انتخابی درست؟ • تفسیری در باره‌ی اعطای جایزه صلح نوبل به ال گور
۱۳۸۶ مهر ۲۰, جمعه
ال گور، نامزد حزب دمکرات آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۰ برنده ی جایزه ی صلح نوبل شد. این جایزه به او و همچنین به "هیئت بین‌المللی بررسی تغییرات اقلیمی""شورای تغییرات آب و هوای سازمان ملل متحد" اختصاص یافت. آیا اهدای این جایزه به یک سیاست‌مدار آمریکایی که هنوز از میدان سیاست کشورش خارج نشده، اقدامی دقیق از طرف کمیته ی برگزاری جوایز نوبل بوده است؟ تفسیری از کریستینا برگمنChristine Bergmann
مدت هاست که کمیته ی برگزاری نوبل جوایز خود را دیگر به شخصیت های برجسته ی دنیای سیاست و صلح نمی دهد. این کمیته دریافته است که مثلا مبارزه علیه فقر نیز مبارزه ای برای تحقق صلح در جهان است و مبارزان ِ این راه را نیز باید تقدیر کرد. به همین جهت هم بود که جایزه صلح نوبل امسال به کسانی اهدا شد که جهانیان را با نتایج گرم تر شدن کره زمین آشنا می کردند. اهدای این جایزه به "هیئت بین‌المللی بررسی تغییرات اقلیمی" سازمان ملل مطمئنا تصمیم بجایی بود، اما دادن این جایزه به ال گور، معاون سابق رئیس جمهور آمریکا، در شرایط کنونی، اقدامی نابجاست. باید گفت که مردم آمریکا در رابطه با ال‌گور به دو جناح کاملا متفاوت تقسیم گشته اند. آنها یا ال‌گور را دوست دارند و برایش هورا می کشند و یا از او متنفرند. و همین موضوع است که باعث می شود مردم از مسئله ی اصلی که محیط زیست است به دور بمانند. همچنین باید در نظر گرفت که اهدای این جایزه به ال گور- حتا اگر داوران اهدای این جایزه نیز چنین هدفی را نداشته اند - تو دهنی محکمی ست به جرج بوش، رئيس جمهور آمريكا، که رقیب اصلی ال‌گور در انتخابات پیشین بود. گفته می شود که اگر ال‌گور در انتخابات سال ۲۰۰۰ میلادی پیروز می شد، به طور قطع پروتکل محیط زیست کیوتو را امضا و آمریکا را در جنگ با عراق به گونه ای دیگر رهبری می کرد. کمیته ی جوایز نوبل این نکته را باید در نظر می گرفت که هنوز بسیاری از مردم آمریکا موافق نامزدی ال‌گور برای احراز ریاست جمهوری آمریکا هستند و این فرصت هنوز برای او دیر نشده است.
اما یک خطر دیگر هم در این رابطه وجود دارد و آن این که مسئله ی حفظ محیط زیست در پشت شخصیت ها پنهان شود. می دانیم که ال‌گور در سال 2006 برای فیلم مستند "حقیقت آزار دهنده" که فیلمی در باره گرم شدن هوای کره ی زمین بود، برنده ی جایزه اسکار شد. این فیلم پایش به بیشتر کشورهای جهان کشید و مورد توجه قرار گرفت، اما نه به خاطر گرم شدن هوای کره زمین، بلکه به خاطر ال گور. این فیلم بدون حضور او، فیلمی مثل هزاران فیلم دیگر بود و امکان بردن جایزه ی اسکار را نمی داشت.
البته باید عادلانه قبول کنیم که ال‌گور در امر محیط زیست در ایالات متحده‌ی آمریکا خدمات فراوانی کرده. او بود که به مردم آمریکا هشدار می داد که استفاده از اتوموبیل را کاهش دهند و خانه های شان را ایزوله کنند تا از این راه انرژی کمتری هدر رود. اما آیا با چنین اقداماتی می توان جایزه صلح نوبل دریافت کرد؟ بیشتر کشورهای جهان در این امر آگاه تر از ال‌گور هستند و در این رابطه احتیاجی به نصیحت های او ندارند. ال‌گور اعلام کرده است که علاقه ای به شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا ندارد، اما اگر تصممیم‌اش عوض شود، می تواند با جایزه ی نوبل اش، راه رسیدن به ریاست جمهوری را هموار تر سازد و کمیته ی جوایز نوبل در چنین شرایطی باید بداند که با دادن این جایزه به ال‌گور، او را برای رسیدن به اهداف سیاسی اش یاری رسانده است.