انتخابات ریاست جمهوری در ونزوئلا در سایه چاویسم

شش هفته پس از مرگ هوگو چاوز انتخابات ریاست جمهوری در ونزوئلا برگزار می‌شود. حدود ۱۹ میلیون شهروند ونزوئلایی فراخوانده شده‌اند تا رأی خود را برای تعیین رئیس جمهوری آینده کشورشان روز یکشنبه (۱۴ آوریل / ۲۵ فروردین) در صندوق‌های رأًی بریزند.

ناظران سیاسی شانس پیروزی نیکلاس مادورو، هم‌رزم پیشین و ۵۰ ساله هوگو چاوز را بیش از رقیب او انریکه کاپریلس ۴۰ ساله می‌دانند که برای بار دوم کاندیدای ریاست جمهوری می‌شود.

فضای انتخاباتی حاکم بر ونزوئلا به شدت متأثر از میراثی است که هوگو چاوز از خود بر جای گذاشته؛ میراثی که نام "چاویسم" را بر آن گذارده‌اند.

قبر هوگو چاوز، رئیس جمهور پیشین ونزوئلا، به زیارتگاهی برای هوداران او که از لایه‌های تنگدست جامعه برخاسته‌اند، بدل شده است. زنان و مردانی با چشمان گریان و مرثیه‌خوان، سوگند می‌خورند که راه رهبر فقید خود را ادامه خواهند داد.

نیکلاس مادورو که پس ازمرگ چاوز در مقام معاون رئیس جمهور هم‌اکنون ریاست موقت دولت را برعهده دارد، می‌گوید: «من فرزند چاوز هستم!» و با این شعار به صحنه‌ی کارزار انتخاباتی آمده است.

شانس پیروزی با کاریزمایی ناچیز

مادورو، مردی که چاوز مدت کوتاهی پیش از مرگ خود او را به جانشینی خود برگزیده بود تا راهش را ادامه دهد، فاقد یک شخصیت کاریزماتیک است. ولی گفته می‌شود مادورو می‌تواند با توسل به چاوز شانس بزرگی در انتخابات ریاست جمهوری داشته باشد.

وی در یکی از سخنرانی‌های خود با بهره‌برداری از کیش شخصیت چاوز با لحنی انقلابی و آتشین خطاب به هوادارانش گفت: «امپریالیسم و بورژوازی متکبر ونزوئلا تصور می‌کنند که با مرگ فرمانده ما، چاویسم به پایان خط خود رسیده است. ولی ما با قدرت تمام پاسخ می‌دهیم که چاوز برای آینده‌ی میهن ما ماندگار است.»

ولی در جبهه اپوزیسیون فریاد طرفداران انریکه کاپریلس در مقایسه با موج سرشار از احساسات هواداران چاویسم، چندان پرطنین به نظر نمی‌رسد.

انریکه کاپریلس که در انتخابات ریاست جمهوری اکتبر سال گذشته از هوگو چاوز شکست خورد، بار دیگر کاندیدای نیروهای اپوزیسیون شده است.

کاپریلس در سخنان آتشین خود در برابر هوادارانش می‌گوید که این کارزار "همانند هماوردی داود و جالوت است، که در پایان این داود است که پیروز می‌شود". وی به طرفداران خود می‌گوید: «هر یک از شما یک داود است که توان پیروزی بر قدرت‌مداران را در خود دارد.»

کاپریلس در کارزار انتخاباتی خود به معضلات ونزوئلا در طول ۱۴ سال حکومت چاویسم اشاره می‌کند: گسترش جنایت و ناامنی، تورم بالا و نارسایی در تأمین مایحتاج مردم.

رهبر اپوزیسیون می‌گوید که در طول حکومت چاویسم، تمامی نهادهای دولتی در یک مسیر ایدئولوژیک معین تنظیم شده‌اند و طرفداران چاوز تمامی مقام‌ها و پست‌های دولتی را اشغال کرده‌اند.

اپوزیسیونی بدون برنامه واقعی

ادگارد گوتی‌یرس، تحلیل‌گر مسائل سیاسی ونزوئلا، نظری انتقادی نسبت به اپوزیسیون دارد. وی می‌گوید که بسیاری از مردم ونزوئلا از تقسیم ثروت‌های نفتی سود برده‌اند. همین امر می‌تواند این بار هم کمک کند که چاوزی‌ها پیروز شوند.

از نظر گوتی‌یرس: «اپوزیسیون در واقع تقاص اشتباهات گذشته‌ی خود را پس می‌دهد. بسیاری از ونزوئلایی‌ها از بازگشت رادیکال به گذشته بیمناک هستند. هر چند که اپوزیسیون در خصلت ضد چاویسم خود متحد است، ولی یک برنامه واقعی ندارد که ارائه دهد. تنها تفاوتی که این انتخابات با گذشته دارد، این‌است که با مرگ چاوز احتمالا برخی هواداران او به پای صندوق‌های رأی نخواهند رفت.» و این می‌تواند فرصتی برای اپوزیسیون باشد.

رئیس جمهور آینده ونزوئلا به مدت شش سال، یعنی تا ۲۰۱۹ بر این کشور حکومت خواهد کرد.

حدود ۲۰۰ ناظر انتخاباتی از خارج از کشور بر روند این انتخابات نظارت می‌کنند.

انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا در یک دوره رأی‌گیری با اکثریتی ساده انتخاب می‌شود و دور دومی وجود ندارد.