اختلافات اتمى يا دلايل نهفته سياسى / گفتگو با پتر فيليپ
۱۳۸۵ آبان ۳, چهارشنبه
آقاى فيليپ، طبق گزارش خبرگزارى رويترز در شرايط اضطرارى كشورهاى آلمان، بريتانياى كبير و فرانسه آماده هستند كه پيش نويس قطعنامه تحريم اقتصادى عليه ايران را بدون توافق آمريكا تهيه كنند. به نظر شما چنين تصميمى مى تواند كمكى به حل مناقشه اتمى ايران كند؟
پتر فيليپ: نه، من فكر نمى‌كنم از اين طريق راه حلى براى اين مسئله پيدا شود. تنها زمانى مى‌توان به راه حلى در اينباره دست يافت كه مذاكرات ميان طرفين ادامه يابند و هر دو طرف اهداف مثبتى را در اين گفتگوها دنبال كنند. به نظر مى‌آيد كه هر دو آنان درحال حاضر علاقمندى زيادى را در ادامه مذاكرات از خود نشان نمى‌دهند، نه غرب و نه ايران، و هر دو هدف‌هاى خود را دنبال مى‌كنند. اروپايى‌ها تلاش دارند كه راه خود را در اين معضل بيابند ولى دوباره به مسير آمريكا مى‌افتند، و اين مطمئنا مفيد نخواهد بود.
ديروز در روزنامه تاگس اشپيگل، هانس بليكس، رئيس پيشين هيئت بازرسان آژانس بين‌المللى انرژى اتمى درباره مجازات تحريم اقتصادى ايران هشدار داد و متذكر شد كه اين خطر وجود دارد كه ايران با اين انجام اين نوع تنبيهات در برنامه‌هاى اتمى خود راسخ‌تر شود. شما اين نظر را چطور ارزيابى مى‌كنيد؟
پتر فيليپ: اين قابل درك است. بليكس همان راهى را دنبال مى‌كند كه البرادعى. او هم گفته بود كه با تحريم اقتصادى و مجازات‌هاى اينگونه نمى‌توان به مقصود رسيد و ايران به راه هاى سخت‌ترى كشانده مى‌شود و يافتن راه حلى براى اين مسئله باز هم مشكل‌تر خواهد شد و اين اقدام لازم نيست. اگر راه حلى براى برون رفت از اين مشكل جستجو مى‌شود بايد برطبق واقعيات عمل كرد و اينكه عملى مغاير با قرارداد منع گسترش سلاح‌هاى اتمى انجام نگيرد. ايران عملى را انجام نداده كه مغاير با مفاد اين قرارداد باشد. بنابراين نمى‌توان از ايران بطور قانونى خواستى را داشت كه ايران آن را انجام نمى‌دهد و نشانه‌اى هم دال بر اين امر وجود ندارد كه ايران خواستار توليد سلاح هسته‌ای‌ست. ايران بطور مرتب بر اين نكته تأكيد مى‌كند كه آن را نمى‌خواهد و دليلى هم براين مدعا موجود نيست. بر طبق قوانين بين‌المللى ايران مجاز است كه به آنچه كه تا بحال انجام داده ادامه دهد. در نتيجه موضع گيرى فعلى غرب، موضعگيرى بسيار ضعيفى است.
بليكس خواست جامعه بين‌المللى را از ايران مورد انتقاد قرار داد كه شرط ادامه مذاكرات با ايران را، توقف غنى‌سازى اورانيوم از سوى اين كشور اعلام نموده است.
پتر فيليپ: با اين نظر، نتيجه مذاكرات از پيش تعيين شده است. اگر گفته شود كه ما زمانى با شما مذاكره مى‌كنيم كه شما اول نتيجه‌اى را كه ما از گفتگوها مى‌خواهيم انجام دهيد، راه حل منطقى نخواهد بود. مى‌بايد براى ايران روشن شود، و بايد گفت ايران مدت‌هاست كه خود بدان آگاه است، كه ما نسبت به برنامه‌هاى آنها ترديد داريم ولى خواهان رابطه خوب با ايران هستيم و به ما در جهت برطرف كردن اين ترديد كمك كنند. من نمى‌گويم كه اين راه حل درستى است ولى در هر حال بهتر از تهديد دائمى و اعلام مجازات‌هايى است كه به نتيجه نيز نخواهند رسيد. مى‌بايد همراه با ايران بدنبال راه‌هاى دوستانه مسالمت آميز و در پى يافتن راه‌حلى بود. از امكانات كنترلى، مثل بازرسان آژانس بين المللى انرژى اتمى مى‌توان سود جست. ايران تا بحال با آن مخالفتى ننموده است و اگر اين راه حل هم به نتيجه‌اى نرسيد آنگاه مى‌توان دچار شك شد و بدنبال راه حل‌هاى ديگرى گشت.
