انتظارات از چهارمین دوره ریاست جمهوری پوتین چیست؟
۱۳۹۷ اردیبهشت ۱۷, دوشنبه
مراسم روز دوشنبه نیز همانند سه مراسم قبلی بود که در دو دهه اخیر برگزار شده بودند. دروازه تالار تزئین شده با طلا در کرملین باز شده و پوتین از روی فرش داخل گردید و مراسم تحلیف و سوگند وفاداری را به عنوان رئیس جمهور این کشور به جا کرد. این چهارمین مراسمی است که برای آغاز کار پوتین ۶۵ ساله به عنوان رئیس جمهور از سال ۲۰۰۰ به این سو برگزار می شود. به نظر می رسد که وی به اوج قدرتش رسیده است. در ۱۸ ماه مارچ بار دیگر با گرفتن ۷۷ درصد آرا توانست برنده انتخابات شود.
گرنوت ارلر، نماینده سابق دولت آلمان در امور روابط با روسیه گفت: «این نه تنها تأیید ولادیمیر پوتین به عنوان یک مقام و رئیس جمهور روسیه است، بلکه خودش نیز این را به عنوان حمایت از سیاست هایش درک می کند.» به اعتقاد این سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات آلمان، به وضوح مشخص می شود که ویژگی سیاست پوتین در آینده "تداوم" است.
سیاست اقتدارگرایانه بیشتر در داخل
در سال های اخیر مشاهده شد که حاکمیت اقتدارگرایانه پوتین چه تاثیراتی بر سیاست های دموکراتیک دارد: محدودیت های روز افزون بر آزادی اجتماعات، تهدید جامعه مدنی، کنترول بیشتر در بخش های خدمات مخابراتی، اینترنت و شبکه های اجتماعی که می توان از مسدود کردن شبکه پیام رسان تلگرام مثال زد.
مارتین شولتسه وسل، پروفیسور تاریخ شرق اروپا در دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان در مونشن گفت: «من ترس دارم که تخریب زمینه های دموکراتیک ادامه یابد». وی اضافه کرد که علاوه بر این مبارزه با فساد نیز موفق نخواهد بود.
مانفرد هیلدر مایر یک همکار بازنشسته دانشگاه گوتینگن نیز گفت: «سیستم به صورت روزافزون اقتدراگرا خواهد شد، بدون رسیدن به آستانه ای برای آغاز یک دیکتاتوری». وی افزود: «برای پوتین این ضروری نیست. او می خواهد به جهان یک صفحه دودزده از دموکراسی نشان دهد».
خطر اندک از سوی مخالفان
همه این کارشناسان به این باورند که خیزش علیه پوتین، مثل آنچه در جمهوری های شوروی سابق مانند گرجستان، اوکرایین و اخیرا در ارمنستان اتفاق می افتد، به نظر نمی رسد که در روسیه امروزی رخ دهد. ارلر گفت: «مخالفان در انتخابات نشان دادند که با یک نامزد وارد کارزار شدند».
انتخابات ریاست جمهوری دو نامزد از جناح مخالف داشت، گریگوری یوالینسکی و کسینا سوبچاک، کسانی که به عنوان نامزدان اپوزیسیون لیبرال وارد کارزار شده بودند. الکسی ناوالنی رهبر اپوزسیون که نامزدی اش در انتخابات ممنوع شده بود، فراخوان تحریم انتخابات را داده بود.
هیلدر مایر گفت به هر حال پیش بینی ها دشوار است، زیرا مردم می توانند به سرعت از طریق اینترنت بسیج شوند. اینکه آیا اعتراضاتی در روسیه به میان خواهد آمد، به رشد اقتصادی این کشور نیز بستگی دارد.
عدم پیشرفت اقتصادی
تا حالا پوتین در باثبات نگهداشتن اقتصاد روسیه پس از رکود سال ۲۰۱۴ موفق بوده، رکودی که عمدتا به دلیل کاهش قیمت نفت و بعضا بخشی از تحریم های غرب پس ازالحاق کریمیا بوده است. با این حال این ثبات نیز به خاطر تحریم های بسیار سختگیرانه ایالات متحده امریکا در معرض تهدید قرار گرفته است.
به گفته استیقن مایستر از مرکز تحقیقی شورای روابط خارجی آلمان "د. گ. آ. پ" در سال های پیش رو وضع اقتصادی در روسیه دشوارتر خواهد شد. وی گفت: «بودجه کمتری برای حقوق بازنشستگی، برای رفاه اجتماعی و حتی برای اردوی این کشور وجود خواهد داشت». او اضافه کرد که سیاست های داخلی پوتین در دوره حکومتش، تاثیر بسزایی در این زمینه خواهد داشت.
پوتین به تاریخ اول مارچ در سخنرانی اش عنوانی ملت به مردم کشورش قول داد که روسیه یک پیشرفت تکنولوژیک خواهد داشت. اما کارشناسان در این مورد شکاک هستند. هیلدرمایر گفت: «پوتین این کار را انجام نخواهد داد؛ چون نقطه ضعف او اقتصاد و رقابت اقتصادی در سطح بین المللی می باشد».
روسیه همچنان وابسته به صادرات کالا در مقیاس وسیع می باشد. علاوه بر این، این کشور از دیدگاه تاریخی "تقریبا همیشه با همکاری با غرب و مخصوصا اروپا توانسته شکاف تکنولوژیکی اش را رفع کند" چیزی که فعلا در نظر نیست. شکاف در روابط روسیه و غرب که پس از "سیاست خارجی تهاجمی" روسیه آغاز شده، احتمالا ادامه خواهد یافت.
آخرین دور حکومت؟
یکی از جذاب ترین مسائل مربوط به چهارمین دور ریاست جمهوری پوتین این است که آیا این آخرین بارش خواهد بود؟ قانون اساسی روسیه تصریح می کند که یک رئیس جمهور ممکن است برای دو دوره متوالی در دفترش خدمت کند. پیش از این پوتین یک بار از این دستورالعمل قانونی پیروی کرد و در میانه سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۲ نخست وزیر روسیه شد. او بعدا فقط با تعویض مقام با دیمیتری مدودف، رئیس جمهور آن زمان، دوباره به کاخ کرملین بازگشت.
حال پوتین با تصمیمی دیگر مواجه خواهد شد: رفتن یا تغییر قانون اساسی. هیلدرمایر پیش بینی کرد که تاریخ تکرار می شود. او گفت: «حدس من این است که در رهبری تغییر می آید». وی اضافه کرد که پس از گذشت شش سال از ریاست جمهوری پوتین، "یکی از وفادارترین اعضای نخبگان سیاسی حاکم" در سال ۲۰۲۴ رئیس جمهور خواهد شد.
پوتین پس از برگزاری انتخابات در ماه مارچ گفته که اصلاحات قانون اساسی "فعلا" در دستور کارش قرار ندارد. در یک بیانیه قبلی اش اشاره کرده بود که نمی خواست "رئیس جمهور همیشگی" باشد. با این حال، او احتمالا تحت فشار قوی قرار می گیرد تا در قدرت باقی بماند.
رومان گونچارنکو/ر.ش