گفتگو با گرداننده ي تظاهرات براي راهايي کامبخش دربرلين

بازداشت سيد پرويزکامبخش دانشجو و خبر نگار جوان افغانستان که از اکتوبر سال گذشته تا اکنون در زندان است، واکنش هاي زياد و وسيعي را در جامعه ي بين المللي و در خود افغانستان در قبال داشته است.

تنها روزنامه انديپنديت بيش از 100000 امضاء را براي رهايي وي جمع آوري نموده ولي تا اکنون بي نتيجه باقي مانده است. سکوت و بي تفاوتي در اين مورد از مسايل سوال برانگيزي در جمع رسانه ها و فعالان حقوق بشر بوده و مي باشد.

براي روشن شدن سرنوشت اين خبر نگار جوان، "جماعت حمايت از خلق هاي مورد تهديد" در آلمان که يکي ازمعتبر ترين سازمان هاي حقوق بشر در اين کشور است ، بروز هاي 23 و 24 جولاي تظاهراتي را در برلين براه انداخت. با مسوول و هماهنگ کننده ي بخش افغانستان اين جماعت آقاي تيلمان شمالزريد گفتگويي داريم .

دويچه وله :با ابراز امتنان از شما، تظاهرات روز هاي چهارشنبه 23 و پنج شنبه 24 جولاي راکه جماعت شما و شما در برلين براي رهايي سيد پرويز کامبخش راه اندازي نموده بوديد، با اين تظاهرات تا کدام حد اميدوار هستيد که سياستمداران غربي در رابطه به آزادي بيان وآزادي مطبوعات توجه جدي و بيشتري خواهند کرد؟

شمالزريد:در قراردادهاي بين المللي اي که با افغانستان امضاء گرديده است، بار بار تأکيد مي گردد که برقراري حاکميت قانون وداشتن يک رهبري خوب دولتي براي آينده افغانستان چقدر داراي اهميت اند.موضوع پرويز، در مجموع برادرش سيد يعقوب ابراهيمي که در حقيقت از هم مجزا نيستند، گواه برآنست که تا اکنون چقدر دستاوردهاي کمي در اين راستا حاصل شده اند، و پيشرفت هاي اندکي صورت گرفته اند، ووظيفه ما به عنوان اتحاديه حقوق بشري علامت گذاري و نشان دادن دادن دقيق اين مشکلات و تحت فشارقراردادن جامعه ي بين المللي است، تا اين که قبول مسووليت بکنند.درنهايت وظيفه ما همچنان فشار وارد آوردن بررژيم در هم ريخته ي افغانستان است ، که بلاخره مسووليت هايش را بشناسد.

دويچه وله :روز دوم تظاهرات شما زماني بود که اوباما رسماً در برلين سخنراني داشت ، آيا شما فکر ميکنيد که همين واکنش ها و تظاهرات شما بر سياست هاي اوباما در قبال مسأله افغانستان و مسأله آزادي بيان در افغانستان تأثير گذار خواهد بود ؟

شمالزريد : اوباما گفته است که در صورت پيروزي اش به رياست جمهوري در نظر دارد ، سربازان بيشتري به افغانستان بفرستد ؛ و در نهايت برخورد اينچنيني ِ وي بر حکومت بوش تآثيرگذاربوده ، واکنون جمهوريخواهان نيز در نظردارند، سربازان بيشتري به افغانستان بفرستند.

اما به باور ما تنها فرستادن سربازان بيشتر کافي نيست وحتي يک قدم جلو تر ميگذاريم و ميگوييم که نيرو هاي حافظ صلح در افغانستان در جنگ اند - جنگ در برابر طالبان ومخالفان ديگر.

اما باييست جبهه دوم جنگ را که جنگسالاران در شمال افغانستان اند ، ناديده نگيرند. اينها کساني اند که امريکاييان به ياري آنها طالبان را راندند وبا آنها ائتلاف تشکيل دادند.اکنون اينها قدرت بيش از حد بدست آورده اند.

آنها بايد به عنوان جبهه دوم شناخته شوند. مسلماً که با متحدين کسي مبارزه نميکند واما اکنون زمان آن فرا رسيده است که مرز ها نشاني شوند.موضوع پرويز و برادرش بارديگر نشان دهنده ي قدرت اين جنگ سالاران است .

دويچه وله :به باور شما حضور سيد يعقوب ابراهيمي به عنوان يک خبر نگار مطرح تا چه اندازه در زنداني شدن برادرش تآثير گزار است.

