احمدی‌نژاد تصور می‌کند صاحب ایده‌های جدید است • مصاحبه
۱۳۸۶ مهر ۳, سه‌شنبه
سفر احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران به نیویورک همچون دفعات قبل باز هم جنجال آفرید.
اینبار قبل از سخنرانی اصلی وی در مجمع عمومی سازمان ملل، دعوت دانشگاه کلمبیا از احمدی‌نژاد و حضور او در آنجا و نیز سخنانی که در جمع دانشگاهیان عنوان کرد، محور انتقادات و عکس‌العمل‌های گوناگون بود.
همچنین تقاضای احمدی‌نژاد برای بازدید از محل وقوع حادثه ۱۱ سپتامبر و ردشدن این تقاضا از طرف مقامات شهرداری نیویورک، یکی دیگر از نکات بحث‌برانگیز سفر وی به آمریکا بود.
احمد زیدآبادی تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است که سخنان احمدی‌نژاد در مجامع بین‌المللی، بیش از آنکه بخواهد بیانگر دیدگاه‌های رسمی یک رئیس‌جمهور باشد، برای مصرف داخلی و نیز جلب افکار عمومی مسلمانانی است که هیچ اطلاعی از اوضاع داخلی ایران ندارند.
به گفته وی ایراد اینگونه سخنرانی‌ها نیز هیچ تأثیری بر موقعیت بین‌المللی ایران ندارد چون جهان اینگونه سخنان را جدی نمی‌گیرد.
• گفت و گوی میترا شجاعی با احمد زیدآبادی
دویچه وله: آقای زیدآبادی، جلسه ی سخنرانی آقای احمدی نژاد در دانشگاه کلمبیا به نوعی به جلسه ی محاکمه‌ی ایشان تبدیل شد. قطعا ایشان پیش بینی می کردند که چنین اتفاقی بیفتد. فکر می کنید با وجود این، چرا به این جلسه رفتند؟
زیدآبادی: آقای احمدی نژاد تصور می کند که صاحب ایده ها و حرفهایی است که به گوش هر شنونده ای که برسد، او را متقاعد می کند که حرفهای ایشان به حق است و در عین حال فکر می‌کند که این صحبت ها بهرحال در سطح جهان برای مسلمانها و خصوصا برای افکار عمومی ایرانی ها هم پخش می شود و من فکر می کنم در صحبت هایش بیشتر یکنوع مخاطبان داخلی را مدنظر دارد و می خواهد که در واقع اینجوری القا کند که ایده هایی را که دارد، برتر از ایده هایی است که غربی‌ها مطرح می کنند و حتا ایشان می تواند تناقض غربی ها را کشف کند و آن را مطرح کند و آنها را در معرض مشکل قرار بدهد. من فکر می کنم انگیزه ی اصلی ایشان همین باشد.
سخنان ایشان در دانشگاه کلمبیا به نحوی تکرار سخنانی بود که در سفرهای قبلی به نیویورک هم ایشان داشتند و اینها هیچکدام در حد یک رییس جمهور نبود. فکر می کنید که هدف اصلی ایشان از ایراد سخنانی که هیچ ربطی به سیاست ندارد و درعین حال در مقام یک رییس جمهور زده می شود چه هست؟
بله. درواقع این یک سنتی است که شاید به نحوی آقای خاتمی ایجاد کرد. آقای خاتمی هم وقتی به سازمان ملل یا دانشگاههای خارجی می رفت، بیشتر در مقام یک فیلسوف حرف می زد و یا در مقام یک نظریه پرداز فرهنگی. اما بهرحال فکر می کنم او تا اندازه ای با مقدمات این بحثها آشنا بود و کم و بیش تحمل می شد. آقای احمدی نژاد می خواهد همان بحثها را انجام بدهد، با این تفاوت که آن پیش زمینه‌ی فرهنگی آقای خاتمی را ندارد. ایشان رشته‌شان فنی و مربوط به مسایل شهری و ترافیکی هست. اما ایشان فکر می‌کنند که همین ایده ها الان خیلی برای بشر امروز جذاب است اگر این حرفها را مطرح کند. در واقع در قالب یک رییس جمهور که باید راجع به خط مشی مشخص کشور خودش حرف بزند، چندان علاقه ای به این بحثها ندارد و این بهرحال دیگر وضعیت ریاست جمهوری در ایران همین است که هنوز جایگاه رییس جمهور بعنوان کسی که یک فرد مجری است و باید سیاستهای کشورش را اعلام کند و خارج از آن را در مجامع رسمی نباید چندان واردش بشود، بهرحال این امر در ایران جا نیفتاده است.
