پایگاه انجیرلیک ترکیه و دلایل تنش میان برلین و انقره

پایگاه نظامی انجیرلیک در ترکیه با توجه به تاریخ ایجاد آن از اهمیت ویژه یی برخوردار است. این پایگاه زمانی به عنوان دژ دفاعی در برابر توسعه طلبی های اتحاد شوروی پیشین محسوب می گردید.

پایگاه هوایی انجیرلیک در ترکیه تاریخ پرفراز و نشیبی دارد و درست همین پایگاه اکنون میان آلمان و ترکیه مسئاله ساز شده است. با حضور حدود ۲۵۰ سرباز آلمانی در پایگاه هوایی انجیرلیک، این پایگاه یکی از مهمترین پُست های استراتیژیک خارجی آلمان در عملیات های مبارزه علیه گروه تروریستی "دولت اسلامی" داعش در چوکات نیروهای ناتو به شمار می رود. این درحالیست که در این اواخر تنش ها میان برلین و انقره روز تا روز افزایش یافته اند.

دویچه وله درست با ارائه ارقام و آمار به این مهم پرداخته است.

چرا انجیرلیک مهم است؟

پایگاه انجیرلیک در سال ۱۹۵۵ درست حین بحران جنگ سرد به کمک امریکایی ها به عنوان مهمترین پایگاه ناتو در جنوب شرق این پیمان ایجاد گردید. این پایگاه نزدیک به شصت سال به عنوان یکی از پایگاه های مهم دفاعی در برابر توسعه طلبی احتمالی اتحاد جماهیر شوروی پیشین به شمار می رفت. افزون بر این همچنان در ادامه بحران های مختلف شرق نزدیک نیز بر اهمیت این پایگاه افزایش یافت.

سال ۲۰۱۴ پس از پیوستن ترکیه به ائتلاف ضد ترور بین المللی، این کشور پیشنهاد نمود که از پایگاه انجیرلیک در مأموریت های ضد ترور علیه گروه ترویستی "دولت اسلامی" یا داعش که در آن زمان مناطق وسیعی را در عراق و سوریه تسلط نموده بودند، استفاده گردد. پایگاه هوایی انجیرلیک نیز به دلیل نزدیکی استراتیژیک به مناطق تحت کنترول داعش، یکی از پایگاه های مناسب در مبارزه با این گروه به شمار می رود.

ماه جنوری براساس توافقی میان ترکیه و آلمان، این کشور در مبارزه علیه گروه تروریستی داعش مجوز استقرار چندین هواپیمای اکتشافی از شهر هامبورگ به انجیرلیک را از جانب ترکیه دریافت نمود. گفتنیست که این هواپیماها در جنگ مستقیم با گروه تروریستی مذکور سهیم نمی باشند.

کدام سیستم تسلیحاتی در انجیرلیک مستقر اند؟

مجموعاً  ۳۹ واحد تشکیلاتی نیروهای هوایی ایالات متحده بخش اعظم واحد های نظامی ناتو را در این پایگاه تشکیل می دهند. در کنار هواپیماهای نوع « اـ ۱۰» که از نیروهای پیاده نظام حمایت می کند، هواپیماهای امریکای «اف ـ ۱۵» و « اف ـ ۱۶» که در بخش های مختلفی می توان از آنان استفاده نمود، نیز در پایگاه انجیرلیک وجود دارند. افزون بر اینها هواپیما های اکتشافی آواکس و نیز موشک های زمینی و هوایی نیز از جمله تسلیحات مهم دیگر این پایگاه به شمار می روند. 

بیشتر: وزیر دفاع آلمان با سربازان کشورش در ترکیه دیدار می کند

حتی گمانه زنی ها بر این است که در این پایگاه احتمالاً کلاهک های اتومی نیز موجود می باشند. با وجود آنکه امریکایی ها و ترکیه هیچگاهی تأیید نکرده اند، اما براساس منابع سازمان دانشمندان امریکایی «اف ا اس» از زمان جنگ سرد تا حال حدود ۵۰  بمب اتومی «بی ـ ۶۱» در این پایگاه ذخیره شده اند.

