از میز تحریر تا زمین فوتبال
۱۳۹۰ آذر ۶, یکشنبه
جای نویسندگان معمولا پشت میز تحریر است، اما هر دوشنبه در یکی از ورزشگاه‌های برلین منظره‌ای غیرعادی به چشم می‌خورد: عده‌ای شاعر و نویسنده و نمایشنامه‌نویس روی زمین چمن به دنبال توپ می‌دوند. آنها اعضای "تیم ملی نویسندگان آلمان" هستند که در سال ۲۰۰۵ شکل گرفت و تا کنون به طور مرتب هم در داخل و هم در سطح بین‌المللی در مسابقات زیادی شرکت کرده‌اند.
نویسندگانی که به افسون فوتبال تن داده‌اند، می‌دانند که با عرصه‌ای بیگانه روبرو هستند، اما شوق خود را پنهان نمی‌کنند. موریتس رینکه، که نمایشنامه‌های موفقی نوشته، عقیده دارد: «وقتی توپ فوتبال به گردش در می‌آید، به شبکه‌ای از تصادفات وارد می‌شود؛ چنین چیزی در ادبیات وجود ندارد. در متن ادبی هر جمله و کلمه‌ای حساب شده و دقیق انتخاب می‌شود. فوتبال برای من کمی شبیه اپرای ایتالیایی است، که توده مردم را مسحور می‌کند و به هیجان می‌آورد. طبیعی است که ما نویسندگان هم خیلی دوست داریم با جمعیت انبوهی روبرو شویم.»
رسالت فرهنگی در زمین فوتبال
"تیم نویسندگان فوتبالیست" در سال ۲۰۰۵ با قدری شوخی و مزاح شکل گرفت و کسی به رشد آن امید نداشت. اما امروزه این تیم مربیان حرفه‌ای دارد و در مسابقات میان کشورها، با قدرت و مهارت به مصاف تیم‌های مشابه می‌رود.
اعضای تیم آشکارا می‌گویند که آنها هدفی بیش از برد و باخت دارند. نوربرت کرون می‌گوید: «بالاترین حسن این دیدارها این است که ما با همکاران خود در جلسات رسمی ادبی ملاقات نمی‌کنیم، بلکه در سطحی انسانی و صمیمانه با آنها روبرو می‌شویم. وقتی در میدان با همکاران اسرائيلی، سوئدی و ایتالیایی بازی می‌کنیم، باعث می‌شود که از ادبیات این ملت‌ها درک و دریافت دیگری پیدا کنیم.»
آقای کرون می‌افزاید: «همان طور که برخی از فوتبالیست‌های حرفه‌ای به اموری مانند مبارزه با نژادپرستی یا مواد مخدر می‌پردازند، ما هم در پهنه فوتبال به گونه‌ای حامل ارزش‌های فرهنگی هستیم و از این طریق با کشورهای دیگر رابطه‌ای نزدیک‌تر برقرار می‌کنیم.»
دیداری تاریخی
تیم نویسندگان فوتبالیست آلمان فعالیت پرباری داشته و در بازی‌های متعددی در برابر تیم‌های مشابه از ایتالیا، سوئد و عربستان سعودی به زمین رفته است.
موریتس رینکه درباره مسابقه‌ای با تیم اسرائيل می‌گوید: «ما تیم نویسندگان اسرائیلی را به برلین دعوت کردیم و این دیداری تاریخی بود. در تیم اسرائیل کسانی بودند که پدربزرگ‌هاشان در "اردوگاه‌های کار اجباری" به قتل رسیده بودند. می‌بینیم که فوتبال می‌تواند فرزندان نسل‌های بعد را با هم آشتی دهد.»
فوتبال چه بسا بهانه‌ایست تا نویسندگان با ملت‌های دیگر تماس بگیرند و آنها را با آلمان آشنا کنند. از همین راه پیوندهای ادبی هم برقرار شده و آثاری پدید آمده است.
آقای کرون برای نمونه از دیداری با تیم نویسندگان آرژانتین یاد می‌کند که در حاشیه دوره اخیر نمایشگاه بین‌المللی کتاب در فرانکفورت برگزار شد. «این دیدار آشنایی و دوستی بیشتر نویسندگان دو کشور را به دنبال داشت و زمینهای شد برای جلسات کتاب‌خوانی و ترجمه‌های بیشتر.» پس اهل قلم آنقدرها هم با فوتبال غریبه نیستند.
AA/DK