چالش هایی در ادغام کودکان مهاجر در مکاتب

زبیله کلیمنت یک معلم در مکتب "یان" در شهر بن آلمان است. این مکتب ۲۸۰ شاگرد دختر و پسر دارد که از جمع آنها ۲۵ شاگرد کودکان پناهجویان هستند. این کودکان به تازگی به آلمان آمده اند و آموختن زبان آلمانی را باید از صفر شروع کنند.

هرچند این مکتب از سوی افراد رضاکار پشتیبانی و کمک دریافت می کند، اما با آن هم از مسئولیت معلمان چیزی کاسته نشده است. شمار معلمان مسلکی و تحصیلکرده همانی است که در گذشته بوده؛ آنها می توانند فقط مسائل روزمره را مدیریت کنند، چرا که تجربیات زیادی از گذشته دارند و به عنوان یک تیم خیلی خوب همکاری می کنند. حتا کودکانی با پیشینه مهاجرت نیز در این کار دخیل اند. در مکتب "یان" بسیاری از شاگردان پیشینه مهاجرت دارند. والدین آنها به عنوان مثال از کشورهای عراق، مراکش، اردن، کشورهای مختلف افریقای مرکزی، مغرب، ترکیه و سوریه به آلمان مهاجرت کرده اند.

زبیله کلیمنت توضیح می دهد: «ما اطفال زیادی داریم که فامیل های عرب یا کرد می آیند که این مهمترین نکته برای تازه واردهاست. به همین دلیل کودکان تازه وارد خود را نسبت به مکتبی که اکثریت کودکان به زبان آلمانی سخن می گویند، کمتر بیگانه احساس می کنند».

صنف های خوشآمد

بر اساس آخرین آمار، در کل حدود ۱۱ میلیون شاگرد مکتب در آلمان درس می خوانند. از سال ۲۰۰۱ تاکنون شمار کودکانی که به سن مکتب بودند، به طور قابل توجهی کاهش یافته است. اما با ورود ۳۲۵ هزار کودک خانواده های پناهجو از سال ۲۰۱۵، این رقم اندکی حدود ۰.۳ درصد افزایش یافته است. حالا کودکان پناهجو نیازمندی های خاص خود را در مکاتب دارند که این مسئله سیستم آموزشی آلمان را با چالش های جدیدی روبرو کرده است.

بسیاری از شاگردان به طور روزافزون در صنف های به اصطلاح "صنف های خوشآمد" و همچنان صنف های پرورشی برای اطفال و نوجوانان شرکت می کنند. در "صنف های خوشآمد" اول از همه، شاگردان باید زبان آلمانی بیاموزند تا بتوانند درس های عادی مکتب را پیگیری کنند. در پهلوی صنف آلمانی، کورس های ورزش، موسیقی و هنر نیز در برنامه گنجانیده شده است. با این حال، اینجا کودکان خردسال غالبا با پناهجویان کلان سال (نوجوان) یک جا حضور دارند؛ تفاوت سنی و تجربیات پیش از مکتب بین افراد بسیار زیاد است.

اودو بکمن، رئیس فدرال "انجمن آموزش و پرورش" (VBE) می گوید: «از وقتی که موج مهاجرت کنترول شده و شمار پناهجویان به طور قابل توجهی کاهش یافته، حالا ما در آرامش می توانیم تصمیم بگیریم که طفل های تازه وارد چه نوع صنفی هایی را نیاز دارند و دقیقا چه کاری می توانیم انجام بدهیم».

کاهش در شمار پناهجویان وضعیت را دوباره در آلمان آرام کرده است؛ با آن هم برای بکمن این گونه نیست. او می گوید: «وضعیت در مکاتب اما طوری نیست که باید باشد. شمار پرسونل مکاتب مانند گذشته نیست». چندین سال هیچ استخدام معلمان نو در مکاتب نبوده که بتوانند جایگزین معلمان متقاعد و بازنشسته شوند.

کورس های تقویتی برای معلمان

یافتن معلمان جدید یکی از چالش های جدی است اما آموزش مناسب برای معلمان کنونی مکاتب مسئله  دیگری است. مارلیس تیپه، رئیس اتحادیه آموزش تجاری و علوم می گوید که معلمانی که با کودکان پناهجو کار می کنند باید بهتر آماده شوند.

او می گوید: «آنها باید کمی درباره کشورهایی که این کودکان از آنجا می آیند و همچنان درباره علوم روانی آگاهی داشته باشند. آنها همچنان باید خود را با موضوعات چندفرهنگی عیار بسازند». اما تیپه می گوید که "دوره های آموزشی اندکی برای معلمان وجود دارد».

خانم زبیله کلیمنت می گوید که در مکتب "یان" شهر بن، معلمان می خواهند تا بیش از همه کودکان پناهجو را حمایت کنند. این کودکان قسما تجربیات بدی را از سر گذرانده اند. خانم کلیمنت می گوید: «ما اول از همه با آنها مانند دیگر اطفال رفتار می کنیم. طبیعتا آنها به وقت بیشتر و توجه بیشتر نیاز دارند. با این همه ما کوشش می کنیم تا به آنها برنامه روزمره و معمولی مکتب را در یک کشور آرام و آزاد، پیشکش کنیم».

Marco Wolter - AH