پیشگامان در انتخابات ریاست جمهوری ایران
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۸, پنجشنبه
در ماه اپریل ۱۶۳۶ تن خودشان را برای انتخابات ریاست جمهوری به عنوان نامزد ثبت نام کردند. در نهایت فقط چهار تن از آنان باقی ماندند. حسن روحانی رئیس جمهور فعلی و مصطفی هاشمی طبا از جناح اصلاح طلبان و ابراهیم رئیسی و مصطفی آقا میرسلیم از محافظه کاران نامزدانی هستند که به رقابت نهایی می پردازند.
شانس واقعی برای روحانی و رئیسی بیشتر می باشد. این میسدو نامزد شباهت فیزیکی خاصی دارند. هر دو عینک می پوشند و محاسن مشابه دارند. البته آنها هنوز هم در رنگ عمامه شان تمایز قائل می شوند. اما در جهت گیری سیاسی شان تفاوت زیاد دارند. وقتی ۵۶ میلیون نفر واجد شرایط روز جمعه به پای صندوق های رای می روند، باید میان روحانی که طرفدار سیاست خارجی باز است و رئیسی که یک سیاستمدار مرتجع و طرفدار تقابل جویی است، یکی را انتخاب کنند.
نامزدان انتخابات کی ها اند؟
حسن روحانی: رئیس جمهور میانه رو که می خواهد دوران ایجاد روابط حسنه با غرب را ادامه دهد. این دوره در ماه جولای ۲۰۱۵ زمانی آغاز شد که وی موافقنامه اتومی بین المللی را امضا کرد. روحانی ۶۸ ساله در نظرسنجی پیشتاز است. مبارزات انتخاباتی می تواند برایش سخت تر از چیزی باشد که در ابتدا فکر می کرد. وی زمان بیشتری برای ایجاد دوره باز خواسته است. در مبارزات انتخاباتی وی بر دو موضوع حقوق شهروندی و آزادی های فرهنگی تمرکز کرد. وی به این دلیل از سوی بسیاری از مدافعان حقوق بشر و فعالان فرهنگی و جامعه مدنی حمایت می شود.
وضعیت اقتصادی ایران در آخرین بررسی ها شکننده عنوان شده است. در دوران احمدی نژاد ارزش پولی این کشور به خاطر تحریم های بین المللی به شدت زیر فشار بود و به زمین خورده بود. روحانی موفق به تثبیت ارزش پول شده و تولید نفت را به وضاحت افزایش داد؛ اما بیکاری و بی سرنوشتی پابرجا باقی ماند، مخصوصا میان قشر جوان؛ دلیلش هم اینکه شرکت های خارجی با وجود سست شدن تحریم ها بازهم در سرمایه گذاری در ایران خویشتندارانه برخورد می کنند.
ابراهیم رئیسی: به چالش کشنده روحانی می خواهد روی شکست رقیبش سرمایه گذاری کند. وی رئیس جمهور فعلی را به سوءمدیریت متهم کرده و خواستار عدالت اجتماعی بیشتر می باشد. وی به تقدم سیاستگذاری با متحدان و کاهش بیکاری و فقر به عنوان اولویت های کاری رئیس جمهور تاکید می کند. سیاست خارجی وی را یک مواجهه سیاسی تشکیل می دهد. شعار وی این است: «در برابر دشمن هیچ ضعفی نشان نمی دهیم».
رئیسی توافقنامه اتومی را زیر سوال نمی برد. اما وی مخالف بازتر شدن فضای اجتماعی به خاطر سرمایه گذاری ها از خارج می باشد. برعکس رئیسی بر سیاست اقتصادی غیروابسته به غرب تاکید می کند. پشت درهای بسته از رئیسی به عنوان جانشین علی خامنه ای رهبر مذهبی ایران یاد شده است. او اکنون علاقمند رئیس جمهور شدن است. رئیسی در وزارت عدلیه ایران کار کرده و گذشته تاریکی دارد. وی متهم است که در دهه ۱۹۸۰ حکم اعدام هزاران زندانی سیاسی را صادر کرده است.
در رسانه های اجتماعی از وی به عنوان "آیت الله اعدام" یاد می شود. دو ماه پیش وی از سوی رهبر مذهبی ایران رئیس ثروتمندتری بنیاد مذهبی این کشور تعیین شد و در مناظره های تلویزیونی متهم گردید که بنیادش با داشتن سرمایه های میلیاردی هیچ مالیاتی نمی پردازد.
مصطفی میرسلیم: او نیز از جمله محافظه کاران شمرده می شود و وزیر سابق وزارت فرهنگ ایران است. وی ۲۰ سال است که خودش را از خط مقدم سیاست ایران دور نگه داشته و اخیرا فقط عضو عادی در شورای مجمع تشخیص مصلحت نظام بود که نهادی میانجیگر بین حکومت و پارلمان می باشد. برای وی در این انتخابات شانس زیادی وجود ندارد.
مصطفی هاشمی طبا: او در این انتخابات شانس زیادی ندارد. این نامزد ۷۶ ساله اصلاح طلب میان سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ معاون محمد خاتمی رئیس جمهور ایران بود و سال ها رئیس کمیته ملی المپیک این کشور بود. تازه ترین نظرسنجی شانس وی در انتخابات را فقط پنج درصد نشان داده است.
رئیس جمهور در ایران اصلا چقدر قدرت دارد؟
در سیستم سیاسی ایران رئیس جمهور دومین مرد قدرتمند کشور است. بعد از انقلاب اسلامی ایران در سال های ۱۹۷۸ و ۱۹۷۹حرف آخر را در هر موردی رهبر مذهبی این کشور می زند. وی مسیر سیاست داخلی و خارجی این کشور را تعیین می کند و فرمانده کُل قوای مسلح این کشور می باشد.
رئیس جمهور ایران رئیس اجرائیه محسوب می شود و نقش پیاده کننده ساختار قدرت در کشور را دارد؛ اما وی نیز در تمام تصمیماتش نیازمند حسن نیست رهبر مذهبی می باشد. رئیس جمهور پاسخگوی سیاست اقتصادی ایران است. وی وزیرانش را خودش تعیین می کند؛ اما شورای نگهبان باید صلاحیت شان را تایید کرده و پارلمان به آنها رای اعتماد بدهد.
رئیس جمهور ایران برای دوره کاری چهار ساله تعیین می شود. وی فقط اجازه دارد دو دوره ریاست جمهوری کند و اجازه ندارد دور سوم خودش را نامزد نماید. برای رئیس جمهور شدن، یک نامزد نیازمند به دست آوردن اکثریت آرا می باشد. اگر هیچ کدام از نامزدان نتوانند در دور اول نصاب لازم را به دست آورند، دور دوم و نهایی انتخابات در ۲۹ ماه می امسال برگزار خواهد شد.
نویسنده: توماس لچن/ ر. ش.