امتحان الکترونیکى
۱۳۸۶ آذر ۲۳, جمعه
اگر یک بار کنکور داده باشید، چندان هم عجیب و غریب به نظرتان نمىرسد. فقط تفاوتش اینجاست که، قرار نیست یکبار باشد. دانشگاه برمن تصمیم گرفته مدل "امتحان الکترونیکى" را رفته رفته جایگزین امتحان‌هاى کتبى کند. دلیل آن هم، کم کردن فشار کار استادانى است که به جاى پژوهش و ارائه سیمنار، باید ساعت‌ها پشت میز بشینند و برگه تصحیح کنند.
دانشگاه برمن، داراى سالنى است که با صد و بیست صندلى مجهز به کامپیوترهاى پیشرفته، بزگترین مرکز "امتحان‌هاى الکترونیکى" در آلمان به شمار مى‌آید.
پروفسور جورج مولر–کریست (Georg Müller-Crist) یکى از استادانى که از این طرح استقبال کرده، مى‌گوید:« تصور کنید، باید پانصد برگه امتحانى تصحیح کنید. یعنى پانصد دفعه، پاسخ پرسش‌هاى تکرارى را ارزیابى کنید. برگه‌هاى اولى را با سختگیرى بیشترى تصحیح مى‌کنید، اما کم کم که فکر خسته شد و تمرکز پایین آمد، نرم مى‌شوید و بهتر نمره مى‌دهید!»
با این روش، دیگر نیازى به استاد نیست. منشى بخش و برنامه کامپیوترى تصحیح کننده، کمتر از چند ساعت نتیجه امتحان را منتشر مىکنند. اما استفاده از این روش براى همه رشته‌ها شدنى نیست.
واكنش دانشجويان
نسیم، یکى از دانشجویان ایرانى دانشگاه برمن که در رشته مهندسى مكانيك، شاخه ماشین‌سازى مشغول تحصیل است، مى‌گوید:« تا الان من فقط تافل را اینطورى امتحان دادم. ولى شدنى است! حالا حتما هم نباید در سالن امتحان باشد. در خانه یا هر جاى دیگرى هم شدنى است. فقط باید کامپیوتر جلویت باشد و اینترنتى که بازى درنیاورد. که آنوقت مطمئن باشید، سوال‌ها را آنقدر سخت طراحى مىکنند که هیچ کتاب و رفرنسى به دادتان نمىرسد!»
البته بنا نیست همه امتحان‌ها الکترونیکى شوند. تا به حال فقط دانشجویان ترم اولى رشته اقتصاد در آزمون آزمایشى امتحان الکترونیکى شرکت کرده‌اند. پروفسور مولر–کریست با توضیح اینکه، استفاده از این روش بیشتر براى امتحان‌هاى دوره لیسانس مناسب به نظر مى‌رسد، ادامه مى‌دهد:« امکاناتى که مى‌شود در این روش پیاده کرد، به یک برگه کاغذ و یک خودکار محدود نمى‌شوند. مثلا مى‌شود چند سرى سوال داشته باشیم یا از فایل‌هاى ویدئویى استفاده کنیم.»
در یک جمع بست کلى، این مدل امتحانى که هنوز جاى تغییر و تکمیل دارد و حدود نیم میلیون یورو، با وجود کمبود بودجه دانشگاه، هزینه برداشته در دراز مدت، با صرفه‌جویى در وقت استادان، هزینه و زمان بیشترى براى سرما‌‌یه‌گذارى در پژوهش‌هاى دانشگاهى فراهم مىکند.
با آزمون‌های شفاهی چه باید کرد؟
نکته‌اى که باقى مى‌ماند، امتحان‌هاى شفاهى هستند. در سیستم آموزشى دانشگاه‌هاى آلمان، بخش عمده امتحان‌ها، شفاهى هستند. حتى امتحان‌هاى دروس فنى و علوم پایه. نسیم که مشغول نوشتن پایان‌نامه دوره فوق‌لیسانس است مى‌گوید:« من فقط ترم اول روى کاغذ امتحان دادم، بعد از آن همه امتحان‌ها شفاهى بود. استادهایى که من دیدم، حاضر نیستند کوتاه بیایند، باید حسابى عذابت بدهند تا نمره بگيرى!»
البته نسیم در حالى که مى‌خندد، اضافه مىکند که تا به حال بحث الکترونیکى شدن امتحان‌هاى رشته مکانیک در دانشگاه برمن مطرح نشده و دانشگاه هر چقدر هم كه براى اجراى این طرح، تحقیق تئورى کرده باشد به سرعت مدل امتحانى کل دانشگاه را تغییر نمى‌دهد. این روش هم با خطا و آزمون‌هایى همراه است که به مرور زمان، باید دید به کجا مى‌رسد.
پروفسور کارستن ولف (Karsten Wolf) استاد علوم تربیتى هم معتقد است پرسش‌هاى بسیارى هنوز بى‌پاسخ‌اند. او معتقد است:« این سئوال که چه نوع پرسشی باید طرح شود که با آن بشود سطح معلومات دانشجو را سنجید و دید که درسش را براى یک شب حفظ کرده یا واقعا مطلب را یاد گرفته، سئوالی است که براى یافتن پاسخش باید از بچه مدرسه‌ای‌ها شروع کرد. »
البته غیر از تحقیق بیشتر، جایگزین کردن روش سنتى امتحان در دانشگاه‌هاى آلمان با این روش، نیازمند برنامه آموزشى جامعى براى استادان رشته‌هایى است که طراحان سئوال "امتحان‌هاى الکترونیکى" خواهند بود.
براى اطلاعات بیشتر مى‌توانید به پايگاه اينترنتى دانشگاه برمن، در لینک زیر مراجعه کنید.