شمالز ريد:به باور من اين قضيه اکنون شکل ويژه ي را به خود گرفته است ، در جريان دادگاه ، اسلامگرايان و آنهاييکه خواستِ برقراري قانون و حکومت قانون را دارند، در برابر هم قرار گرفته اند ، به همين دليل هم در اين قضيه ايستايي مطلق را متوجه ميشويم.

در آغاز بيشتر ، بستن دهان يعقوب ابراهيمي هدف اصلي بود. زيرا وي مخصوصاً سال گذشته بسيار باتفصيل سوء استفاده از قدرت افراد جنگي وسرکردگان جنگي را در شمال افغانستان روشن نمود و نوشت.

ودر نهايت روابط جنگ سالاران ولايت تخار،ورييس امنيت ملي در مزار وهمچنان روابط با افراديکه در دانشگاه بلخ اند،سبب بازداشت پرويز گرديد.

يعني ما ميتوانيم بگوييم که: اين محکمه اي است که تا حدي با تغيير دهي وتقلب در پرونده ي وي پيش برده ميشود.

دويچه وله :شما حتماً آگاهيد که محاکمه نخستين پرويز در بلخ فقط چهار دقيقه طول کشيد و فيصله هم شد، نظر شما در اين رابطه چيست ؟

شمالزريد: چنين امري کاملاً ناممکن است ، در حقيقت دادگاه بلخ که يک دادگاه کاملاً عادي است ، حق آنرا نداشت که محکمه ي اسلامي را داير نمايد، زيرا ماده اي در قانون اساسي افغانستان وجود دارد که اجازه ي برگزاري چنين دادگاه را محدود ميسازد، و اين ماده بسيار قديمي هم است ، يعني از دهه 50قرن پيش؛ که ميگويد: "محاکمه اسلامي فقط در يک دادگاه اسلامي قابل تطبيق است".

اما اکنون ما ميبينيم که در بخشي از مسايل حقوقي تلاش ميشود، که بر اساس اصول اسلامي برخورد گردد؛

يعني با موجوديت قوانين اسلامي براي اثبات يک جرم شهادت دقيق و يا قبول جرم به وسيله مجرم يکي از شرايط است، در حاليکه در اين مسأله نه قبول جرم به وسيله پرويز وجود دارد و نه هم شاهد عيني که بتواند به صراحت و وضاحت کامل شهادت دهد.

اما با وجود نبود اين نکات محکمه ادعا نمود که حکم آنان مدار اعتبار است .

بناءً ميتوان ديد که تمام جريان نه تنها با برادرپرويز مرتبط است ، بلکه با مشکلات سياست داخلي افغانستان و قانون آنکشور هم ارتباط دارد .

در اين دادگاه"ملا" داراي اختيار بود، به باور ما در سال 2002 پس از جانشيني ملا شينواري بر اريکه قدرت در دستگاه قضايي تغييرات زيادي بوجود آمد، و اکنون پس از اين همه ، افراد بعدي حتي اگر طرفدار چنين دادگاهي هم نباشند، نميتوانند در برابر صد ها تن از ملا هايي که به وسيله ملاشينواري مقرر گرديده اند و هنوز هم در مقام هاي کليدي حضور دارند مبارزه کنند و بياستند. بنابرين مشکلي که در بلخ وجود داشت ، در کابل در سطح بالاتري عملي ميگردد.

در قدم دوم اين جريان کاملاً سياسيست ، و اين مسأله را در اين ميتوان ديد که تماميي موازين قانوني که طبيعي هم هستند ، در اين رابطه ، مورد توجه قرار نگرفته اند .

در 15 ام ماه مي هنگاميکه دادگاه استيناف در کابل برگزار گرديد ، روشن شد که هيچ وکيلي پرونده ي کامبخش را در اختيار نداشت. بناءً پرويز باييست خود از خودش دفاع مينمود . نکته بعدي هم مسأله شکنجه ي وي بود.

يعني وقتي در نهايت آقاي نورستاني وکالت کامبخش را به دوش گرفت ، و اين مسآله را مطرح نمود ، که اگر پرويز به اجبار و شکنجه تصديق ِ قبولي جرم را گرفته اند؛ دادگاه بلافاصله پايان يافت و آنهم به گونه ايکه گفته شد :" پرويز مقصر است ولي بايد مسأله شکنجه شدن وي تحقيق گردد".

در نهايت ميتوان گفت که در افغانستان با توجه به همين مسايل ، اکثراً در هيچ موردي محاکمه دقيق و روشني را نميتوان ديد.

