ايران در هفتهاى كه گذشت: تشديد بحران اتمى، نزديكى با ونزوئلا و ناآرامى در جنوب
۱۳۸۵ اردیبهشت ۳۰, شنبهكشورهاى اروپائى، سرانجام پس از رايزنىهاى طولانى اين هفته آخرين پيشنهاد مصالحه جويانه خود را براى حل مناقشه اتمى، با رهبران جمهورى اسلامى در ميان نهادند. به موجب اين پيشنهاد، اگر جمهورى اسلامى از غنى سازى اورانيوم در داخل كشور چشم بپوشد، جهان غرب آماده خواهد بود پيشرفتهترين تكنولوژى استفاده صلح آميز از انرژى هستهای را در اختيار ايران قرار دهد. در پاسخ اين پيشنهاد، محمود احمدى نژاد گفت: ”تصور میكنند با يك بچه چهار ساله طرفند كه چند گردو يا شكلات به او بدهند و طلا را از دست او بگيرند. ملت ايران هيچ تعليق يا توقفى را در برنامه غنى سازى اورانيوم نخواهد پذيرفت”.
اين موضع گيرى، در شرايطى كه وزارت خارجه آمريكا يكبار ديگر بر امكان استفاده از راه حلهاى نظامى تاكيد میورزد، تا آنجا نگرانى آفريد كه كوفى عنان دبير كل سازمان ملل متحد خواستار خويشتندارى طرفين مناقشه اتمى شد. وى در ديدار با دانشجويان ژاپنى گفت: ”طرفين بايد به انتخاب كلماتى كه به كار میبرند توجه داشته باشند، در غير اين صورت، موقعيت وخيم تر خواهد شد”.
در همين حال، نشست نمايندگان شش كشور آمريكا، آلمان، انگلستان، فرانسه، روسيه و چين، از روز جمعه اين هفته به روز چهارشنبه آينده موكول شد. به گفته سخنگوى وزارت خارجه انگلستان، در اين نشست، كه محرمانه خواهد بود، نمايندگان شش كشور، بر سر راهى كه بايد در برابر ايران پيش گيرند به رايزنى خواهند پرداخت. آنچه كه رسيدن به يك زبان مشترك را براى جهان غرب دشوار ساخته، مخالفت پايدار روسيه با تحريم ايران است. روز پنجشنبه اين هفته، وزير خارجه روسيه، در ديدار با نمايندگان اتحاديه اروپا، يكبار ديگر تاكيد ورزيد كه كشورش، ضمن آن كه غنى سازى اورانيوم را در ايران نمیپذيرد، با تحريم جمهورى اسلامى مخالف است. روسها میكوشند با استفاده از فرصتى كه تنش اتمى فراهم ساخته است، غنى سازى اورانيوم ايران را خود در دست بگيرند. معاملهای كه درآمدى سرشار نصيب آنها خواهد كرد و جهان غرب نيز، به اميد پيشگيرى از توليد سلاح اتمى در ايران، از آن استقبال میكند.
اما وزير خارجه آلمان، برخلاف همتاى روسى خود، اين هفته تاكيد ورزيد كه اگر راه حلهاى ديگر بى فرجام بماند، احتمال تحريم اقتصادى ايران وجود خواهد داشت. به اين ترتيب، رايزنىهاى نمايندگان شش كشور در روز چهارشنبه آينده، براى روشن شدن سرنوشت مناقشه اتمى تعيين كننده خواهد بود.
در اين اوضاع بحرانى، اعلام آمادگى دولت ونزوئلا، براى فروش جنگندههاى آمريكائى اف ۱۶ به ايران، تكاپوى تازهای در محافل سياسى ايالات متحده برانگيخت. يك عضو ستاد ارتش ونزوئلا گفت كه پيشنهاد فروش جنگندهها را تسليم وزارت دفاع كشورش كرده است. دولت آمريكا اخيرا فروش تسليحات را به دولت چپگراى ونزوئلا ممنوع اعلام كرد. ونزوئلا، در سالهاى اخير، به مركز تحرك طرفداران جهان دوقطبى تبديل شده و مناسبات خوبى نيز با جمهورى اسلامى ايران برقرار كرده است.
محكوم شدن رئيس و مسئول فروش سابق يك كارخانه آلمانى به خاطر فروش تسليحات به ايران و حمام خونى كه گروه مسلح موسوم به ”جندالله” در منطقه كرمان به راه انداختند، دو رويداد مهم ديگر اين هفته بود. گروه مسلح جندالله، در مسير جاده بم– كرمان، يك اتوبوس را متوقف كرد و سرنشينان آن را به رگبار بست. اين تهاجم خونين، كه مشابه آن قبلا نيز در بلوچستان رخ داده است، اين بار دوازده قربانى برجاى نهاد. ”جندالله” مدعى است كه در راه احقاق حقوق قومى بلوچهاى سنى مذهب مبارزه میكند.