اعتراض به خشونت پلیس آمریکا، از یوتیوب تا فتوشاپ
۱۳۹۰ آذر ۸, سهشنبه
نه میدان تحریر قاهره است و نه میدان آزادی تهران، دانشگاه کالیفرنیا در دیویس است. البته گستردگی اعتراضات و خشونت پلیس قابل قیاس با تحریر و آزادی نیست. اما چیزی وجود دارد که قصه اعتراضات دانشجویی روز ۱۸ نوامبر امسال این دانشگاه را سنجاق میکند به اعتراضات در دیگر نقاط دنیا، یک ویدیو بر یوتیوب، ویدیویی که توسط یک شهروند و نه خبرنگاری حرفهای گرفته شده است. ویدیویی که در ده روز گذشته بیش از دو میلیون و ۲۵۰ هزار بار دیده شده است.
در این ویدیو دو مامور پلیس که یکی بیشتر مشخص است با خونسردی تمام اسپری فلفل را بر صورت معترضان جوان نشسته بر کف زمین میپاشند، آنقدر خونسرد که انگار دارند «بر بوتههای گل حشرهکش میزنند.» معترضان اول صورتشان را پنهان کردهاند اما با چند دور رفت و آمد مامور پلیس و تکرار پاشیدن اسپری، دستهایشان که گره خورده در یکدیگر بود از هم باز میشود، اشک میریزند. اسپری فلفل با سوزش و گرفتگی نفس و آبریزش بینی و چشم همراه است. فریادهای معترضان به گوش میرسد: «شرمت باد، شرمت باد!» پلیس بیتوجه تعدادی را دستگیر میکند در حالی که آنها را روی زمین میکشاند.
مسئولان دانشگاه اعلام میکنند که دانشجویان راه پلیس را بسته بودند. ویدیو نشان میدهد که یک مامور پلیس هیکلمند، جان پایک، با خونسردی در حال پاشیدن اسپری به سر و روی دانشجویان جوان معترضی است که هیچ اقدام خشونتآمیزی مرتکب نشدهاند.
البته هستند کسانی که سر و صدا نسبت به رفتار پلیس را بزرگنمایی میدانند و رفتار پلیس را قانونی برمیشمرند.
با این همه با گذر ده روز از ۱۸ نوامبر، این اقدام پلیس آمریکا رکورد جدیدی در نتایج آمار جستجوهای اینترنتی و همچنین نحوه اعتراضات مدنی بهرهمند از اینترنت برجا میگذارد. ویدیوی خشونت پلیس در یو اس دیویس بر یوتیوب با فوتوشاپ پیوند میخورد و واقعه ۱۸ نوامبر دانشگاه کالیفرنیا رنگ هنر به خود میگیرد، هنری اعتراضی که سراسر اینترنت را فتح میکند. محور اصلی این هنر تصویریست از جان پایک با اسپری در دست.
هر دو مامور پلیس که در خشونت نقش داشتهاند و رئیس پلیس دیویس از شغل خود تعلیق شدهاند و بیش از ۹۲ هزار امضا علیه لیندا کیتی، رئیس دانشگاه، جمع شده است. امضاکنندگان خواهان استعفای او هستند. ویدیوی مشهور مرتبط دیگر: راه رفتن کیتی در شب از میان صدها دانشجوی ساکت که به او خیره شدهاند. هرچند او همچنان ریاست دانشگاه را برعهده دارد.
روز ۲۸ نوامبر، قرار بود نشست خبری در این دانشگاه برگزار شود که پیشبینی میشد درباره واقعه ۱۰ روز پیش باشد. سخنگوی دانشگاه به خبرنگاران گفته است: «چیزی جایی فرو ریخته است و ما نیاز داریم علت آن را بفهمیم تا مطمئن شویم دیگر اتفاق نمیافتد.»
تظاهرات دانشجویان بخشی از جنبش "اشغال وال استریت" است. دانشجویان به افزایش شهریههای خود اعتراض دارند.
از ویدیوی شهروند-خبرنگار تا فتوشاپ اعتراضی
ویدیویی منتشر میشود، در طول ۱۰ روز بر اساس آن، چندین صفحه فیسبوک ساخته میشود و اکانتهای توییتری برای اعتراض افتتاح میشوند. معترضان اما به فیسبوک و توییتر اکتفا نمیکنند، به سایتهای دیگر مراجعه میکنند، در سایت آمازون زیر عکس اسپری فلفل دهها کامنت میگذارند و واقعه ۱۸ نوامبر یو سی دیویس را به چالش و نقد و استهزا میکشند.
