انتخاب آنگلا مركل به مقام صدر اعظم آلمان
۱۳۸۴ آذر ۱, سه‌شنبه
در انتخاب صدراعظم پرسش مهم اين بود كه كانديداى حزب دمكرات مسيحى آلمان، خانم دكتر آنگلا مركل چه تعداد از آراى صفوف شريك ائتلافى حزب سوسيال دمكرات را كسب خواهد كرد. صدراعظم سابق، گرهارد شرودر در تلاش بود با اعلام اينكه او به خانم مركل رأى خواهد داد، سمت و سوى انتخاب را مشخص كند. ولى از قرار معلوم فراخوان رهبرى سوسيال دمكرات تأثير زيادى نداشت. بهرحال در يك انتخاب غيرعلنى در مجلس اين كشور ۵۱ رأى منفى متوجه خانم مركل شد. با اين حال وى با ۳۹۷ رأى «آرى» از مجموعا ۶۱۲ رأى به رياست دولت آلمان و صدارت عظما انتخاب گرديد و اين بيش از حد نياز بود. نوربرت لامرت، رئيس مجلس آلمان (بوندستاگ) در پى اعلام نتايج انتخابات گفت:
”پس از كنراد آدنائر، لودويگ ارهارد، كورت گئورگ كيسينگر، ويلى برانت، هلموت اشميت، هلموت كوهل و گرهارد شرودر، نماينده مجلس خانم دكتر آنگلا مركل با كسب اكثريت آراى مورد نياز نمايندگان مجلس سراسرى آلمان بعنوان نخستين صدر اعظم زن آلمان انتخاب شد.”
خانم مركل همانند همتايان مرد خود در همان دور اول انتخاب گشت. اين فيزيكدان ۵۱ ساله نخستين زن در مقام رياست دولت آلمان است كه بقول خودش، تجارب زندگى در آلمان شرقى سابق را به همراه خواهد آورد. هيأت وزيران او مركب است از هفت وزير از صفوف احزاب دمكرات و سوسيال مسيحى و هشت وزير از صفوف حزب سوسيال دمكرات آلمان. پس از دولت ائتلافى كيسينگر در دهه‌ى شصت ميلادى، اين دومين ائتلاف بزرگ سياسى در تاريخ جمهورى فدرال آلمان است. احزاب اپوزيسيون حزب ليبرال، حزب چپ و سبزها از پيش اعلام كرده بودند با ۱۶۶ رأى خود به خانم مركل رأى منفى خواهند داد. وولفگانگ گرهارد، رئيس فراكسيون پارلمانى حزب دمکرات آزاد (ليبرال) آلمان در مورد آراى منفى از صفوف خود ائتلاف بزرگ مى‌گويد:
”نيرويى كه حدود ۴۵۰ كرسى را در اختيار دارد و مجبور باشد از ۵۰ رأى خود بگذرد، ديگر نمى‌تواند ادعا كند در مورد يك چنين تصميم پراهميتى در انتخاب صدراعظم مركل يك نتيجه‌ى آراى بالا داشته است. خانم مركل انتخاب شده و اكثريت كافى بدست آورده است، ولى ۵۰ رأى منفى از ميان صفوف احزاب ائتلافى خود قابل تأمل است.”
اغلب ناظران سياسى با اين ارزيابى موافقند و اين را يك آغاز نامطلوب براى يك ائتلاف بزرگ مى‌دانند، با اين همه سياستمداران سه حزب ائتلافى نتيجه‌ى آرا را به نفع خود ارزيابى مى‌كنند. فولكر كاودر، رئيس فراكسيون پارلمانى دو حزب دمكرات و سوسيال مسيحى مى‌گويد:
”در مقايسه با ائتلاف بزرگ دولت كيسينگر كه ۱۰۰ رأى از او دريغ شده بود، به نظر من نتيجه اين انتخابات خيلى مطلوب بوده است. تاكنون هيچيك از صدراعظم‌هاى آلمان تا اين اندازه رأى بدست نياورده بودند كه خانم آنگلا مركل در مجلس بوندستاگ آلمان بدست آورد.”
جانشين گرهارد شرودر طى روزهاى آتى يك رشته سفرهاى خارجى در دستور كار خود خواهد داشت: نخست پاريس، سپس لندن و در پى آن بروكسل، مركز اتحاديه‌ى اروپا.
- آنگلا مركل، اولين زن صدراعظم در تاريخ آلمان
خانم آنگلا مركل صدراعظم جديد آلمان، كه ۵۱ سال دارد، دكتر فيزيكدان است و دختر كشيشى ست از منطقه دوردست ِ تمپلين، در شرق آلمان، كه زمانى آلمان دمكراتيك بود. بعد از فرو ريختن ديوار برلين و اتحاد دو بخش ِ آلمان به سياست روى آورد. او خود را به سنت هاى كنراد آدناور، اولين صدراعظم آلمان و هلموت كهل، آخرين صدراعظم دمكرات مسيحى وفادار مى داند. از سال ۱۹۹۰ به حزب دمكرات مسيحى روى آورد و عضو اين حزب شد. بعد از اتحاد دو آلمان او را به عنوان نماينده اى از شرق كشور به بوندس تاگ راه دادند و وزير كابينه ى هلموت كهل شد. او را معتمد كهل مى دانستد. با پايان يافتن دوران صدراعظمى هلموت كهل، آنگلا مركل به دبيركلى حزب دمكرات مسيحى رسيد. در دوران رسوايى هاى مالى حزب دمكرات مسيحي، اولين كسى بود كه خواستار روشن شدن ماجرا شد واز هم‌حزبانش خواست تا حساب خود را از حساب ِرسوايى‌هاى مالى هلموت كهل جدا سازند. مى گويند كه او به اين سادگى ها به كسى اطمينان نمى كند و شمار افراد مورد اعتماد او بسيار محدودند. مركل فرزندى ندارد و با شوهرش يوآخيم زاور، كه پرفسور شيمى ست زندگى مى كند.
