«احمدینژاد باید به افکار عمومی توضیح دهد»
۱۳۸۶ مهر ۲۹, یکشنبهتاکنون شش نفر از کابینهی محمود احمدینژاد کنار رفتهاند، از جمله، رئیس بانک مرکزی ایران، اما هیچکدام از این شش مورد به اندازهی کنارهگیری علی لاریجانی، دبیر "شورای عالی امنیت ملی" و سرپرست تیم مذاکرات هستهای ایران با غرب، مورد توجه محافل و رسانههای بینالمللی قرار نگرفت. این در حالی است که رسانههای ایران - که عموما در کنترل دولتاند- اهمیتی در حد یک خبر درجه سوم به این رخداد دادهاند. با وجود این، محمود احمدینژاد ناگزیر از توضیح به افکار عمومی در خصوص استعفای لاریجانی است.
یک دیپلمات غربی در تهران، استعفای لاریجانی را یک "شکست" برای رئیسجمهور "پوپولیست" ایران ارزیابی کرده و به خبرگزاری آلمان گفته است: «احمدینژاد چهطور میتواند ادعا کند مسئلهی هستهای دارای مفهوم و اهمیت ملی است و از سوی ۷۰ میلیون ایرانی پشتیبانی میشود در حالی که سرپرست تیم مذاکرهکنندهی آن کنارهگیری میکند؟»
بیتوجهی رسانههای داخلی ایران به استعفای لاریجانی نشانهی آن است که حکومت ایران میخواهد این واقعه را بیاهمیت جلوه دهد. در ماههای گذشته شایعهی اختلاف میان لاریجانی و رئیسجمهور تندروی ایران بارها مطرح شده بود.
گفته میشود اظهارات تند و انعطافناپذیر احمدینژاد در خصوص برنامهی اتمی کشورش، تلاشهای دیپلماتیک علی لاریجانی را برای حل و فصل این بحران با مشکل مواجه ساخته بود و لاریجانی بویژه به همینخاطر بارها خواهان کنارهگیری از سمت خود شده بود. اینکه سعید جلیلی، معاون وزیر خارجه، به سرعت جایگزین لاریجانی شد، از نگاه ناظران سیاسی در تهران نشانهی آن است که استعفای لاریجانی بدون اعلام علنی، مدتها پیش صورت گرفته است.
لاریجانی اواخر ماه اوت با مقامهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی توافقی را امضا کرد که براساس آن ایران متعهد شد در فاصلهی دو ماه به همهی پرسشهای بیپاسخ ماندهی آژانس پاسخ گوید. یک دیپلمات سازمان ملل در تهران میگوید: «لاریجانی در تلاشی گام به گام در پی آن بود راهحلی برای بحران هستهای میان کشورش و غرب پیدا کند، اما احمدینژاد همهی این تلاشها را با یک سخنرانی نیست و نابود کرد.»
همهی ناظران سیاسی در این نظر متفقالقولند که اظهارات محمود احمدینژاد در زیر سئوال بردن موجودیت اسرائیل و جنایت تاریخی کشتار یهودیان موسوم به هلوکاوست، موقعیت ایران در صحنهی بینالمللی را بهشدت تخریب کرد.
حسن روحانی، سرپرست تیم مذاکرات هستهای ایران در دولت سابق، اخیراً تذکر داده بود: «واقعیت این است که ما پیوسته در معرض انتقادهای فزایندهی بینالمللی قرار داریم و شمار دشمنان ما افزایش مییابد. تنها مقصر این امر احمدینژاد، رئیسجمهور کنونی است. »
بنا به نظر کارشناسان، برخلاف لاریجانی، احمدینژاد نتوانست تشخیص دهد که شورای امنیت در قطعنامهها و تهدید به اعمال تحریمهای خود علیه ایران تا چه اندازه جدی است.
یک تحلیلگر سیاسی در تهران به خبرگزاری آلمان گفته است: «احمدینژاد باید به مردم توضیح دهد چرا یکی از اعضای مهم دولتش ناگزیر به کنارهگیری شده، و چرا یک فرد تازه از راهرسیدهای باید یک پست مهم را اشغال کند.»