اعتراض به گزارش تحقیق و تفحص مجلس
۱۳۸۵ شهریور ۲۳, پنجشنبه
این واکنشها بخشی از اعتراض گسترده‌ای است که از سوی هنرمندان و سیاسمتداران نسبت به گزارش مجلس، در روزهای گذشته ابراز شده است. منتقدان، گزارش مجلس را سیاسی، غیرمنصفانه و فاقد مدرک و سند مشخص می‌خوانند.
گزارش کمیته‌ی تحقیق و تفحص از وزارت ارشاد دوران خاتمی، که یک هفته از انتشار آن می‌گذرد، موج گسترده‌ای از اعتراض را در رسانه‌ها و محافل فرهنگی و هنری کشور در پی داشته است.
در این گزارش فعالیتها و سیاستهای فرهنگی ۴ سال از دولت خاتمی در زمان وزارت احمد مسجدجامعی (۱۳۸۱ـ۱۳۷۸) ارزیابی شده است. گزارش کمیته‌ی تحقیق با لحن تند و شدیدی بر اغلب فعالیتهای فرهنگی این دوران خط بطلان می‌کشد و به این نتیجه می‌رسد که «بخش قابل ملاحظه‌اى از توليدات نه تنها در راستاى اهداف و سياست‌هاى فرهنگى نظام مقدس جمهورى اسلامى شكل نگرفته، بلكه از محتواى سوء فرهنگى و ضد فرهنگى برخوردار بوده است.»
چند روز پس از انتشار این گزارش احمد مسجدجامعی در گفتگو با ایلنا این گزارش را «قضاوتی نامنصفانه» خوانده و افزوده «انتظار مي‌رود در گزارش هيات تحقيق و تفحص معيار دقت و انصاف و دانش باشد.» گزارش یادشده نزدیک به ۸۰ درصد آثار ادبی منتشر شده در آن دوران را دارای ایرادهای اساسی و بخش اعظم آثار سینمایی را ضداخلاقی و ضد ارزشی ارزیابی کرده است.
مسجد جامعی معتقد است این ادعا را «نه فقط اتهام به دستگاه فرهنگى كشور بلكه جفاى بزرگتر به فرهنگ‌مداران، نويسندگان و هنرمندان و ناكارآيى و فساد جامعه و كشور بايد محسوب كرد.» وزیر ارشاد دوران خاتمی تاکید دارد که «صدور هر نوع مجوز براى انتشار آثار بر مبناى مصوبات و قوانين و دستورالعمل‌هاى خاص صورت» گرفته است و می‌افزاید «متاسفانه در ارزيابي‌هاى اين گزارش به قوانين استناد نشده است و موارد خلاف قانون با استناد به قوانين روشن نيست.»
به دنبال اعتراض برخی از ناشران و انتشار مقاله‌هایی در مطبوعات، و در انتقاد به گزارش مجلس، روز گذشته نیز برخی از سینماگران از فرصت به دست آمده در جشن سینما استفاده کردند تا مخالفت خود را نسبت به نتایج بررسیهای مجلس ابراز کنند.
در ابتدای مراسم دهمین جشن خانه سینما دبیر این دوره رسول صدرعاملی با بیان این که «نمی‌توانم اظهار تاسف شدید خودم را از گزارش تحقیق و تفحص مجلس محترم جمهوری اسلامی پنهان کنم» افزود «این اتهامات عرصه هنر را تحت تاثیر قرار داد.»
سخنان صدرعاملی موجب شد امیر رضا خادم، از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس نیز که قرار بود جایزه‌ی بهترین طراح جلوه‌های ویژه و چهره‌پردازی را اهداء کند، در مقام پاسخگویی به انتقاد و دفاع از گزارش مجلس برآید.
امیررضا خادم گفت «من تعجب می‌کنم که با توجه به این انتقادها چطور از من که یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی هستم دعوت به عمل آمده.» او سپس در مورد گزارش مجلس توضیح داد که «این گزارش بر اساس کار پژوهشی انجام شده است که البته ضمانت اجرایی هم ندارد. ما شنونده تمام انتقاداتی هستیم که به این گزارش وارد است.»
جشن سینما که با اعتراض به گزارش مجلس آغاز شده بود با اعتراض نیز به پایان رسید. اصغر فرهادی به عنوان یکی از آخرین برندگان این جشن هنگام دریافت جایزه‌ی بهترین کارگردان به خاطر فیلم چهارشنبه سوری گفت: «جشن واقعی سینمای ایران را باید آن روزی برگزار کرد که این نگاه پراز سوظن و نگرانی اهل سیاست به سینما تصحیح شود.»
فرهادی در مورد گزارش مجلس افزود: «این گزارش توهین بزرگی به سینما بود. من از همه‌ی سینماگرانی که آن فیلمها را ساخته‌اند تشکر می‌کنم و از آقای خادم می‌خواهم که این صحبتها را به اهل سیاست برسانند.»
یکی از انتقادها به گزارش مجلس عدم ارائه‌ی مستندات روشن و واضح در مورد تخلفات عنوان شده است. جواد آرین‌منش نایب رئیس کمیسیون فرهنگی که روز قرائت گزارش در مجلس و در پاسخ بهخ انتقادات یکی از نمایندگان اقلیت گفته بود در مورد تخلفات وزارت ارشاد یک وانت مدرک و سند وجود دارد روز دوشنبه نیز در گفتگو با روزنامه‌های کیهان از محتوای گزارش دفاع کرد.
آرین‌منش در این گفتگو و در پاسخ به یکی از مسئولان سینمایی سابق ارشاد گفته است «اگر آقایان مدعی‌اند گزارش هیات تحقیق و تفحص بدون مدرک و دلیل است حرفی نیست، عملکرد خودشان را ارائه دهند ما هم مستندات خویش را با ذکر نام و حتا جزییات فیلمهای منحرف که ترویج فرهنگ لمپنیسم، غرب‌گرایی و دین‌زدایی می‌کردند ارائه می‌دهیم.»
آرین‌منش و فاطمه رهبر، عضو دیگر هیات تحقیق، که در گفتگو با کیهان شرکت داشتند همچنین تصریح کرده‌اند که اسناد و مدارک محکمه‌پسندی از تخلفات و سوء استفادهای مالی در ارشاد سابق در دست دارند که در صورت لزوم حاضرند آنها را منتشر کنند.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران