آزادى مطبوعات در چين، دو گام به پيش، يك گام به پس
۱۳۸۵ بهمن ۱۸, چهارشنبه
دوران اخبار تبليغاتى و خسته كننده در تلويزيون دولتى چين ديگر گذشته است. تازه ترين اخبار در مورد بحران هسته‌اى كره شمالى، انتخاب هنرپيشه زيباى هندى در يك شوى تلويزيونى در بريتانيا و اخبار حوادث كه همه اينها با يك كار حرفه‌اى ارائه می‌شوند. قبل از آغاز بازيهاى المپيك، رهبران پكن دست و دلبازى از خود نشان می‌دهند و از آغاز سال جارى ميلادى، ژورناليست‌هاى خارجى از آزادى مسافرت در اين كشور برخوردارند. البته بايد اشاره كرد كه گزارشگران خارجى زياد هم قوانين را جدى نمى‌گيرند و بجاى دريافت اجازه براى تهيه گزارش، بعنوان گردشگر خود اقدام به مسافرت در چين می‌كنند.
اما بر خلاف روزنامه‌نگاران خارجى، ژورناليست‌هاى چينى تحت فشار بيشترى هستند. «لى داتونگ» در اين باره می‌گويد كه ماموران اداره سانسور شبانه جلسه تشكيل داده و به خبرنگاران دستور می‌دهند كه اجازه گزارش در مورد يك موضوع و يا معرفى چند كتاب را ندارند. «لى داتونگ» خود قربانى سانسور است و هفته نامه «بينگ ديان»، نقطه صفر، سال قبل ممنوع شد كه در عرصه بين المللى اعتراضات فراوانى را به همراه داشت. حتى «هو جين تائو» رئيس جمهور چين نيز اين اقدام را براى وجه بين المللى كشورش مضر خواند.
يكى از علائم مثبت در زندگى مطبوعاتى چين، رشد ژورناليسم افشاگرانه است. در مورد هر نارسائى‌ها در روزنامه‌هاى شهر هاى بزرگ گزارش می‌شود، اما روى ديگر اين آزادى اين است كه خبرنگاران هر لحظه در معرض اخراج قرار دارند. «لى داتونگ» می‌گويد: «ما شنيده‌ايم كه مقامات دولتى به اين نتيجه رسيده‌اند كه بايد به عقايد متفاوت عادت كرد. اما چنين سياستى را در عمل پياده كردن البته طبعتا به زمان زيادى نياز دارد. ما بايد هربار با مقالات و گزارشات، مرزهاى كارمان را بيازمائيم. اما عموما اينگونه است كه با رعايت ثبات اجتماعى، آزادى‌هاى بيشترى بوجود مى‌آيد».
سازمان مدافع حقوق بشر «گزارشگران بدون مرز» نيز می‌خواست از وجود چنين آزادى‌هائى اطمينان حاصل كند و به همين خاطر هم هيئتى از اين سازمان با مقامات چينى در اواخر ماه ژانويه ملاقات كرد. پس از آن گزارشگران بدون مرز رسما سياست تحريم بازيهاى المپيك را كنار نهاد. «وينسنت بروسلز» رئيس بخش آسياى گزارشگران بدون مرز در اين زمينه می‌گويد كه اين موقعيت مناسبى بود تا ما در مورد خبرنگاران زندانى با مقامات چينى به گفتگو بنشينيم، تا بازيهاى المپيك يك سال ديگر وقت هست، ما منتظر خواهيم ماند تا ببينيم دولت چين به وعده خود عمل خواهد كرد يا نه؟