خانم آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان و رئيس حزب دمكرات مسيحى اين كشور CDU خود را سياستمدارى متعلق به تمام شهروندان آلمان مى داند، اگرچه از شرق كشور آمده است. در نظر او مبنا اصول دمكراسى اي‌ست كه اجرايش براى همه ضرورى ست:
”اين سرزمين بر مبناى اصول دمكراتيك سامان يافته و بر همين مبنا نيز به راه خود ادامه خواهد داد.”
- تفسيرى از «نينا وركهويزر»
امروز خانم آنگلا مركل ليدر حزب دمكرات مسيحى به مقام صدارت عظماى آلمان انتخاب شد و او
اولين زنى است كه در رأس دولت موسوم به ائتلاف بزرگ اداره امور كشور را در دست می‌گيرد.
انتخاب خانم مركل از طرف مجلس نمايندگان آلمان به اين سمت براى آلمان هم فرصتى مغتنم بشمار می‌رود و هم متضمن خطرات بالقوه است.
بر سر در ساختمان كنراد آدناوئر در برلين كه بنيادى متعلق به حزب دمكرات مسيحى است با حروف بزرگ اين عبارت به چشم می‌خورد: «مرحله‌اى نو آغاز می‌شود» و در زير آن تصويرى بزرگ از خانم آنگلا مركل اولين زن در مقام صدارت عظماى آلمان مشاهده می‌شود. از اين تصوير حالت اطمينان و محبت ساطع می‌شود چنانكه گوئى به بيننده می‌گويد: اكنون دوران افسردگى و نااميدى به پايان رسيده و تدبير امور حال شروع خواهد شد. آغاز دوره‌اى نوين و به پا خاستن حركتى از نو واقعاً مورد نياز آلمان در وضع فعلى است، زيرا از يك سال قبل تقريباً هيچ كارى در صحنه سياسى اين كشور صورت نمی‌گيرد.
صدراعظم سابق گرهارد شرودر گام به گام از صحنه كنار رفت و مملكت بدون راه و هدف مشخص سرگردان بود. مردم آلمان از اقدامات نامشخص دولت ائتلافى احزاب سوسيال دمكرات و سبزها سرخورده شده بودند ولى دولتى متشكل از احزاب متحده و دمكرات آزاد را هم صالح براى حل مسائل كشور نمى‌ديدند و چنين شد كه آراى خود را طورى بين احزاب مختلف تقسيم كردند كه نتيجه منطقى آن تشكيل دولت ائتلاف بزرگ متشكل از احزاب متحده دمكرات مسيحى و سوسيال مسيحى و حزب سوسيال دمكرات بود.
اينكه رهبرى دولت جديد را يك زن بعهده گرفته مبدأ حركتى تازه از دو جهت است: اول اينكه دولت جديد با اكثريت چشمگيرى كه در هر دو مجلس پارلمان دارد می‌تواند جامعه آلمان را با اقدامات قابل تحمل اجتماعى بصورت جامعه‌اى امروزى درآورد و بودجه دولت را نيز متعادل كند. دوم اينكه در آلمان هم امرى كه در ديگر كشورهاى اروپائى از مدتها قبل معمول و عادى است رسم می‌شود كه يك زن عهده دار كار مشكل رياست دولت يعنى قوه مجريه شود و در كار خود موفق هم بشود.
آنگلا مركل در راه خود بسوى دفتر و كرسى صدارت عظماى آلمان از موانع و مشكلات زياد گذشته و بارها پايش لغزيده و مورد حمله قرار گرفته ولى از هدف خود دست برنداشته و عزم او متزلزل نشده و همين ثبات و پايدارى او قابل تحسين و احترام است. بيشتر اين حملات بخاطر عقايد سياسى او نبود، بلكه از عدم آمادگى گردانندگان صحنه سياسى آلمان براى پذيرفتن يك زن در مقام رهبرى سرچشمه می‌گرفت. حتى در حزب خود او كسانى مترصد سرزدن خطائى هر چند كوچك از او بودند تا با استناد به آن وى را از ميدان بدر كنند و خود جاى او را بگيرند. سلف خانم مركل در مقام صدارت عظما يعنى گرهارد شرودر هم ابتدا نمی‌توانست براحتى قبول كند كه يك زن جانشين او شود، ولى بالأخره او هم به صدارت اين خانم پنجاه و يكساله اهل شرق آلمان رأى داد.