«استراتژى كلى» تازه‌اى براى خاورنزديك و ميانه؟
۱۳۸۵ آبان ۲۳, سه‌شنبه
�ى اتخاذ مى‌كند. بلر در سخنرانى مربوط به اصول سياست خارجى خود، خواستار «استراتژى كلى» تازه‌اى براى خاور نزديك و همكارى تازه‌اى با سوريه و ايران براى چيرگى بر خشونت در عراق شد. ايران به سرعت واكنش نشان داد و آمادگى خود را براى گفتگوها اعلام نمود.
پيروزى دمكرات‌ها در ايالات متحده‌ى آمريكا، تاثير خود را بر سياست خارجى دولت بريتانيا نيز نشان مى‌دهد. پس از اينكه شكست اخير، جرج بوش رييس‌جمهورى آمريكا را زير فشار قرار داد، اينك لندن در پى استراتژى كلى جديدى براى خاورنزديك و ميانه برآمده است. تونى بلر نخست وزير بريتانيا براى نيل به اين هدف خواهان آن است كه سوريه و ايران نيز در معادلات دخالت داده شوند.
تونى بلر شامگاه دوشنبه در سخنرانى مربوط به اصول سياست خارجى خود از جمله گفت: «يك پاسخ بنيادى به مشكلات عراق، نه در خود عراق بلكه در خارج از آن، در كل منطقه قرار دارد، در جايى كه نيروهاى همانند در جبهه‌ى واحدى قرار دارند، جايى كه ريشه‌هاى تروريسم جهانى وجود دارد و جايى كه افراطى‌گرى مى‌شكفد».
وضعيت عراق مشكلات سنگينى براى بلر فراهم كرده است. در پايان هفته‌ى گذشته چهار سرباز ديگر بريتانيا در آنجا كشته شدند. تا كنون مجموعا ۱۲۵ سرباز بريتانيايى در آنجا جان باخته‌اند. از سوى ديگر بريتانيا از درون هم در مورد تهديد تروريسم قرار دارد. بسيارى از شهروندان اين كشور معتقدند كه جنگ عراق عنصر محركى براى مسلمانان متعصب است. اما بلر تا كنون منكر اين مساله شده است. براى او مهم اين است كه از طريق حل منازعه ميان اسراييل و فلسطينى‌ها، در دراز مدت با تروريسم بطور موثر مقابله كند.
نخست وزير بريتانيا در گذشته نيز تلاش كرده است تا آمريكا تعهدات بيشترى در خاورنزديك برعهده گيرد، اما تا كنون موفقيتى نداشته است. اينك به نظر مى‌رسد كه بلر شانس تازه‌اى يافته است. وى از سوى ديگر خواهان بازتعريف مناسبات با سوريه و ايران است. دمشق و تهران در اين منطقه وزن زيادى دارند و از نفوذ خود به خوبى بهره مى‌گيرند.
بلر در همان سخنرانى خواستار فشار بيشتر به ايران شد تا اين كشور به همكارى بهترى تمكين كند. وى گفت: «ما به ايران گزينه‌اى استراتژيك عرضه مى‌كنيم: اين كشور از اخلال در روند صلح خوددارى كند، از تروريست‌هاى بيگانه پشتيبانى نكند و به وظايف بين‌المللى خود عمل كند. در اين صورت همكارى تازه‌اى ممكن خواهد بود».
در اين ميان كم يا بيش ثابت شده است كه ايران منازعات معينى را در عراق دامن مى‌زند. از سوى ديگر مرتب صحبت از صدور اسلحه‌ى اين كشور براى ميليشياى شيعه مى‌شود. افزون بر آن مناقشه بر سر برنامه‌ى اتمى ايران نيز هست كه تهران آنگونه كه آژانس بين‌المللى انرژى اتمى مى‌طلبد، حاضر به متوقف كردن آن نيست. اين يكى از موانع بزرگ در راه دستيابى به تفاهم با غرب است.
دولت بريتانيا حتا پس از سخنرانى بلر نيز كاملا آشكار ساخت كه در مقابل ايران كوتاه نخواهد آمد. اين امر در مورد سوريه نيز معتبر است. اما با اين حال بلر آرزو مى‌كند كه آمريكا نيز خود را باانعطاف‌تر نشان دهد و براى حل مشكلات منطقه به جزميات نچسبد.