انتقاد خامنه‌ای از "اخلال و خدعه" آمریکا در اجرای برجام
۱۳۹۵ اردیبهشت ۸, چهارشنبه
گرچه با اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در ۲۶ دی‌ماه سال گذشته تحریم‌های بانکی مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی تعلیق یا لغو شدند اما مبادلات مالی بانک‌های ایرانی با بسیاری از موسسه‌های معتبر جهانی هنوز به حالت عادی بازنگشته است.
منتقدان و مخالفان توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ به خاطر این وضعیت از دولت حسن روحانی و مذاکره‌کنندگان هسته‌ای به شدت انتقاد می‌کنند.
رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای در سخنرانی خود به مناسبت هفته کارگر، آمریکا را مسئول بی‌رغبتی موسسه‌های معتبر مالی جهان برای همکاری با ایران معرفی کرد.
بیشتر بخوانید: خامنه‌ای: مذاکره با آمریکا به هیچ چیز کمک نمی‌کند
احتیاط بانک‌ها و سرمایه‌گذاران
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر رهبر جمهوری اسلامی، خامنه‌ای روز چهارشنبه، هشتم اردیبهشت در دیدار با جمعی از کارگران گفت: «آمریكا اخلال و خدعه می‌كند و بعد گلایه می‌كنند كه چرا ما بدبینیم!»
او در تشریح این بدبینی افزود: «روی كاغذ می‌نویسند بانك‌ها با ایران معامله كنند اما در عمل جوری "ایران‌هراسی" می‌كنند تا با ایران معامله نشود؛ مسئول آمریكایی می‌گوید شاكله تحریم حفظ شده تا سرمایه‌گذار خارجی بترسد و نیاید.»
برخی ناظران عدم ثبات در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی، فساد و عدم شفافیت، و تسلط سپاه پاسداران بر اقتصاد ایران و مخالفت این نهاد با برجام را از علت‌های محتاط بودن سرمایه‌گذاران و بانک‌های مهم جهان در همکاری با جمهوری اسلامی ارزیابی می‌کنند.
در حدود سه ماهی که از آغاز اجرای برجام می‌گذرد هیئت‌های تجاری و اقتصادی زیادی از کشورهای مختلف جهان به تهران سفر کرده‌اند، اما اغلب آنها فضای ایران را برای سرمایه‌گذاری امن نمی‌دانند.
بیشتر بخوانید: سازمان شفافیت بین‌الملل: ایران همچنان یکی از فاسدترین کشورها است
«ایران امن‌تر از آمریکا و اروپا»
رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با کارگران، ناامن بودن فضای ایران برای سرمایه‌گذاری را رد کرد و گفت: «آنها ادعا می‌کنند که دلیل همکاری نکردن کشورهای خارجی، اوضاع داخلی ایران است در حالیکه اکنون امن‌تر از ایران در منطقه وجود ندارد و شرایط داخلی ایران، از خود آمریکا که روزانه چندین نفر در آن کشته می‌شوند و حتی از کشورهای اروپایی امن‌تر است و اوضاع داخلی ایران به کوری چشم دشمنان، بسیار خوب است.»
در حال حاضر بسیاری از کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی ایران تعطیل و نیمه تعطیل هستند و بسیاری از آن با درصد کمی از ظرفیت به کار خود ادامه می‌دهند.
خامنه‌ای ضمن اعتراف به این وضعیت خاطر نشان کرد که تعطیلی کارگاه‌ها "به‌دلیل مشکلاتی همچون کمبود نقدینگی و امکانات یا فرسودگی تجهیزات است" و در این گونه موارد تقصیری متوجه کارفرمایان نیست.
او در عین حال با بیان این که "رسیدن ایران به قله رفیع تمدن اسلامی، شعار و رجزخوانی نیست" تاکید کرد که البته دشمن و در رأس آنها آمریکا و اسرائیل "همچنان دشمنی و ایجاد مانع می‌کند".
