دیوار برلین: ۲۸ سال ایستادگی، ۲۸ سال فروپاشی

به تاریخ ۱۳ اگست سال ۱۹۶۱، جمهوری دموکراتیک آلمان شروع به مسدود کردن آن بخش از برلین کرد که تحت اشغال نیروهای شوروی بود. همه ارتباطات میان شرق و غرب قطع شد. ما در این تصویر که از «سیمر شتراسه» در همسایگی ناحیه کرویتسبرگ برلین گرفته شده، می توانیم ببینیم که دیوار چگونه بلندتر می شود. بر سر دیوار سیم خاردار نصب شد تا مردم جرات نکنند از آن بالا بروند.

تقسیم برلین دنیا را نیز به شرق و غرب تقسیم کرد. به این وسیله «پرده آهنین» بالاخره پایین کشیده شد. زوج ها، اقارب و دوستان به طور بی رحمانه ای از هم جدا شدند. عنوان کمونیستی دیوار «سد محافظت ضد فاشیستی» یک نام بی مسما بود؛ از آن جایی که هدف اصلی از ایجاد این دیوار جلوگیری از ورود مزاحمان نبود، بلکه رهبران آلمان شرق می خواستند از فرار مردم این کشور به آلمان غرب ممانعت کنند.

یک سال پس از ساخت دیوار برلین، جوانی ۱۸ ساله به نام پتر فشتر سعی کرد از دیوار بالا برود. سربازان جمهوری دموکراتیک آلمان شرق به او شلیک کردند. این جوان ۱۸ ساله به بخش شرقی برلین سقوط کرد، جایی که او تقریبا یک ساعت در منطقه مرزی موسوم به «نوار مرگ» التماس می کرد و تقاضای کمک داشت. بالاخره نیروهای گشت مرزی این مرد زخمی را از آن جا بردند، او در شام همان روز جان داد. جهان از این واقعه به وحشت افتاد.

جان اف کندی، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا به تاریخ ۲۶ جون سال ۱۹۶۳ از برلین دیدار کرد و دیوار برلین و نوار مرگ را از نزدیک دید. او در طول سخنرانی اش جمله ای گفت که بسیار مشهور شد: «من یک برلینی هستم». او براین تاکید کرد که ایالات متحده امریکا اجازه نمی دهد که برلین غربی به دست اتحاد جماهیر شوروی بیافتد.

در میان دروازه براندنبورگ و پوتسدامر پلاتس که از مهم ترین میدان های شهر برلین است، یک سرزمین بی صاحب با موانع مختلف ایجاد شد و در طول نخستین دهه تاسیس دیوار به یک منطقه مرزی تبدیل شد. در این منطقه حصارکشی های مختلف، سیم خاردار و برج های چوبی مراقبت وجود داشت و لاری ها در حال رفت و آمد بودند.

مرز میان برلین شرقی و غربی توسط دیوار مشخص می شد. در سایه های دیوار برلین، مناطق ویران و متروکه و زمین های بی صاحبی ایجاد شد که به پارکینگ، زباله دانی یا باغ های دست نخورده تبدیل شدند. کودکان این جا بازی می کردند و هنرمندان و فعالان از چنین مناطقی برای فعالیت های شان استفاده می کردند.

در آغاز سال ۱۹۷۵، دیوار با ساخت «گرنس ماور» یا "دیوار مرزی" به بلندی ۳.۶ متر شد. نیروهای گشت مرزی بر این روند سازندگی نظارت می کردند، در حالی که نیروهای پولیس امریکا از برلین غربی نظاره گر این اتفاقات بودند.

با آن بخش از دیوار برلین که رنگ سفید داشت، نوار مرزی از شرق آغاز می شد، در حالی که کلیسای سنت توماس در پس زمینه در برلین غربی قرار دارد. اما نظارت وزارت امنیت آلمان شرق (شتازی)، گزمه نیروهای مرزی و پولیس در مقابل دیوار آغاز می شد. برای ورود به این منطقه کسب اجازه نامه ضروری بود.

رونالد ریگان، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا در ماه جون سال ۱۹۸۷ از برلین دیدار کرد و در برابر دروازه براندنبورگ در برلین غربی جملاتی گفت که بسیار مشهور شد: «آقای گورباچف، دروازه را باز کنید. این دیوار را براندازید.» حدود ۴۰ هزار تن فریاد شادی سر دادند. یک سال قبل از آن، گورباچف، رهبر شوروی سیاست «گلاسناست» یا "گشایش" و «پرسترویکا» یا "بازسازی" را آغاز کرده بود.

آن هایی که در آلمان شرق برای کسب آزادی مبارزه می کردند، بالاخره موفق شدند. روز ۹ نومبر سال ۱۹۸۹ در تاریخ ثبت شد. در این روز دیوار برلین فرو ریخت. طی سال های ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۹ دست کم ۱۰۱ تن جان شان را حال تلاش برای بالارفتن از دیوار برلین و فرار به غرب از دست دادند. اما هنگامی که مرز میان آلمان شرق و غرب گشوده شد، یک قطره خون هم به زمین نریخت.

کریس گفروی، جوان ۲۰ ساله آخرین شخصی بود که در حال تلاش برای بالارفتن از دیوار برلین و فرار به آلمان غرب کشته شد. ۹ ماه پس از آن دیوار برلین فرو ریخت. تا سال ۱۹۹۰ اشخاصی که از آن ها به عنوان «دارکوبان دیوار» یاد می شد، کارشان را به پایان رسانده بودند. آن ها دیوار را قدم به قدم باز کردند و حالا نیروهای مرزی به خانواده ها اجازه عبور از میان دیوار را می دادند.

در ماه جون سال ۱۹۹۰، کارها برای خراب کردن بخش های مختلف دیوار و موانع مرزی آغاز شد. باقی مانده های دیوار از جای کنده شده و حتی تکه تکه شدند و بعد از آن ها برای ساختن سرک های شهر استفاده شد.

تا سال ۲۰۱۴، مقدار کمی از دیوار برلین باقی مانده بود و شمار کمی می دانستند که این دیوار کجا قرار داشته است. شاید به این خاطر بود که پروژه ای به عنوان «لیشت گرنسه» یا "مرزهای روشن" اینقدر محبوب شد. در چارچوب این پروژه که توسط دو برادر به نام های کریستوفر و مارک باودر انجام شد، ۶ هزار و ۸۸۰ «بالن» نورانی که راهی به بلندی ۱۵.۳ کیلومتر را تشکیل می دادند، جای دیواری را گرفتند که زمانی این جا قرار داشت.

«گالری بخش شرقی» ۱.۳۱۶ متر طول دارد و بلندترین بخش باقی مانده دیوار برلین است. پس از گشایش دیوار، ۱۱۸ هنرمند از ۲۱ کشور در بهار سال ۱۹۹۰ بر روی آن نقاشی کردند. این گالری هر سال صدها هزار دیدارکننده را به سوی خود جلب می کند.

بسیاری از تصاویر این گالری در یک نمایشگاه مخصوص نیز به نمایش گذاشته شده اند. این نمایشگاه از ششم فبروری تا ۱۵ اگست سال ۲۰۱۸ ادامه دارد و محل برگزاری آن «برناور شتراسه» در برلین می باشد. بسیاری از این تصاویر هیچگاه پیش از این به نمایش گذاشته نشده اند و برای هر سال از ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۸ یک عکس وجود دارد: برلین – با دیوار و بدون آن