آرش حنايی و عروسکهای سوخته‌اش
۱۳۸۴ آبان ۱۴, شنبه
مجموعه عکسهای آرش حنايی با عنوان «فوايد گياهخواری» ـ ملهم از عنوان کتابی از صادق هدايت ـ عروسکهای سوخته و تکه پاره‌ای را تصوير می‌کند که تداعی کننده‌ی جنگ و خشونت ناشی از آن است. بيننده ای که با خيال تلطيف احساس و نوازش روح گام در نمايشگاه می‌گذارد، با ديدن اين تصاوير بر جای خود ميخکوب می‌شود. عروسکهای سوخته و تکه پاره، پيکرهای واقعی انسانی و قربانيان جنگ را به ذهن متبادر می‌کنند.
هنرمند ۲۷ ساله‌ی ايرانی که دوره‌ی کودکی خود را در جريان جنگ هشت ساله‌ی ايران و عراق سپری کرده، در آثار خود به روشنی متأثر از اين رويداد ويرانگر و هولناک است. در واقع او به نسلی تعلق دارد که کودکی و نوجوانی خود را در جامعه ای پرتنش و خشونت بار گذرانده است. با آغاز حمله‌ی نظامی آمريکا به عراق، خاطرات وحشتزای جنگ در ذهن هنرمند جوان زنده می‌شود. ديدن تصاوير تکاندهنده‌ی خبری جنگ در عراق بر صفحه‌ی تلويزيون و صحنه‌های دلخراش از قربانيان سوخته و تکه پاره شده‌ی اين رويداد و بويژه کودکان بيگناه، انگيزه‌ی اصلی آرش حنايی برای آفرينش عروسکهای سوخته بوده است.
عکسهای آرش حنايی بی ملاحظه اما صادقانه است. برای او هنر تفننی مطرح نيست. ذهن آفرينشگر او در جهانی تخيلی پرواز نمی‌کند، بلکه درگير جهان واقعی است. پس واقعيت جهان ما را بايد عليرغم همه‌ی تلخی و سختی آن تصوير کرد. زيستجهان هنرمند، بستر احساس و انديشه‌ی او را می‌سازد. آرش حنايی محتوای آفرينش هنری خود را اسير فرم و زيبايی نمی‌کند، بلکه با بيانی صريح و بی پرده، احساس و انديشه‌ی بيننده را متلاطم می‌کند و به چالش می‌طلبد. پيام او فارغ از دغدغه‌های سياسی روز و يا کليشه‌های ايدئولوژيک روشن است: سرزنش و طرد عفريت جنگ، از جايگاهی اخلاقی و انسانی!
در رابطه با نمايشگاه شش ماهه‌ی آثار هنرمندان ايرانی در گالری «ذهن سرکش» در برلين، بايد به گالريست اين همايش هنری خانم «وستا ماوخ» (Mauch Vesta) نيز اشاره کرد که خود از مادری ايرانی است. تعلق خاطر او به ايران، انگيزه‌ی اصلی او در برگذاری نمايشگاهی با شرکت هنرمندان جوان و پيشرو ايرانی بوده است. وی که از استقبال رسانه‌های جمعی آلمانی از اين نمايشگاه راضی است، مجموعه آثار ارائه شده را فرصتی نيکو برای آشنايی افکار عمومی و علاقمندان به آثار هنری در برلين، با کارهای هنرمندان ايرانی ارزيابی می‌کند.
بهرام محيی، گزارشگر صدای آلمان در برلين