دويچه وله : اما با وجود تظاهرات و واکنش هاي بين المللي سيد پرويز کامبخش هنوز هم در زندان است ، به نظر شما چرا اين واکنش ها تا حال هيچگونه تآثير گزار نبوده اند ؟

شمالز ريد: دو دليل وجود دارد ، يکي اينکه،جامعه بين المللي درقسمت ايجاد يک حکومت قانوني کوتاهي کرده است.اين بدان معنا است که رژيم بيش ازپيش به سوي فساد اداري مي رود. فساد تنها اين نيست که با پول ارتباط داشته باشد. بلکه بايد توجه کرد که "دولت"درکل چگونه اين مطلب را درک مي کند.ظاهراً درحکومت افراد بسيار کمي وجود دارند که دربرابر جنگسالاران بيايستند. يعني افرادي دردولت اند که درارتباط بيشتربا جنگسالاران اند و قوي ترهم شده اند.

نمي خواهم کرزي را مستقيماً مقصر بخوانم ، اما باآنهم وي درشيوه برخوردش با جنگسالاران دراشتباه بوده است. نتيجه آنست که دراين حکومت نمي توان حق وقانون را عملي کرد.

دويچه وله:آخرين سوال در ارتباط به تظاهرات دوروزه ايکه از جانب همکاران شما و شما در برلين برگزار شد؛ شما ميدانيد که حدود هفتاد هزار افغان در آلمان زندگي ميکنند، به نظر شما چرا شما آنان در اين تظاهرات بسيار کم بود، آيا شما تبليغات لازم را ننموده بوديد، و يا هم دلايل ديگري وجود داشت؟

شمالزريد: يکي اينکه اين گردهم آيي دربرلين بود، دربرلين افغانهاي زيادي زندگي نمي کنند.همچنان روز رسمي وکار بود. درعين زمان به باور من درجامعه ي افغانهاي تبعيدي ، مشاجرات ومناقشات چند دهه جنگ بسيار تاثيرگذاربوده است.

من با افغانهاي زيادي ازبخشها وطرز تفکرهاي مختلفي صحبت کرده ام.بسياري آنها مخالف اين برخورد اند.خب، اسلاميهاي افراطي دراينجا بسيار زياد نيستند، اما افغانهاي ديگر مي گويندکه پشتيبان پرويزهستيم. برخي مي گويند ما ناتوانيم . به همين دليل رسماً عمل نمي کنيم - حتا اگردل مان بخواهد. شماري ديگر مي گويند:آنهايي که دردهه ي 80سياست کرده اند واينجا براي پناهندگي مي آيند، ما نمي خواهيم آنها را ببينيم. عده ي ديگر مي گويند تظاهرات نتيجه اي ندارد.

اما بهرصورت ، به باور من کارهاي حقوق بشر براي افغانها با ارزش ومهم اند. ازجامعه مدني افغانها بايد پشتيباني صورت گيرد.

جامعه جهاني بيش ازحد به حکومت توجه نموده است وبسيارکم به مردم عادي ، به خواستها ومسائل موثر حقوقي دررابطه به آنها توجه نشده است.

مي خواهم به افغانهاي تبعيدي بگويم ؛ شما که افغانستان ديگري مي خواهيد، بايد شما هم جامعه مدني را معاونت بکنيد. جدالهاي حزبيي را که ازافغانستان با خود آورده ايد، کناربگذاريد. باهم يکجا شويد تاحقوق بشر ودموکراسي درافغانستان عملي گردند. شما بايد اين معاونت را به مردمي بنماييد که درافغانستان زندگي مي کنند وبه ويژه بايد به نسل جواني که دراين راه مبارزه مي کنند ، کمک بکنيد.

به باورمن ، مردم يک جامعه خود بايد آينده کشورشان را تعيين نمايند. مدافعان حقوق بشر فقط درهمين حدود مي توانند فعاليت بکنند.

دويچه وله : تشکرآقاي شمالزريد از شما.

شمالزريد: اما مي خواهم درنهايت يک جمله پاياني را علاوه بکنم وآن اينکه مي خواهم فشارهاي بين المللي تاحدي بلند بروند که دولت افغانستان راه ديگري جز رهايي پرويز نداشته باشد وبر عکس آنهايي که دراين جريان ناقض حقوق بشر بوده اند، کساني که شکنجه کرده اند وهمچنان قضاتي که نقش خود را فراموش کرده اند، بايد به دادگاه کشانده شوند.