فکر می کنید ایراد اینگونه سخنرانی ها و اینگونه برخوردهایی که آقای احمدی نژاد می کنند، تاثیری در شرایط بحرانی و حساسی که ایران در حال حاضر در جهان دارد خواهد گذاشت، یا اینکه جهان اینجور برخوردها و سخنان را خیلی جدی نمی گیرد ؟
خب بالاخره آدمهای سیاسی از این نوع حرف زدن خواه ناخواه خسته می‌شوند و واقعا من خودم بعنوان یک ناظر حتا نگاه می کنم خب برایم کسل کننده است، بویژه که این حرفها تکراری است و خارج از وظایف یک رییس جمهور. اما آقای احمدی نژاد همانطور که گفتم بخشی از روی سخن‌اش به جوامع مسلمان و جامعه ی ایرانی است. در ایران هم البته من فکر کنم صحبت های آقای احمدی نژاد به دلیل آنکه با آنچه اینجا در عمل جریان دارد متناقض است، مورد قبول جامعه واقع نمی‌شود خصوصا آن بخشهایی که مرتب بر آزادیهای فردی، دموکراسی و حقوق زنان تاکید می‌کنند. موارد نقض‌اش آنقدر زیاد است که حتا ببیننده های عادی هم اظهار ناراحتی می کنند. اما بخشی از مسلمانهای جهان که نه خیلی در جریان مسایل ایران هستند و نه اساسا علاقه ای دارند که تناقضهای اینجا را کشف کنند، از بخشی از حرفهای آقای احمدی نژاد که علیه غرب هست و علیه اسراییل است، خواه ناخواه فکر کنم احساس خوبی پیدا می کنند و شاید اساس هدف آقای احمدی نژاد هم، اگر واقعا هدفی به طور جدی در کار باشد، تحت تاثیر قراردادن همان افرادی است که البته آنها هم عملا تاثیری در وضعیت پرونده ای که ایران دارد و همینطور وضعیت ایران در جامعه بین المللی ندارند. اما بهرحال مطبوعات چیزهایی می نویسند و باعث خشنودی برخی محافل سیاسی در ایران می شوند.
آقای زیدآبادی، یکی از موارد جنجالی سفر اخیر آقای احمدی نژاد اصرار ایشان برای بازدید از محل حادثه ی 11 سپتامبر بود که خب خیلی با عکس العملهای شدیدی مواجه شد. فکر می کنید علت اصرار ایشان برای بازدید از این منطقه چه بوده؟
ببینید، همانطور که گفتم، آقای احمدی نژاد ظاهرا تصورش این است که یک انسان کاملا طرفدار مهربانی و مهرورزی و احترام به حقوق انسانها و دلسوزی نسبت به انسانهاست. الان فکر می‌کرد رسانه های خارجی این تصویر را مخدوش کرده‌اند. می خواست با حضور در آنجا در واقع این را به جهانیان و بویژه به مردم آمریکا بگوید که من آن تصویری که از من ساخته اند نیستم، آدم مهربانی هستم و می توانم نسبت به این قربانیان ادعای احترام کنم و مشکل من با دولت آمریکاست. به یک معنا همان بحثی که آمریکایی ها مطرح می کنند،آن حد فاصلی که بین دولت ایران و ملت ایران قائل هستند و معمولا از ایرانی ها تمجید می کنند، اما دولت ایران را دولت هوادار تروریسم تلقی می کنند. احمدی نژاد همین را راجع به خود آمریکا می خواست به کار ببرد. به این معنا که حساب ملت و دولت آمریکا را جدا کند و در واقع با حضور در این محل برجهای دوقلو می خواست بگویند که من با ملت آمریکا مشکلی ندارم و فقط تنها نکته ای که اینجا مجهول می‌ماند، این است که معمولا در آمریکا بهرحال از نظر جامعه بین المللی و از نظر خود آمریکایی ها دولت نماینده اکثریت تلقی می شود و این دولتی است که در آن فضای آزاد از طریق رقابت آزاد شکل می گیرد. در ایران چون این ساز و کار وجود ندارد یا ناقص است حداقل تا اندازه‌ی زیادی، این به آمریکایی ها امکان می دهد که بتوانند بین ملت و دولت یک فاصله ای را رعایت کنند.
امروز (سه‌شنبه) قرار است که آقای احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کنند، یعنی همان اتفاق اصلی که اصلا این سفر به قصد آن برقرار شده است. فکر می‌کنید آیا سخنرانی امروز آقای احمدی نژاد در مقر سازمان ملل بازهم تکرار حرفهای گذشته باشد یا اینکه آیا پیش زمینه هایی بوده از اینکه قرار است ایشان امروز حرف جدیدی را مطرح بکنند؟
گمان نمی کنم. در واقع آقای احمدی نژاد الان چندسال است که یک سلسله عبارات و حرفها را به طور پی در پی تکرار می‌کنند و از آن مصاحبه ای که با آن شبکه ی آمریکایی داشتند با این سخنرانی امروزشان، من متوجه شدم که همان بحثها دوباره در سازمان ملل مطرح می شود. ولی احتمالا آنجا تمرکز بیشتر روی پرونده ی اتمی ایران خواهد بود و اینکه ایشان درواقع حرفشان این است که پرونده هسته ای ایران مشکلی به لحاظ قانونی ندارد و همکاری شده با آژانس و دولتهای غربی برای انحصار علمی هست که به ایران فشار می آورند و ممکن است که مثلا باز به آنها یک تذکراتی بدهد و باز تاکید کند که ما یک ملت فرهنگی هستیم و من خودم دانشگاهی هستم و آدمهای مهربان و مهروزی هستیم. من فکر نمی کنم صحبتی که می خواهند بکنند از چارچوب این قضیه خارج باشد.