ايران در هفته‌اى كه گذشت: بحران تا چه پايه جدى است؟
۱۳۸۶ فروردین ۱۱, شنبه
روزنامه همشهرى، به نقل از خبرگزارى‌هاى ايسنا و فرانسه، خبر داد كه نيروهاى انگليسى از ساعت ده بامداد روز جمعه، ساختمان كنسولگرى ايران در بصره را به محاصره درآورده و شروع به تيراندازى در جهت هاى مختلف كرده‌اند. سخنگوى ارتش انگليس در بصره، ضمن تاييد اين خبر، مدعى شد كه اين حمله يك اتفاق معمولى بوده و كنسولگرى هدف تيراندازى‌ها نبوده است.
نتايج اين عمل را، هنوز نمى‌توان پيش بينى كرد. اما هرچه هست، اوضاع در پى بازداشت ۱۵ ملوان انگليسى، روز به روز بحرانى‌تر مى‌شود. دولت انگلستان پس از ناكام ماندن تلاش‌هاى خود در شوراى امنيت، اكنون مى كوشد وزراى خارجه كشورهاى عضو اتحاديه اروپا را به واكنشى يكپارچه عليه ايران وادار سازد. همايش وزراى خارجه از روز جمعه در شهر برمن آلمان آغاز شده است.
بحران، در شرايطى تشديد مى شود كه نيروى دريائى سپاه پاسداران از حدود يك هفته پيش رزمايش ده روزه ”اقتدار” را در آب‌هاى خليج فارس آغاز كرده است. ناوگان هاى آيزنهاور و استنيس آمريكا نيز، سرگرم مانور هستند. منابع آمريكائى تاكيد كرده‌اند كه رزمايش ناوگان‌هاى آنها، تهديدى براى ايران نيست و حتى وزيرخارجه اين كشور خواستار حل ديپلماتيك اختلاف ايران و انگلستان شده است.
مقامات ايرانى ملوانان انگليسى را متهم ساخته‌اند كه به آب‌هاى ايران تجاوز كرده‌اند. آنها آزادى ملوانان را، مشروط به پوزش‌خواهى انگلستان مى‌دانند، اما انگليسى‌ها بر عكس ادعا مى‌كنند كه ملوانانشان هنگام گشت زنى در آب‌هاى عراق بازداشت و به تهران منتقل شده‌اند.
به هر حال، بحران ايران و انگليس، آن هم در پى صدور دومين قطعنامه شوراى امنيت، آفريننده روزهاى آكنده از ترديدى شده است كه سرانجام آن را هنوز نمى‌توان به درستى پيش بينى كرد. در اين ميان، رسانه‌هاى غربى مساله را هريك به گونه‌اى تحليل مى‌كنند.
روزنامه هلندى ”تراو” خواستار همبستگى يكپارچه اتحاديه اروپا با انگلستان شد و روزنامه دانماركى ”اينفورماسيون” مدعى شد كه اقدام ايران واكنشى در برابر بازداشت پنج ديپلمات اين كشور از سوى آمريكائى‌هاى مستقر در عراق بوده است.
اين روزنامه نوشت كه ايران نگران اطلاعات محرمانه‌اى است كه ممكن است غربى‌ها از اين ديپلمات‌ها بيرون كشيده باشند. اگر اين فرضيه درست باشد، بازداشت ملوانان مى‌تواند مجراى بحرانى باشد كه تنها گروه‌هاى تندروى ايران و آمريكا مى‌توانند حرف آخر را در آن بزنند. پس جامعه جهانى بايد به هر قيمتى مانع از اين امر شود.
از منظر روزنامه محافظه كار ”دى پرسه” اتريش، اين بحران هرچه طولانى‌تر شود، مشكلاتش براى رهبرى دو كشور انگلستان و ايران بيشتر خواهد شد. دى پرسه نوشت: ”سپاه پاسداران مى‌خواهد در برابر غرب قدرت نشان دهد و ملوانان انگليسى را به عنوان گروگان نگه دارد. انگيزه ديگر فرماندهان سپاه، انتقام گرفتن از نيروهاى انگليسى است، كه با كنترل‌هاى خود، مانع معاملات قاچاق آنها شده‌اند”.
در ميان غوغاى اخير، اقدام تازه آژانس انرژى اتمى، توجه زيادى را بر نيانگيخت. اين آژانس، تا روز شنبه اين هفته (آخر مارس) به ايران مهلت داده بود كه با نصب دوربين هاى ناظر در مركز نطنز موافقت كند. در اين صورت، آژانس مى تواند كنترل كند كه آيا در تاسيسات نطنز اورانيوم با درصد بالا غنى سازى مى‌شود يا نه.