آیا خطر قلیان کمتر از خطر سگرت است؟

این یک خبر خوب است که سگرت کشیدن در بین جوانان کاهش یافته است. کلاوس هوریلمن که در مکتب حکومت داری هیرتی در برلین در امور جوانان تحقیق کرده، می گوید: "جوانان می خواهند صحت جسمی و روانی شان را تا حد ممکن حفظ کنند و (در عین زمان) می خواهند در معرض باشند.» او معتقد است جوانانی که می خواهند در شبکه های اجتماعی مانند انستاگرام و فیس بوک حضور گسترده داشته باشند و جلب توجه کنند، احتمالا کمتر به سراغ سگرت می روند. او می گوید: "رسانه های اجتماعی جوانان را به این کشانده است که می خواهند همواره در معرض دید و توجه دیگران باشند. و دیگر نمی شود که از طریق سگرت کشیدن به خوبی جلب توجه کرد.»

جوانان از آغاز دهه اول قرن کنونی میلادی به این سو سگرت می کشند. در سال ۲۰۰۱ میلادی ۲۸ درصد از جوانان میان ۱۲ تا ۱۷ ساله سگرت می کشیدند، اما این میزان در سال ۲۰۱۶ به ۷.۴ درصد سقوط کرد که یک نزول تاریخی را نشان می دهد. میزان جوانانی که لب به سگرت نزده اند هیچ زمانی مانند حالا بلند نبوده است. در نزد افراد بین ۱۸ تا ۲۵ ساله نیز این رقم در زمان مشابه به طور قابل توجهی کاهش یافته و از ۴۵ درصد به حدود ۲۶ درصد رسیده است. در میان بزرگسالان این رقم البته هنوز در حدود یک سوم است.کاترین شالر، بیولوژیست در مرکز تحقیقات سرطان در شهر هایدلبرگ آلمان می گوید: "به سادگی می توان متوجه عامل اعتیاد شد". 

به خصوص افزایش قیمت سیگرت، ضرورت داشتن کارت هویت در دستگاه های اتوماتیک خرید سگرت برای تعیین سن، ممنوعیت سگرت کشیدن در مکان های عامه و همچنین نشر تصاویر تکان دهنده در قوطی های سگرت منجر به کاهش استفاده از سگرت در تمام رده های سنی شده است. یک تحقیق انستیتوت ملی مبارزه با سرطان در ایالات متحده امریکا نشان داده است که نشر عکس های تکان دهنده در قوطی های سگرت تاثیر دوجانبه دارد؛ این تبلیغات از یک جانب کسانی را که هنوز به سگرت عادت ندارند از آن باز می دارند و از جانب دیگر، کسانی که سگرت می کشند با دیدن این تصاویر به خود می گویند «حالا کار از کار گذشته» و بیشتر سگرت مصرف می کنند.

در حالی که سگرت کشیدن به شدت کاهش یافته است، استفاده از قلیان یا چلم در میان نوجوانان افزایش یافته است. هورلمن، پژوهشگر مسایل اجتماعی می گوید: "از آنجایی که قلیان یک چیز نو است، تبدیل به یک مُد جدید (در میان نوجوانان) شده است." او می افزاید: "هنوز در نزد جوانان این نظر وجود دارد که قلیان کشیدن برای صحت مانند تنباکو مضر نیست".

موسسه سنجش خطر در آلمان فدرال گفته است که چلم یا قلیانی که در آن تنباکو مصرف شود، مانند سگرت برای صحت خطرناک است. استفاده تنباکو در چلم می تواند شش ها را از کار اندازد و خطر ابتدا به سرطان را افزایش بدهد. این را هم نباید فراموش کرد که یک چلم ۱۰ تا ۲۰ برابر سگرت نیکوتین دارد.

شیلر از مرکز تحقیقات سرطان آلمان در هایدلبرگ نیز در مورد گرایش جوانان به دود نظر مشابه دارد. او می گوید: "قلیان در سال های اخیر میان نوجوانان و جوانان جذابتر شده است."

Stephanie Höppner/pa/af