ادامه جنجال بر سر "دستورالعمل هسته‌ای" وزارت ارشاد
۱۳۹۴ مرداد ۹, جمعه
متن نامه "خیلی محرمانه" معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به رسانه‌ها در باره نحوه پرداختن به توافق هسته‌ای وین و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، مدتی است افشا و بحث در مورد آن علنی شده است.
در نامه وزارت ارشاد به رسانه‌ها آمده بود که این ابلاغیه پیرو مصوبه‌ی شورای عالی امنیت ملی صادر شده که در آن "سیاست‌های رسانه‌ای درباره دستاوردهای مذاکرات هسته‌ای" مشخص شده است.
شماری از نمایندگان مجلس چهارشنبه (۷ مرداد/ ۲۹ ژوئیه) در تذکری کتبی به وزیر ارشاد اعلام کردند که با پیگیری آنها مشخص شده شورای عالی امنیت ملی "هیچ مصوبه‌ای در مورد محدودیت رسانه‌ها و تمجید موضوع موافقت‌نامه" نداشته است.
این نمایندگان از وزارت ارشاد خواسته‌اند در صورتی که چنین مصوبه‌ای وجود دارد متن آن را منتشر کند. سخنگوی وزارت ارشاد روز جمعه به این تذکر و درخواست واکنش نشان داد.
بیشتر بخوانید:توافق وین؛ آنچه ایران به آن تن می‌دهد، آنچه به دست می‌آورد
دستور ارشاد برای تمجید از مذاکره‌کنندگان
حسین نوش‌آبادی به پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس گفت: «ابلاغیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مطبوعات و خبرگزاری‌ها در خصوص نحوه پرداخت به توافق هسته‌ای در راستای تصمیمات و مصوبات شورای عالی امنیت کشور بوده و وزارت ارشاد بر اساس وظیفه قانونی این کار را انجام داده است.»
سخنگوی وزارت ارشاد تاکید می‌کند که این وزارت‌خانه چیزی به دستورالعمل شورای عالی امنیت ملی اضافه نکرده و مطابق ماده ۵ قانون مطبوعات، مصوبه‌های این شورا برای رسانه‌ها لازم الاجراست.
او می‌افزاید این ابلاغیه ناقض حقوق رسانه‌ها نیست زیرا "وزارت ارشاد از رسانه‌ها نخواسته درباره مذاکرات و موضوع هسته‌ای حرفی نزنند، بلکه اعلام شده به جای رویکرد تخریبی، رویکرد توصیفی و تبیینی اتخاذ کنند و تحلیل‌ها نیز براساس این رویکرد باشد".
این سخنان خلاف واقعیت است. بر اساس ابلاغیه یاد شده نه تنها رسانه‌ها از پرداختن به مسائل مشخصی منع شده‌اند بلکه وظیفه دارند به "تمجید از مذاکره‌کنندگان ایران" بپردازند و در گزارش‌های خود بی‌نظیر بودن این مذاکرات "در تاریخ سیاسی دهه‌های اخیر" را نشان دهند.
بیشتر بخوانید: اختلاف اصول‌گرایان مجلس بر سر بررسی توافق وین
سرمشق دولت برای گزارش‌نویسی
در نامه وزارت ارشاد رسانه‌ها موظف شده‌اند از انتشار گزارش‌ها و تحلیل‌هایی که "القای تقابل میان دیدگاه‌های مقامات عالی‌رتبه نظام" یا "القای تقابل دستاوردهای مذاکرات با ارزش‌ها و آرمان‌های انقلابی و اسلامی و ملی" می‌کنند، خودداری کنند.
در این دستورالعمل از رسانه‌ها خواسته شده بر "مخالفت افراطیون آمریکایی و صهیونیست‌ها با دستاوردهای توافق" تاکید کنند و "تحلیل‌های کارشناسان و مقامات خارجی در مورد موقعیت ایران در مذاکرات و شکست صهیونیست‌ها" را برجسته سازند.
نوش‌آبادی نیز می‌گوید در این ابلاغیه از رسانه‌ها خواسته شده از "القای دوگانگی در جامعه و بین مردم" و از شیوع "تردید و یأس و ناامیدی در خصوص مذاکرات در جامعه" جلوگیری و پرهیز شود.
بسیاری از رسانه‌ها، به ویژه منتقدان و مخالفان توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ توجهی به ابلاغیه وزارت ارشاد ندارند. گرچه چنین دستورالعمل‌هایی در فضای رسانه‌ای ایران امری عادی تلقی می‌شود و بخشی از اقدام‌های محدودکننده‌ای است که با شدت و ضعف همواره ادامه داشته است.
بیشتر بخوانید: افزایش اختلاف و انتقاد از توافق هسته‌ای وین
«چنین مصوبه‌ای وجود ندارد»
سخنگوی وزارت ارشاد درباره درخواست نمایندگان برای انتشار متن مصوبه گفت: «اگر شورای عالی امنیت ملی تشخیص بدهد، مصوبه خود را منتشر می‌کند؛ وزارت ارشاد نسبت به انتشار آن وظیفه‌ای ندارد زیرا بر اساس قانون، بحث‌های شورای عالی امنیت ملی محرمانه است و ما نمی توانیم عینا این موارد را منتشر کنیم ولی اگر شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفت، می‌تواند مفاد مصوبه را منتشر کند.»
حمید رسایی، از اصول‌گرایان تندروی مجلس، می‌گوید وزارت ارشاد در نامه خود رسانه‌ها را با استناد به مصوبه شورا موظف کرده "از جمع‌بندی مذاکرات تعریف و تمجید" کنند، اما او با بررسی متن برجام موردی برای این کار پیدا نکرده است.
رسایی با اشاره به اظهارات چندی پیش رهبر جمهوری اسلامی که از ضرورت بررسی دقیق توافق وین سخن گفته بود، می‌گوید او این مسئله را پیگیری کرده و نه چنین مصوبه‌ای وجود دارد، نه به تائید علی خامنه‌ای رسیده است.
احمد توکلی، یکی دیگر از تذکردهندگان به وزیر ارشاد نیز "انتقاد منصفانه از توافق برجام" را حق شهروندان خوانده و درباره مصوبه ادعایی وزارت ارشاد به "تسنیم" گفته است: «بر اساس استعلامی که بنده از شورای امنیت ملی گرفته‌ام چنین چیزی صحت ندارد.»