آب آشاميدنى آلوده بزرگترين مشكل جهان سوم
۱۳۸۵ آبان ۲۶, جمعه
”شاخص توسعه انسانى” عنوان گزارشى است كه هر سال يكبار از سوى برنامه توسعه سازمان ملل انتشار مى‌يابد. در اين گزارش، تازه‌ترين اطلاعات، از جمله در زمينه اميد به زندگى، بيسوادى، آموزش ابتدائى و درآمد سرانه كشورهاى جهان، در اختيار افكار عمومى قرار مى‌گيرد. اما دسترسى به آمار معتبر در همه كشورها ممكن نيست.
در گزارش امسال به اين نكته اشاره شده است كه كشورهاى آفريقائى به لحاظ سطح زندگى و رشد همچنان در آخر فهرست توسعه انسانى قرار دارند. سخت‌ترين شرايط زندگى را مردم نيجريه در غرب آفريقا تجربه مى‌كنند و مردم سوئد ۴۰ برابر ثروتمندتر از آن‌ها هستند. نكته ديگر اين كه متوسط عمر ساكنان نروژ دو برابر متوسط عمر مردم نيجريه است.
برنامه توسعه انسانى سازمان ملل، در گزارش خود به ارقام و اعداد ديگرى اشاره دارد كه نشان مى‌دهند وضعيت بهداشتى آب آشاميدنى جهان، نسبت به سال‌هاى پيش هيچ بهبودى نيافته است. مثلا در گزارش مى‌خوانيم: ”بيش از دو ميليارد و ۶۰۰ ميليون نفر در سراسر جهان از دسترسى به شبكه هاى بهداشتى و يك ميليارد و يك ميليون نفر از دسترسى به آب آشاميدنى سالم محروم هستند”.
نويسندگان گزارش به اين نكته اشاره مى‌كنند كه: ”عدم دسترسى به شبكه هاى بهداشتى آب، شكل محترمانه‌اى است براى بيان اين نكته كه مردم آب را براى نوشيدن، پخت و پز و شست و شو از رودخانه‌ها، درياچه ها و چاله هاى آبيارى يا تخليه آب بر مى‌دارند كه به فضولات انسانى و حيوانى آلوده است”.
در جائى ديگر از گزارش مى‌خوانيم: ”تقريبا نيمى از انسان‌ها در كشورهاى كم توسعه و در حال توسعه، با بيمارى‌هائى دست به گريبان هستند كه ناشى از آلودگى آب است. با تامين آب لوله كشى براى خانه‌ها، مرگ و مير كودكان را در اين كشورها مى‌توان به حدود يك سوم ميزان فعلى رساند. اين بحران، ضمنا رشد اقتصادى كشورهاى در حال توسعه را به شدت تهديد مى‌كند. به عنوان نمونه، كشورهاى واقع در جنوب صحراى آفريقا، سالانه ۵ درصد از رشد اقتصادى بالقوه خود را، به خاطر همين مشكلات بهداشتى از دست مى‌دهند. اين، از مجموع كمك هاى عمرانى يى كه كشورهاى صنعتى در اختيار منطقه مى‌گذارند بيشتر است.
برنامه توسعه سازمان ملل متحد، ناهماهنگى كمك هاى بين المللى را يكى از عوامل عدم پيشرفت برنامه‌هاى عمرانى جهان سوم مى داند. در گزارش سالانه اين نهاد آمده است: ” تا آنجا كه به آب و بهداشت آن مربوط مى‌شود، جهان از افزايش كنفرانس‌ها و كاهش عمل مفيد رنج مى‌برد. به اين دليل، كشورهاى پيشرفته مى‌بايست تحت رهبرى كشورهاى گروه هشت برنامه‌اى براى يك حركت بين‌المللى در زمينه حل مشكلات مربوط به آب و بهداشت آب تدوين كنند. اين طرح مى بايست تلاش‌ها را هماهنگ كند و تامين آب و لوله كشى و تصفيه آن را، براى مصارف خانگى، در صدر برنامه كمك‌هاى عمرانى جهان قرار دهد”.
در مجموع، به نظر تهيه كنندگان گزارش، تضاد ميان ثروتمندترين و فقيرترين كشورهاى
جهان در حال رشد است. در حالى كه كشورهاى شرق و جنوب شرقى آسيا از سال ۱۹۹۰ به اين سو پيشرفت زيادى كرده اند، كشورهاى جنوب صحراى آفريقا كاملا از توسعه بازمانده‌اند. كشورهاى اروپاى مركزى و شرقى و جمهورى هاى اتحاد جماهير شوروى سابق نيز، توانسته‌اند عقب ماندگى‌هاى نيمه نخست دهه نود خود را پشت سر بگذارند.