بیشتر بخوانید: نقش دولت احمدی‌نژاد در بلوکه شدن دارایی‌های ایران در آمریکا
تحریم‌های غیرهسته‌ای
علی خامنه‌ای علت عدم تمایل بانک‌های بزرگ دنیا به همکاری با ایران را "ایران‌هراسی" خواند که به گفته‌ی او "آمریکایی‌ها ایجاد کرده و ادامه می‌دهند".
یکی دیگر از مسائلی که مانع عادی‌سازی روابط بانکی و اقتصادی ایران با دیگر کشورها محسوب می‌شود، پابرجا ماندن تحریم‌های غیرهسته‌ای است که به علت اتهام‌هایی نظیر حمایت از تروریسم یا نقض حقوق بشر علیه جمهوری اسلامی اعمال شده است.
شماری از بانک‌های مهم بین‌المللی در سال‌های گذشته به خاطر همکاری و ارتباط با جمهوری اسلامی مشمول پرداخت میلیاردها دلار جریمه شده‌اند.
خامنه‌ای در جمع کارگران گفت: «آمریکایی‌ها می‌گویند ایران یک کشور حامی تروریسم است و ممکن است به علت حمایت از تروریسم، مورد تحریم قرار گیرد.»
او افزود: «این مطالب چه پیامی را به بانک‌ها و طرف‌های خارجی منتقل می‌کند؟ پیام این مطالب این است که برای معامله با ایران اقدام نکنید و در نتیجه، عملاً بانک‌ها و سرمایه‌داران خارجی از تعامل با ایران به هراس می‌افتند.»
دیوان عالی آمریكا چهارشنبه گذشته (اول اردیبهشت‌ماه) حكم به برداشت حدود ۲ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران در این کشور برای پرداخت غرامت به خانواده نظامیان آمریکایی داد که در حمله‌های تروریستی سال ۱۹۸۳ کشته شده‌اند.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، رئیس جمهور حسن روحانی در نشست هشتم اردیبهشت هیئت دولت توقیف این پول را که به بانک مرکزی تعلق دارد "راهزنی بین‌المللی و رسوایی حقوقی برای آمریكا" و ناقض قوانین بین‌المللی توصیف کرد.
بیشتر بخوانید: ترکان: مسئولان سرمایه‌گذاری در آمریکا باید محاکمه شوند
سهم احمدی‌نژاد در دارایی‌های بلوکه شده
دو میلیارد دلار توقیف شده بانک مرکزی مربوط به خرید اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری‌های دلاری در سیتی‌بانک نیویورک است که در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد انجام شد.
با بلوکه شدن این دارایی‌ها و افشای سرمایه‌گذاری در آمریکا انتقادهای تندی نیز متوجه دولت قبلی شده است. اکبر ترکان، مشاور ارشد رئیس‌جمهور ششم اردیبهشت این کار را تخلف خواند و خواهان محاکمه مسئولان دولت قبل به خاطر سرمایه‌گذاری در یک کشور "متخاصم" شد.
احمد شوهانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در این باره به ایرنا گفت: «عده‌ای به دنبال ارتباط دادن این دو میلیارد با برجام هستند كه این مظلومیت دولت یازدهم را نشان می‌دهد؛ دولت نیز در این جریان باید با شفافیت كامل اذهان عمومی را از حقیقت ماجرا مطلع كند.»
ولی‌الله سیف رئیس بانك مركزی پیشتر درباره توقیف بیش از ۲ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در آمریكا گفته بود: «متاسفانه در دولت گذشته، هنگام خرید اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری‌های دلاری، سهل‌انگاری‌شده و دقت كافی و احتیاط‌های لازم صورت نگرفته است.»
وزیر خارجه، محمد جواد ظریف نیز سرمایه‌گذاری دلاری دولت قبلی در آمریکا را سهل‌انگاری خوانده و از تشکیل کمیته‌ی ویژه‌ای برای بررسی این موضوع و پیگیری حقوقی توقیف دارایی‌های ایران خبر داد.
با این همه خامنه‌ای درباره اختلاف‌های میان ایران و آمریکا گفته است: «آمریکا دشمن است؛ چه به روی او بیاوریم، چه به روی او نیاوریم؛ و چه بر زبان بیاوریم و چه بر زبان نیاوریم، این دشمنی‌ها تمام نخواهد شد.»