ششم جدی؛ سی و هفتمین سالروز هجوم قشون شوروی به افغانستان

افغان‌هایی که پس از ششم جدی به زندان رفتند، شکنجه شدند و آزار و اذیت گردیدند، خاطرات تلخی از آن روزگار دارند. کریم الله یکی از کسانی است که پس از ششم جدی در زندان پلچرخی زندانی شد. او از شکنجه‌ها و آزار و اذیت‌های روزهای زندان می‌گوید: «شدیدترین بربریت، ناانسانیت، بی‌رحمی و قساوت را در آن روزها تجربه کردم. سخت‌ترین روزها آن نبود که مرا شکنجه می‌دادند، سخت‌ترین روزها، روزهایی بود که من ناله و فریاد و ناله شکنجه شوندگان را می‌شنیدم و از خدا می‌خواستم که زودتر بمیرم.»

این شاهد عینی آن شکنجه‌ها می‌گوید بهترین استادان دانشگاه در زندان‌پلچرخی زندانی شده بودند و بدون هیچ گناهی، بیرحمانه شکنجه می‌شدند. او می‌گوید شاهد شنکنجه و جان دادن کودکی بوده که از بدخشان به کابل آورده شده بود و حتا خود کودک نمی‌دانست گناهش چیست.

به گفته کریم الله، شکنجه گران خود نمی‌دانستند که چرا چنین جنایت‌هایی را مرتکب می‌شوند: «بی‌حرمتی هیچ حد و اندازه‌ای نداشت. انسان‌های دیوانه و سادیستی بودند که فقط به فرمان ولی نعمت‌های شان دست به جنایت می‌زدند. آن‌ها حتا خود نمی‌دانستند که چرا چنین جنایت‌هایی را انجام می‌دهند.»

آتشی که هنوز شعله‌ور است

هرچند افغان‌ها در صبحگاه روز ششم جدی ۱۳۵۸ شاهد حضور نیروی مسلح شوروی سابق در کابل بودند؛ اما گفته می‌شود که نظامیان شوروی هفته‌ها پیش از این تاریخ وارد کابل شدند و مسئولیت تامین امنیت حفیظ الله امین در قصر دارالامان نیز به عهده سربازان ویژه شوروی بود.

آگاهان می‌گویند اسنادی وجود دارد که نور محمد ترکی و حفیظ الله امین بارها از شوروی خواسته بودند تا برای تداوم حزب دموکراتیک خلق، به افغانستان نیروی نظامی بفرستد ولی کرملین از فرستادن نیروهایش به افغانستان خودداری کرده بود. اما پس از آن که قیام‌های مسلحانه مردم افغانستان علیه حکومت آن وقت کابل افزایش یافت، شوروی مجبور شد برای حفظ قدرت حزب دموکراتیک خلق، نیروهای نظامی‌اش را وارد افغانستان کند.

بیش از سه دهه بعد، اکنون هم افغان‌ها با برگزاری کنفرانس‌ها و گردهمایی‌ها، تجاوز شوروی به افغانستان را محکوم می‌کنند و از کشتار و ویرانی‌های آن روزها یاد‌آوری می‌نمایند.

عنایت الله خلیل هدف یک تن از سخنرانان در کنفرانسی که روز دوشنبه توسط بنیاد آزادگان مسلمان در کابل برگزار شده بود گفت: «این روز سبب تمام رویدادهای دیگر بوده است. همه دارو ندار این ملت و این سرزمین در این آتش خانمان سوخت و تا هنوز ادامه دارد. آتشی مشتعل شد و همه را نابود ساخت.»

غرامت جنگی

در همین حال برخی از آگاهان می‌گویند که روسیه به عنوان وارث شوروی سابق، باید به افغانستان غرامت بپردازد. موسی فریور، استاد دانشگاه کابل در این کنفرانس گفت: «اگر ما یک دولت مشروع و قانونی می‌داشتیم باید جمهوری فدراتیف روسیه را به عنوان وارث شوروی که به افغانستان تجاوز کرد، یک و نیم میلیون انسان جامعه را کشت و دو صد میلیارد دالر به ملت ما خساره رساند، باید به افغانستان غرامت جنگی می‌پرداخت اما متاسفانه ما چنین مرجعی در افغانستان نداریم.»

با ورود قشون سرخ به افغانستان، گروه‌های بنیادگرای اسلامی از سراسر جهان برای جهاد به افغانستان کمر بستند. آگاهان به این باورند که جهادی‌ها و تندروان عرب زیرنام جهاد به افغانستان آمدند و جنگی را آغاز کردند که تاهنوز هم ادامه دارد.

جنگ مسلحانه گروه‌های مجاهدین با حمایت ایالات متحده امریکا، عربستان و پاکستان همراه شد. صدها مدرسه دینی در پاکستان فعال شدند و برای جنگ علیه حکومت کمونیستی و نیروهای شوروی در افغانستان، نیروهای تازه نفس تربیه می‌کردند. هرچند شوروی در افغانستان شکست خورد؛ اما میراث بنیادگرایی هنوز در افغانستان باقیست و گروه طالبان یکی از این میراث‌ها است.