ايدز: كابوسى كه بيست‌وپنج ساله شد
۱۳۸۷ خرداد ۲۹, چهارشنبه
بيست‌وپنج سال انستيتو پاستور پاريس، خبر از شيوع بيمارى خطرناكى داد. بيمارى كه از قرار، حدود دو سال بود ميان همجنسگرايان آمريكايى بيداد مى‌كرد. اين بيمارى مسرى و به شدت خطرناك، ايدز ناميده شد.
ويروس تازه كشف شده "اچآىوى" عامل بروز اين بيمارى ناشناخته بود. بيست‌وپنج سال پيش، متخصصان ويروس‌شناسى ترديدى نداشتند كه به زودى داروى موثرى عليه اين بيمارى تهيه خواهد شد. بيمارى كه از طريق ارتباط جنسى با فرد بيمار، سرايت مى‌كرد.
با وجود اينكه بيست‌وپنج سال از تاريخ تشخيص بيمارى ايدز مى‌گذرد و حدود ۳۵ ميليون نفر در سراسر جهان مبتلا به اين بيمارى هستند، نه داروى موثر عليه ايدز تهيه شده و نه حتى راه درمان آن مشخص شده است. تمامى تلاش پژوهشگران در طول اين سال‌ها، تا كنون بى‌نتيجه مانده است. اوايل ماه جارى ميلادى، ويروس‌شناسان مطرح دنيا در انستيتو پاستور پاريس گرد هم آمدند تا در همايش سه‌روزه‌اى، پرونده بيست‌وپنج ساله بيمارى ايدز را بررسى كنند.
هيچ كدام از كارشناسان برجسته ويروس‌شناسى تصورش را هم نمى‌كرد كه ويروس "اچآىوى"، ويروسى كه باعث ضعف سيستم ايمنى بدن مى‌شود تا اين حد در دنيا گسترش پيدا كند. ربع‌قرن است كه در مجهزترين آزمايشگاه‌هاى تحقيقاتى، نحوه عملكرد "اچآىوى" بررسى مى‌شود. ويروسى كه جزئى‌ترين دستورات ريخته ژنتيكى آن هم كشف شده. نتيجه اينكه: هيچ ويروسى تا اين حد پيچيده و تا اين حد در برابر دارو و واكسن ايمن نيست!
نتيجه ربع قرن تحقيق و پژوهش
فرانسوا بار–سينوسى (Francoise Barre-Sinoussi) از انستيتو پاستور پاريس مى‌گويد:«این قدر از ويروس "اچآىوى" سر درآورده‌ايم، که دست‌كم تست "آچ‌آى‌وى" دقيقى تهيه کنیم. هر چند كه مداواى بيمار در حال حاضر ممكن نيست، اما با تشخيص بيمارى دوره درمانى را شروع مى‌كنيم كه بيمار را قادر مى‌كند كم‌وبيش به زندگى معمولى برگردد.»
ويروس شناس فرانسوى ادامه مى‌دهد كه مصرف دارو هم مشكلات خودش را دارد. مثلأ هر چقدر دوره درمانى طولانى‌تر مى‌شود، بيمار داروهاى قوى‌ترى نياز دارد.
بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانى از هر سه بيمار مبتلا به ايدز در سراسر جهان، يك نفر تحت درمان است. بهترين شرايط درمانى را بيمارانى دارند كه در كشورهاى پيشرفته‌زندگى مى‌كنند و به داروهاى قوىتر دسترسى دارد.
خطر بعدى: ابتلا به سرطان
از نظر بار–سينوسى مشكل بعد با بالا رفتن دوز داروها شروع مى‌شود. او مى‌گويد:«چند سال ديگر در آفريقا، آسيا و حتى اروپاى شرقى به همين بمب‌بستى مى‌رسيم كه امروز در كشورهايى مثل فرانسه شاهد آن هستيم. ايدز به حالت مزمن درآمده. كنترل بيمارى احتياج به داروهايى دارد كه دوزشان بازهم بالاتر است. از آن بدتر اينكه بسيارى از بيماران مبتلا به ايدز به دليل ضعف شديد سيستم ايمنى، گرفتار سرطان‌مى‌شوند. با در نظر گرفتن چنين نكته‌‌اى، كشورهاى كمتر توسعه يافته بايد خودشان را آماده كنند.»
انکار شیوع ایدز در آفریقا
مك‌گوبا (Makgoba)ويروس شناس سرشناس آفريقاى‌جنوبى، مدتهاست كه با مقامات دولتى كشورهاى مختلف اين قاره درگير است و حتى چندين بار مسئولان را به دادگاه كشيده. مك‌گوبا دلايل مهم شيوع بيمارى ايدز در آفريقا را اينطور تشريح مى‌كند:
«اولين دليل: اپيدمى ايدز انكار شد. فرقى هم نمى‌كرد كجاى آفريقا. دليلش هم اين بود كه، اولين موارد ابتلا به ايدز ميان همجنسگرايان تشخيص داده شده بود. در آفريقا هم كه ادعا مى‌شود هم‌جنس‌گرايى وجود ندارد. يعنى اينكه اصلا ايدز در آفريقا وجود نداشته. تازه بعد از اينكه بيمارى در زوج‌هاى دوجنسى هم شايع شد، دنبال بهانه‌مى‌گشتند و مانده بودند كه حالا چطور بيمارى را انكار كنند. انگار كه به نژاد سياهان حمله شده و بايد از خودشان دفاع كنند!»
پژوهش بيشتر
پيتر هیل (Peter Hale) انگليسى، يكى ديگر از شركت كنندگان در همايش موسسه انيستيتو پاستور،سالهاست مبتلا به ايدز است. هیل با GTZ ، سازمان آلمانى‌‌اى كه در كشورهاى در حال توسعه فعال است، همكارى مى‌كند. او اميدوار است در زمينه تحقيق بر روى بيمارى ايدز سرمايه‌گذارى بيشترى شود.
هیل مى‌گويد:« چند سال پيش ديدارى با گروهى از دانشمندانى داشتيم كه روى واكسن ايدز كار مى‌كردند. معروفترين متخصصان ويروس‌شناسى دنيا دور هم جمع شده بودند. اگر بمبى توى اين اتاق منفجر شده بود، صبح روز بعد كس ديگرى را پيدا نمى‌كرديد كه در حال تحقيق روى بيمارى ايدز باشد! منظورم اين است كه تعداد پژوهشگران و موسسه‌‌هايى كه روى ايدز كار مى‌كنند اينقدر كم است.»
پيتر هیل از جمله كسانى است كه معتقدند اروپا هم بايد پژوهشكده بزرگ و واحدى شبيه به پژوهشكده بيمار ايدز آمريكايى‌ها داشته باشد. از نظر او بهترين مكان، انستيتو پاستور پاريس است، جايى كه بيست‌وپنج سال پيش ويروس "اچآىوى" كشف شد.