ايران در هفتهاى كه گذشت: انزواى كامل؟ جنگ يا سازش؟
۱۳۸۵ اردیبهشت ۲۳, شنبهمحمود احمدىنژاد، پس از بىپاسخ ماندن نامه خود به جورج بوش، اين هفته در سفر به جاكارتا، يكبار ديگر با اتخاذ مواضع تند ضداسرائيلى، به تغذيه خطرى پرداخت كه ايران را تهديد میكند.
شوراى امنيت سازمان ملل متحد، هفته گذشته به اين دليل نتوانست قطعنامهای عليه ايران صادر كند كه چين و روسيه با اتخاذ تصميمات تنبيهى عليه ايران مخالف بودند. ايران همواره روى اين برگ برنده حساب كرده است. اما تحركات سياسى تازه نشان میدهد كه اشتراك موضع روسيه و چين میتواند پايان يابد. آمريكا و چين، از سال ۲۰۰۰ ميلادى، ديگر هيچ نوع همكارى نظامى با يكديگر نداشتند. اين هفته، پس از ديدار وزير دفاع چين و فرمانده ناوگان نظامى آمريكا در اقيانوس آرام، يك خبرگزارى چينى اعلام كرد كه همكارىهاى نظامى دو كشور در همه زمينهها تقويت میشود.
در همين شرايط، ولاديمير پوتين آمريكا را متهم كرد كه هرجا منافعش ايجاب كند دموكراسى و حقوق بشر را زير پا مینهد. پوتين، حتى به طور غير مستقيم واشنگتن را از حمله نظامى به ايران برحذر داشت. موضعگيرى غيرمنتظره پوتين، از قضا همزمان بود با آغاز مذاكرات مربوط به تحويل سوخت اتمى براى راه اندازى نيروگاه هستهای بوشهر. بنا به اظهار محمد سعيدى معاون سازمان انرژى اتمى ايران، موضوع اصلى اين مذاكرات تعيين زمانى براى بهره بردارى از نيروگاه بوشهر بود. اما خبرگزارى روسی ”ايتار تاس” گزارش داد كه توليد مشترك اورانيوم در خاك روسيه نيز، در دستور كار اين نشست قرار داشته است.
اگر اظهارات تهديدآميز اين هفته شيمون پرز معاون نخست وزير اسرائيل و انتصاب ژنرال هوائى مايكل هايدن به سمت رياست سازمان اطلاعات و امنيت آمريكا را نيز بر تحولات ياد شده بيافزائيم، به اين نتيجه میرسيم كه جمهورى اسلامى ايران در صورت عدم همكارى با تروئيكاى اروپا، هر روز به خطر برخورد نظامى نزديكتر میشود.
در حالى كه مذاكرات شوراى امنيت به هفته آينده موكول شده است، آلمان، انگلستان و فرانسه سرگرم تهيه طرح تازهای براى تشويق و هشدار ايران هستند. كوفى عنان رهبران تهران را به نرمش فرامیخواند، وزير خارجه آمريكا تهديد به تحريمهاى مالى گسترده میكند و حتى برخى از نمايندگان پارلمان اروپا میكوشند مانع شركت تيم ملى فوتبال ايران در جام جهانى شوند. در همين حال، گروهى از سياستمداران ميانهروى آمريكا، میگويند كه نامه احمدىنژاد نشانه آمادگى تهران براى سازش بود و دولت بوش میبايست از آن استفاده میكرد. بسيارى از سياستمداران اروپائى نيز، تنها راه حل بحران
اتمى ايران را مذاكره مستقيم ميان واشنگتن و تهران میدانند. اما بايد ديد كه طرح تازه سه كشور اروپائى، چه ثمرهای به بار خواهد آورد؟
از اظهارات وزير خارجه آمريكا چنين بر میآيد كه در طرح اروپائىها، پيشنهاد تعطيل برنامه غنىسازى اورانيوم، به شرط تضمين استفاده از تكنولوژى صلح آميز هستهاى، بار ديگر با ايران در ميان نهاده خواهد شد.