ايران در هفتهاى كه گذشت: تعطيل شرق و انبوه روزنامهنگاران بيكار
۱۳۸۵ شهریور ۲۵, شنبهدر يك هفته گذشته، معتدل شدن لحن رهبران سياسى ايران در زمينه مناقشه اتمى، سبب شد كه سياستمداران اروپائى، به حل مسالمت آميز اين مناقشه اميدوارتر شوند. از همه روشنتر، تغيير لحن محمود احمدىنژاد رئيس جمهور بود كه روز پنجشنبه در سنگال به خبرگزارى فرانسه گفت: ”ما علاقمند به مذاكره هستيم و فكر مىكنيم همه مسائل با منطق و مذاكره قابل حل است”.
پيش از احمدى نژاد، على لاريجانى دبير شوراى عالى امنيت ملى نيز، پس از دو ديدار با خاوير سولانا مسئول سياست خارجى اتحاديه اروپا اعلام كرده بود كه ايران توقف موقت برنامه غنى سازى اورانيوم را غيرممكن نمىداند. به رغم اين نرمشها، آمريكا همچنان بر سر تحريم ايران پافشارى مىكند. به دنبال جلوگيرى از فعاليت بانك صادرات در آمريكا، مصطفى پورمحمدى وزير كشور جمهورى اسلامى، طى نامهاى خطاب به كوفى عنان دبيركل سازمان ملل متحد، دولت آمريكا را به خاطر خوددارى از صدور ويزا براى وى مورد انتقاد قرار داد. پورمحمدى قصد داشت در نشست دو روزه ”مهاجرت بين المللى و توسعه” شركت كند. اين نشست در روزهاى پنجشنبه و جمعه در مقر سازمان ملل متحد برپا بود.
در كنار اين محدوديتها، كاندوليزا رايس وزير خارجه آمريكا اعلام كرد كه فرصتها براى يافتن يك راه حل بدون توسل به تحريم ايران از دست مىرود. اين در حالى است كه همتاى آلمانى او فرانك والتر اشتاين ماير، روز جمعه، در آستانه تشكيل نشست وزراى خارجه كشورهاى عضو اتحاديه اروپا، اعلام كرد كه طرح تحريم ايران در اين نشست اولويت نخواهد داشت. وى با اشاره به وجوه مثبت مذاكرات ميان لاريجانى و سولانا، همچنان نسبت به نتيجه بخشيدن مذاكره با تهران ابراز اميدوارى كرد.
به هر حال، اين احتمال كه رهبران جمهورى اسلامى، در آخرين روزهاى پيش از تشكيل مجمع عمومى سازمان ملل متحد، با تعطيل موقت برنامه غنى سازى اورانيوم، مانع از تحريم ايران شوند تقويت شده است. در اين شرايط، اتفاقى كه افكار عمومى داخلى و خارجى را متوجه وضعيت بد حقوق بشر در داخل كشور كرد، تعطيل روزنامه پرتيراژ ”شرق” از سوى هيئت نظارت بر مطبوعات بود. اين اقدام، حدود صد روز پس از تعطيل روزنامه ”ايران” صورت گرفت و زمينه ساز بيكارى صدها روزنامهنگار ديگر بود. در هفتههاى گذشته، درگذشت دو زندانى سياسى اعتصابى، اكبر محمدى و ولى الله فيض مهدوى سبب شد كه نقض حقوق بشر در ايران مورد اعتراض نهادهاى بينالمللى قرار گيرد. اين هفته، تعطيل روزنامه ”شرق” بود كه سيل اعتراضات را روانه تهران كرد.
از جمله خانم كلاوديا روت رهبر حزب سبزهاى آلمان، با صدور بيانيهاى ضمن اعتراض به سياست دولت ايران نوشت: ” ...اين خطاى بزرگى است اگر غرب تنها نسبت به فعاليتهاى هستهاى ايران حساسيت نشان دهد و در اين باره سكوت كند كه در اين كشور تا چه حد حقوق بشر نقض مىشود. ... ما در ايران با يك حركت سيستماتيك روبرو هستيم كه با درايت تمام، به بستن دهانها كمر بسته است. سياستى نظير آنچه در چين نيز شاهدش هستيم”.
رويداد مهم ديگر اين هفته، سفر نورى المالكى نخست وزير عراق به تهران بود. نورى المالكى پس از ديدار با محمود احمدى نژاد، در يك كنفرانس مطبوعاتى، مذاكرات خود را سازنده و مثبت ارزيابى كرد. وى گفت: ”توافقهاى متعددى با ايران داريم كه در اين سفر براى اجرائى كردن آنها تلاش مى كنيم”. اما سخنگوى دولت عراق به خبرگزارى آسوشيتدپرس گفت: ” نخست وزير از رهبران ايران خواسته است به دخالت در اوضاع عراق و پشتيبانى مالى و تسليحاتى از گروههاى شورشى اين كشور خاتمه دهند”.
ايران، پيش از اين بارها از سوى انگلستان و آمريكا متهم به بحران سازى در عراق شده است.