کدام کشورها از انجیرلیک عملیات انجام می دهند؟

بر علاوه ترکیه، ایالات متحده با حدود  ۱۵۰۰ عضو نیروهای نظامی بیشترین رقم نیروهای نظامی را در این پایگاه تشکیل می دهد. متعاقب ایالات متحده بیشترین تعداد نیروهای نظامی از بریتانیا در این پایگاه حضور دارند. از آلمان ۲۶۰ سرباز به منظور حمایت های هوایی در این پایگاه حضور دارند.

اضافه بر این کشورها، همچنان سربازان هالند، اسپانیا، دنمارک، چک، و کشورهای غیر عضو ناتو به شمول عربستان سعودی و قطر نیز در این پایگاه حضور دارند.

دلیل تنش میان آلمان و ترکیه در انجیرلیک چیست؟

هر دو کشور عضو ناتو، آلمان و ترکیه نه تنها پس ازعضویت در پیمان ناتو در ۵۰ سال اخیر، بلکه از چندین دهه از جمله شرکای مهم اقتصادی محسوب می گردید و از مناسبات نزدیک اجتماعی برخوردار می باشند. با وجود آن، تنش ها بر سر انجیرلیک یکی از بزرگترین معضلات سیاسی میان هر دو کشور را می سازد که در ماه های اخیر روز تا روز به وخامت بیشتر گراییده است.

سال ۲۰۱۶، پس از آنکه پارلمان فدرال آلمان ضمن صدور یک قطعنامه کشتار خونین ارمنی ها در زمان امپراطوری عثمانی در سالهای ۱۹۱۵ و ۱۹۱۶ را به عنوان قتل عام به رسمیت شناخت، ترکیه از صدور مجوز دیدار اعضای پارلمان فدرال آلمان از پایگاه انجیرلیک امتناع ورزید. اما بعداً انقره این تصمیم را لغو نمود و به اعضای مذکور مجوز دیدار از پایگاه انجیرلیک را صادر کرد.

اما پس از ارائه پناهندگی به سربازان ترکیه در آلمان، در ماه می سال روان میلادی ترکیه بار دیگر به اعضای پارلمان فدرال آلمان اجازه بازدید از پایگاه انجیرلیک را نداد؛ زیرا به باور ترکیه، گویا این سربازان در کودتای نافرجام ماه جولای ۲۰۱۶ سهیم بوده اند.

با آنهم، در واکنش به این اقدام ترکیه، انگلا مرکل صدراعظم آلمان اعلام نمود که حکومت این کشور در همکاری با حکومت ترکیه برای یافتن راه حلی تلاش می کند؛ اما در ادامه اضافه کرد که حکومت فدرال آلمان در جستجوی بدیل دیگری برای استقرار نیروهای این کشور در جنگ علیه داعش می باشد. از جمله کشورهایی که به عنوان بدیل مطرح می باشند، یکی هم اردن است.

آلمان برای انتقال واحدهای نظامی خود چه امکاناتی را در اختیار دارد؟

 واحد های نظامی آلمان که در حال حاضر در انجیرلیک حضور دارند، بخشی از مأموریت اکتشافی و اکمال سوخت به هواپیماها در هوا را به عهده دارند. افزون بر این نیروهای آلمان در انجیرلیک به طور گسترده ای با کشورهای عضو ناتو همکاری داشته و در تهیه و تدارک تجهیزات به این نیروها سهیم می باشد.

با آنهم، اکنون روشن نیست که در صورت انتقال این نیروها، این مسئاله چه پیامدهایی بر مناسبات این دو کشور عضو ناتو در آینده خواهد داشت، به ویژه در ارتباط به همکاری های دو کشور و در مأموریت مبارزه علیه تروریسم "دولت اسلامی" یا داعش. 

بیشتر: پایگاه انجیرلیک ترکیه و دلایل تنش میان برلین و انقره

گفتنیست که در کنار اردن، همچنان قبرس و کویت نیز به عنوان کشورهای بدیل برای پایگاه نظامیان آلمان مطرح می باشند. با آنکه اردن و کویت اعضای ناتو نمی باشند، اما به عنوان متحدین کشورهای غربی، در جنگ علیه داعش سهیم اند و همین مورد همچنان این دو کشور را نیز واجد شرایط به عنوان پایگاه احتمالی نیروهای اردوی فدرال آلمان می سازد.

نویسنده: اوزدیمیر کاگری/ن.ف