ديروز از سوى سازمان اطلاعات آلمان ”بى ان د“ گفته شد كه ايران در شرايطى نيست كه بتواند تا سال ۲۰۱۵ ميلادى سلاح هسته‌اى توليد كند. شما دلايل بحث‌هاى شديد و هشدارهاى فعلى را در چه مى‌دانيد؟
پتر فيليپ: نظرات مختلفى در اينباره وجود دارد كه چه موقع ايران مى‌تواند در شرايطى باشد كه سلاح هسته‌اى توليد كند. در خبر سازمان اطلاعات آلمان، بى ان دى، اين مسئله بود كه اگر ايران با اين سرعت به غنى سازى اورانيوم ادامه دهد در سال ۲۰۱۰ و بعد ۲۰۱۵ آن مقدار اورانيوم غنى شده در اختيار خواهد داشت كه براى توليد سلاح هسته‌اى نيز مى‌توانند بكار روند. سخنان مختلفى در اينباره زده شده، بنا بر نتايج تحقيقات آمريكايى‌ها هم ميزان اورانيوم غنى شده ايران در شش و يا هفت سال آينده به حد لازم براى توليد سلاح اتمى خواهد رسيد. اين‌ها همه موضوعاتى است كه گفته مى‌شود، ولى واقعيت اين است كه ايران پذيرفته است كه اورانيوم غنى شده به ميزان بسيار كم را در اختيار داشته باشد. حال اين سوال مطرح مى‌شود كه چرا از سوى كشورهايى كه خود سلاح هسته‌اى در اختيار دارند اين هشدار داده مى‌شود.
اين موضوعى است كه من هم مى‌خواستم بدان اشاره كنم و آن اينكه چرا در شرايطى كه كشورهاى همسايه ايران مثل پاكستان و يا كمى دورتر هند داراى سلاح هسته‌اى هستند، ايران عليرغم تأكيدش بر عدم خواست توليد سلاح اتمى، زير فشار قرار مى‌گيرد؟
پتر فيليپ: مطمئنا اين مسئله در درجه اول دلايل سياسى دارد. من فكر نمى‌كنم كه هيچ كس، به غير از برخى از اسرائيلى‌ها، بطور جدى از مسئله تحقيقات اتمى ايران نگرانى داشته باشد. اما فشار از سوى قدرت‌هاى اتمى قديمى مى‌آيد كه داراى سلاح‌هاى هسته‌اى هستند ولى مى‌خواهند تنها خود اين قدرت را در انحصار داشته باشند، بجاى اينكه قدمى براى نابودى سلاح‌هاى اتمى خود بردارند. ولى اين قدرت‌ها تا بحال نتوانسته‌اند كشورهاى ديگرى را كه قرارداد منع گسترش سلاح هسته‌اى را امضاء نكرده‌اند، از توليد اين سلاح‌ها باز دارند. همين كشورهايى كه شما به هم آنها اشاره كرديد، مثل هند و يا پاكستان و همينطور اسرائيل. قرارداد منع گسترش سلاح‌هاى هسته‌اى امكان مطمئنى براى تضمين عدم توليد اين سلاح‌ها نيست. شايد مى‌بايد به دنبال روش‌هاى ديگرى بود. طبيعى است كه نظر برخى از ايرانيان را مى‌توان فهميد كه مى‌گويند ما قرارداد را امضاء كرده‌ايم و ما مى‌گوييم خواستار توليد بمب اتمى نيستيم و شما هم نمى‌توانيد خلاف آن را اثبات كنيد ولى درست ما را زير فشار قرار مى‌دهيد، بجاى اينكه خود در نابودى سلاح هاى هسته اى تان تلاش ورزيد و يا ديگر كشورهاى صاحب سلاح‌هاى هسته‌اى را زير فشار قرار دهيد. فقط مى‌توان موضوع را اينطور توضيح داد كه هدف‌هاى سياسى زيادى در پشت اين مسئله نهفته است.