جستجو برای کلمات پلیس و اسپری فلفل که با شروع جنبش اشغال وال استریت رو به افزایش گذاشته بود، در ۲۲ نوامبر در اوج خود قرار میگیرد.
اما شاید نوآورانهترین شکل اعتراض به واقعه ۱۸ نوامبر یو سی دیویس وقتیست که صدها اثر معروف نقاشی و عکاسی دنیا با فتوشاپ دستکاری میشوند و به همه آنها با فتوشاپ یک جان پایک تنومند و خونسرد با اسپری فلفل در دست اضافه میشود.
در تابلوی "آفرینش" میکل آنژ یا "گرنیکا" اثر پابلو پیکاسو، جان پایک ایستاده است و در حال اسپریپاشیست، همانقدر خونسرد که در ویدیو دیده شده است.
بنابراین کمپین اعتراضیای که با انتشار یک ویدیوی ضبط شده توسط یک شهروند شکل گرفت خیلی زود با فتوشاپ به نوعی از هنر اعتراضی بدل شد.
«اعتراض هیتلر» به تصاویر پلیس کالیفرنیا
عکس اصلی جان پایک در حالی که دارد اسپری فلفل به صورت معترضان میزند توسط شخصی به نام لوئیز ماکابیتاس گرفته شده و در روز ۱۹ نوامبر در reddit.com منتشر شد. بلافاصله دو تصویر فتوشاپی از تصویر اصلی در ۲۰ نوامبر در "ردیت" منتشر شد. یکی از آنها جان پایک را در نقاشی "اعلامیه استقلال" جان ترامبال نمایش میداد. برای تصویر فتوشاپی جان پایک در نقاشی معروف "بعد از ظهریکشنبه" جرج سورا، نقاش امپرسیونیست، ۲۴۰۰ یادداشت نوشته شد.
بعد از آن دیگر تصاویر فتوشاپی جان پایک به صورت انفجاری در فیسبوک و دیگر شبکههای اجتماعی منتشر شدند. در طول یک هفته صدها اثر منتشر شدند. در بسیاری از آنها جان پایک را در صحنههای تاریخی مربوط به مبارزات مدنی جای دادهاند در حالی که با اسپری فلفل در دست دارد نقش سرکوبگر را ایفا میکند.
در کنار تصاویر فتوشاپی ارزنده اعتراضی نسبت به مامور پلیس کالیفرنیا، ویدیوهایی هم ساخته شد. یکی از این ویدیوها هیتلر را نشان میدهد که به «بزرگنمایی» و «الگوسازی» از جان پایک اعتراض میکند. او در این ویدیوی ساختگی اعتراض دارد که دیگر خودش نماد شقاوت در جهان نیست و جهان جان پایک را با این عنوان میشناسد.
ناشناسها علیه پلیس
مثل بسیاری دیگر از اتفاقات اخیر بخصوص اتفاقات مربوط به جنبش "اشغال وال استریت" که گروه هکتیویست "ناشناس" (Anonymous) تلاش دارد در آنها نقشی برای خود در نظر گیرد، در مورد خشونت در دانشگاه کالیفرنیا نیز گروه "ناشناس" وارد عمل شد.
یک ویدیو که ادعا میشد ساخت گروه "ناشناس" است همراه با شماره تلفن، آدرس و ایمیل جان پایک در اینترنت قرار گرفت. در این ویدیو پایک «قلدر بزدل» خطاب شده است. همچنین ادعا شده که پایک خلاف قوانین کالیفرنیا رفتار کرده و اسپری پاشیده است.
بر اساس ویدیوی منتشر شده: «هر کسی میتوانست ببیند که معترضان غیرنظامی و عاری از خشونت بودند و بر زمین دست در دست همدیگر نشسته بودند تا از این طریق اعتراض کنند. استفاده از اسپری فلفل و خشونت هیچ وقت پذیرفته نیست، خصوصاَ زمانی که در مقابل معترضان مسالمتجو که برای احقاق حقوق خود برپاخواستهاند به کار برده شود. »
در این ویدیو همچنین هشدار داده شده است: «ما به شما و دیگر پلیسهای دانشگاه کالیفرنیا هشدار میدهیم اگر چنین رفتارهایی ادامه یابد تبعات بیشتری دامنگیر شما خواهد شد. ما گروه "ناشناس" هستیم، ما نمیبخشیم، ما فراموش نمیکنیم.»
مریم میرزا
تحریریه: یلدا کیانی