبرگزارىهاى رويترز و فرانسه فاش كردند كه وى در پائيز سال گذشته دستور دستگيرى يا كشتن ماموران ايرانى در عراق را صادر كرده و دستگيرى شش ديپلمات ايرانى در اربيل، در چارچوب همين دستورالعمل صورت گرفته است.
اختلاف نظر بر سر نحوه برخورد با مسائل خاورميانه و ايران، اين هفته در واشنگتن به نقطه اوج خود رسيد. كميسيون روابط خارجى سنا، با صدور قطعنامهاى طرح اعزام ۲۱ هزار و ۵۰۰ سرباز جديد را رد كرد. اين قطعنامه قرار است هفته آينده در نشست عمومى سنا مورد بررسى قرار گيرد. در همين حال، سخنگوى وزارت خارجه مدعى شد كه مدارك مربوط به دخالت ماموران ايرانى در اوضاع عراق را به زودى منتشر خواهد كرد.
محافل سياسى واشنگتن معتقدند كه فشار نظامى آمريكا بر جمهورى اسلامى، از خاك عراق آغاز مىشود و بخش قابل توجهى از سربازان جديد، در برابر مرزهاى ايران صف آرائى خواهند كرد تا در صورت تشديد بحران، مانع تحركات نظامى ايران در خاك عراق شوند. نگرانى از حمله آمريكا، عمر موسى وزير خارجه مصر و دبيركل اتحاديه عرب را واداشت كه آمريكا را از توسل به اين اقدام برحذر دارد. وى در سويس به خبرگزارى رويترز گفت: ”عمليات نظامى عليه ايران، مىتواند به اوج گيرى خشونتهاى مذهبى در سراسر خاورميانه و منطقه مديترانه منجر شود”.
فريتس كوهن، رئيس فراكسيون سبزهاى مجلس فدرال آلمان نيز، كه با هدف كمك به آزادى دونالد كلاين در ايران به سر مىبرد، خواستار ادامه گفت و گو با ايران براى حل بحران اتمى اين كشور شد. اين در حالى است كه در محافل سياسى داخل كشور نيز، نگرانى از حمله آمريكا، در كنار نابسامانىهاى شديد اقتصادى، دولت احمدى نژاد را با انتقادهاى شديد روبرو كرده است.
اين هفته، بخشى از نمايندگان مجلس كه در آغاز رياست جمهورى احمدى نژاد از پشتيبانان اصلى وى بودند، يك فراكسيون تازه تشكيل دادند. چهرههاى اصلى اين فراكسيون قبلا كوشيده بودند احمدى نژاد را به مجلس احضار كنند. در عين حال، همين هفته، گروهى از سياستمداران كابينه خاتمى در دفتر كار مهدى كروبى دبيركل حزب اعتماد ملى گرد آمدند و نسبت به اوضاع بحرانى كشور ابراز نگرانى كردند. مهدى كروبى در پايان اين ديدار اعلام كرد كه دغدغههاى حاضران را با خاتمى، رفسنجانى و آيتالله خامنهاى در ميان خواهد گذاشت.