تنش سیاسی و فشار بر مهاجران افغان و پاکستانی

در پانزدهم ماه جون ۲۰۱۴ اردوی پاکستان در پی فشارهای جامعه بین المللی عملیات ضد تروریستی را در وزیرستان شمالی راه اندازی کرد. پس از آن شمار زیادی از باشنده های این منطقه به ولایت های خوست و پکتیکا در افغانستان فرار کردند.

براساس آمار ارائه شده توسط مقامات، شمار مهاجران پاکستانی تنها در خوست نزدیک به ۳۰ هزار خانواده است. اکرم الله یکی از این مهاجران به دویچه وله گفت: «شکر خدا در افغانستان به ما جای داده اند. با ما رفتار خوب می شود و آزار و اذیت نمی شویم. در امن و عزت هستیم».

مقامات پاکستانی اعلام کرده اند که وزیرستان شمالی حالا امن شده و از این مهاجران خواسته اند که دوباره به مناطق شان برگردند، اما اکرم الله از ظلم نظامیان پاکستانی سخن می گوید: «اگر برگردیم باز هم بالای مان ظلم می شود. بازار، خانه و قریه هایمان را ویران کرده اند».

مقامات ولایت خوست می گویند سیاست آنان در قبال این مهاجرین پاکستانی این است که تا هر زمانی که بخواهند بمانند، به آنها پناه داده می شود.

اما همزمان، حکومت محلی در ایالات خیبرپشتونخوا تاکید کرده است که مهاجران افغان را اخراج می کند. شماری از سیاستمداران حکومت پاکستان و احزاب مخالف سیاست حکومت این کار را نادرست می دانند.

مشتاق احمد رئیس ایالتی حزب جماعت اسلامی به دویچه وله گفت: «اینگونه که مهاجران افغان به کشورشان برگردانده می شوند، قابل قبول نیست. این رفتار حکومت نفرت افغان ها را بیشتر می کند و به دشمنی دامن می زند. افغان ها با ما روابط فرهنگی، مذهبی، زبانی و جغرافیایی دارند. سران دو کشور باید برای حل این مشکل راهی پیدا کنند».

مهاجران عودت کننده افغان از پاکستان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند و شماری از سران احزاب سیاسی در ایالت خیرپشتونخوا خواهان یافتن راه حلی برای این مشکل شده اند.

حاجی نادر منان کوداخیل، یک تاجر در منطقه مهمند اجنسی در نزدیکی مرز افغانستان گفت: «پاکستان حدود ۴۰ سال به مهاجران افغان جای داد و برایشان سهولت فراهم کرد؛ اما اینطور که حالا برگشتانده می شوند، تمام دست آوردها برباد داده می شود».

آیا سیاست فعلی پاکستان در قبال مهاجران افغان بر وضعیت مهاجران پاکستانی در افغانستان تاثیری دارد؟

ابراهیم خان شینواری، کارشناس باشنده خیبر اجنسی در پاسخ به این پرسش گفت: «پاکستانی ها در افغانستان از برخورد مقامات امنیتی شکایت دارند. به خاطر یک موضوع کوچک از آنها به شدت تحقیق می شود. یک گپ کوچک هم آنجا به عنوان پروپاگند شمرده می شود».

در ابتدای موج مهاجرت پاکستانی ها به افغانستان، هیچ کمک دولتی و بین المللی به مهاجران پاکستانی نرسید و این مردم افغانستان بودند که پناهجویان را در خانه ها و مناطق شان پناه داده و آذوقه شان را با آنها شریک کردند.

مبارز محمد زدران سخنگوی والی خوست می گوید که دولت در راستای جلب کمک به این مهاجران تلاش می کند: «ما در عمل به آنها ثابت کرده ایم که طوری که می گوییم، برادر ما هستند. چیزی که در توان داشتیم از داخل و خارج جمع کردیم و به شکل معمول برای شان کمک کردیم. تلاش برای جلب کمک جریان دارد. دولت افغانستان متعهد است که تا زمانی که خودشان داوطلب بخواهند برگردند به آنها اجازه اقامت داده شده و کمک می شود».

در ولایت پکتیکای افغانستان هم بیش از پنج هزار خانواده مهاجر از وزیرستان شمالی زندگی می کنند که به گفته مقامات تاکنون در امنیت زندگی می کنند.

مشکلات سیاسی بین دولت های افغانستان و پاکستان باعث می شود که فشارها به مهاجران دو کشور بیشتر شود. حاجی نادر منان کوداخیل در راستای حل این مشکل چنین اظهار نظر کرد: «باید از سوی دو کشور کمیسیونی به شمول سران اقوام تشکیل شود تا برای حل مشکلات مهاجران افغان به نتیجه مشترک برسند».

ضیاالحق سرحدی رئیس اتاق مشترک تجارت افغانستان و پاکستان به دویچه وله گفت سیاست فعلی پاکستان در قبال مهاجران افغان بر وضعیت اقتصادی این کشور تاثیر منفی گذاشته است: «مهاجران افغان اینجا سرمایه گذاری میلیونی کردند و حالا همه شان به فکر برگشتن به افغانستان هستند». وی اضافه کرد: «حکومت در زمینه تامین امنیت سرمایه گذاران ناکام است و به خاطر سیاست فعلی پاکستان، مشکلات تاجران پاکستانی در افغانستان و از طریق این کشور در آسیای مرکزی نیز بیشتر شده است».